امید به هدایت، تاکی؟

سوال: از نگاه قرآن کریم، تا چه زمانی امید، به هدایت انسان وجود دارد؛ به عبارت دیگر  تا کدام مرحله می توان  به هدایت شدن کسی امیدوار بود؟

پاسخ:

بدیهی است که هر انسانی برای انتخاب راه و مسیر خود و بطور کلی برای هر نوع انتخابی از وسایل و ابزارهایی چون عقل و چشم و گوش و... بهره می برد و مادامی  که این وسایل و ابزارها به درستی کار کنند مسلما می توانند ابزار مناسبی برای تشخیص هر فردی به حساب آیند و بالعکس آن، هر وقت این وسایل از کار بیفتند و یا در کار کردن خود دچار عیب و نقصی شوند؛ دیگر انتظار تشخیص درست از آنها نمی رود و ممکن است به جهت نقص در شناخت، در پاسخگویی به انسان  دچار اختلال شوند.

در قرآن کریم این کلام الهی را می خوانیم:

« خَتَمَ اللَّهُ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ وَ عَلى‏ سَمْعِهِمْ وَ عَلى‏ أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ [بقره/7] خدا بر دلها و گوشهاى آنان مهر نهاده و بر چشمهايشان پرده‏اى افكنده شده و عذاب بزرگى در انتظار آنهاست.»

ابزاری که قرآن کریم برای انسان با توجه به آیات مختلف معرفی می کند، قلب انسان است، که مراد از آن نیز این قلب صنوبری شکل در بدن نبوده؛ بلکه مراد از آن در اینجا روح و مرکز ادراکات آدمی است.

مادامی که این هسته ی مرکزی در هدایت انسان، از تاریکی ها و زشتی ها مصون باشد، انسان بوسیله ی آن به راحتی می تواند حق را از باطل به خوبی تشخیص دهد؛ ولی زمانی که از آلودگی ها و زشتی ها پوشیده شد، و به عبارت دیگر از کار افتاد، دیگر امیدی به صحت راه انتخاب شده ی آن نخواهیم داشت.

با توجه به آیه ی مزبور و آیات قبل در می یابیم که قلب انسان تا زمانی که بوسیله ی گناه ومعصیت پوشیده نشده می توان به هدایت انسان امیدوار بود، هر چند که اگر آن شخص، شخص گمراهی باشد ولی به دلیل سالم بودن مرکز تصمیم گیری، امید هدایت و بازگشت را دارد ولی زمانی که قلب او در اثر گناهان و عدم توبه، سیاه و کدر شد دیگر امیدی به بازگشت نخواهد داشت.

و طبق آیه بدین وسیله است که نتیجه ی اعمال او چیزی جزء عذاب الهی نخواهد بود، "وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ".