15 خرداد جلوه اصالت تمدن اسلامی

قیام 15 خرداد سال 1342 نقطه عطف و تاریخ‌ساز انقلاب اسلامی است که از جهات مختلفی می‌تواند موردبحث و بررسی قرارگیرد که از جمله مهمترین آنها بررسی اصالت اسلامی این قیام تاریخی از زاویه ایجاد تمدن نوین اسلامی است.
ارائه مفهومي روشن از تمدن اسلامي علاوه بر اينکه مي تواند به مثابه يک شاخص براي ارزيابي شرايط و ریشه یابی قیام 15 خرداد تلقی شود، ترسیم کننده چشم انداز و راهبردهای تمدن اسلامی در عصر حاضر خواهد بود.
نقطه شروع تمدن اسلامی را می توان از زمان دعوت پیامبر عشق و رحمت حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله) دانست. این تمدن در عصر حاضر با دعوت امام خمینی (رحمت الله علیه) دوباره اوج گرفت وجهان اسلام را به سوی بیداری حرکت داد و نویدبخش فصل نوینی برای امت اسلامی شد. اکنون، طلایه دار این حرکت عظیم، رهبر معظم انقلاب اسلامی است که قهرمانانه به میدان آمده و بر باور مترقی ایجاد تمدن نوین اسلامی تاکید و پیگیری کرده اند. 
بنابراین، وظیفه امت اسلامی در عصر حاضر، ایجاد نسخه جدیدی از تمدن اسلامی با ابعاد جهانی است. از دیدگاه امام خامنه ای (مد ظله العالی) گسترش و ترقی تمدن نوین اسلامی به همت و خرد دسته‌جمعی نیاز دارد که این موضوع در قیام 15 خرداد به وضوح مشهود است. قیامی که به باور تحلیلگران جهانی هوشمندانه ترین حرکت جمعی و جرقه اصلی و قطعی انقلاب اسلامی بود.
تمدن اسلامی، تمدنی دینی است که مؤلفه‌های آن بر محور دین اسلام تعریف می‌گردد. به دلیل وجود همین پسوند پُرمایه، از یک‌ سو قابلیت تحدید زمانی و تعریف معنایی دارد؛ زیرا آغاز و انجامش تقریباً مشخص است و از سوی دیگر، دارای گستردگی مفهومی و موضوعی بسیاری است که‌ همه پیچیدگی‌ها، ظرایف و جهان‌شمولی دین اسلام را ـ به عنوان دینی الهی ـ در خود جای می دهد. بدین ترتیب، تمدن اسلامی دارای همه ویژگی‌های تمدن الهی در چهارچوب آموزه‌های قرآنی و متکی بر سنت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) است و مؤلفه‌های آن دین، اخلاق، علم، عدالت، قوانین، مقررات، اصول دینی و... می باشد.[1]
تمدن اسلامی انقلاب ایران تنها تمدن دینی است که دین، زیر بنای  شکل ‌گیری آن می‌باشد. تمدن اسلامی با اساس نگرش توحیدی، تمدنی است ایدئولوژیک با مجموعه‌ای از ساخته‌ها و ‌اندوخته‌های معنوی و مادی جامعه اسلامی که انسان را به سوی کمال معنوی و مادی سوق می‌دهد.
رهبرانقلاب در این باره بیان می فرمایند: «از میان همه‌ی ملّت های زیر ستم، کمتر ملّتی به انقلاب همّت می گمارد؛ و در میان ملّت هایی که به‌پاخاسته و انقلاب کرده‌اند، کمتر دیده شده که توانسته باشند کار را به نهایت رسانده و به‌جز تغییر حکومت ها، آرمان های انقلابی را حفظ کرده باشند؛ امّا انقلاب پُرشکوه ملّت ایران که بزرگ‌ترین و مردمی‌ترین انقلاب عصر جدید است، تنها انقلابی است که یک چلّه‌ی پُرافتخار را بدون خیانت به آرمانهایش پشت سر نهاده و در برابر همه‌ی وسوسه‌هایی که غیر قابل مقاومت به نظر می رسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده و اینک وارد دوّمین مرحله خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدّن‌سازی شده ‌است. درودی از اعماق دل بر این ملّت؛ بر نسلی که آغاز کرد و ادامه داد و بر نسلی که اینک وارد فرایند بزرگ و جهانیِ چهل سال دوّم می شود.»[2]
متاسفانه ابعاد گسترده‌ای از قیام ۱۵ خرداد ناشناخته مانده است، حال آنکه این نهضت ظرفیت آن را دارد، تا به عنوان الگویی برای جوانان و نسل‌های آینده و به عنوان تجلی یک حرکت تمدن ساز اسلامی مورد بهره برداری قرار گیرد.
از بین قیام هایی که در طول تاریخ ایران رخ داده است تنها، قیام امام خمینی (رضوان الله علیه) است که به پیروزی و استقرار نظام اسلامی برآمده از آن منجر شد. مردم ایران در این حرکت تاریخی نشان دادند که با تمام توان و برای تحقق تمدن نوین برگرفته از اسلام ناب محمدی پشتیبان حکومت دینی هستند و قیام ۱۵ خرداد سال 13۴۲ زمینه ساز شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۵ سال بعد شد.
قیام 15 خرداد، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب تمدن ساز اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه) است. در روز عاشورای سال 42 امام خمینی در مدرسه فیضیه قم، طی سخنان کوبنده‌ای پرده از جنایات شاه و اربابان او برداشت. فردای آن روزیعنی در سحرگاه 15 خرداد 1342، عوامل رژیم شاهنشاهی به خانه حضرت امام خمینی(رضوان الله علیه) در قم یورش بردند و ایشان را دستگیر و به زندانی در تهران منتقل کردند.
اعتراض قمی ها نسبت به این واقعه، خیابان ها را عرصه تظاهراتی بی بدیل و قم را به عنوان کانون انقلاب به تاریخ معرفی کرد. خروشی که امواجش به به تهران و چندین شهر دیگر رسید. 
وحشت رژیم شاهنشاهی از تظاهرات مردم در شهر های مختلف باعث شد برای سرکوب این قیام تاریخی دست به اسلحه برده و حدود 15 هزار نفر از مردم عزیز ایران به خاک و خون کشیده شوند.
15 خرداد از وقتی در حافظه تاریخی مردم ایران و همه بسیاری از مستضعفان جهان ثبت شد که خون جاری شده در این روز امتداد یافت و نهرهایی برای سرازیر شدن به دریای 22 بهمن پدید آورد و همین پتانسیل است که می تواند منجر به ثبت تاریخی تمدن نوین اسلامی شود. 15 خرداد جاوید است و خواهد بود چون یک روز نیست بلکه یک خط و مکتب است.

پی نوشت
[1] تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی‌، جان احمدی، فاطمه‌،  ص۵۱-۵۲، نشر معارف‌، چاپ اول‌، ۱۳۸۶ش.
[2] بیانات رهبر معظم انقلاب؛۱۳۹۷ /۱۱/۲۲.