- از قدیم گفته شده که فرزند کمتر، زندگی بهتر یا فرزند کمتر، راحتی بیشتر! اما معنای راحتی چیست؟ قطعا معنایش این نیست که اگر فرزند کمتر راحتی بیشتری را بدنبال میآورد، لزوما کار خوب و درستی هم شمرده شود؛ مثل این که گفته شود شلغم، استخوان ندارد! اما آیا معنایش این است که شلغم از گوشت بهتر است!؟
از قدیم این شعار گفته شده که فرزند کمتر، زندگی بهتر یا فرزند کمتر، راحتی بیشتر، اما معنای راحتی چیست؟
قطعاً معنایش این نیست که اگر هم راحت است، حتماً کار خوبی باشد! مثل اینکه گفته شود شلغم استخوان ندارد! اما آیا معنایش این است که شلغم از گوشت بهتر است!؟ این شعار مانند این است که دختر و پسری با هم زندگی مشترکشان را آغاز میکنند و با همدیگر پارک، سینما و رستوران و بسیاری از جاهای دیدنی میروند و تمام لذتشان به همین تفریحات، مادیات و راحتی خوش است، ولی آیا این زن و شوهر توجه دارند که بوسیدن نوزادی که حاصل زندگیشان است چقدر از تمام این خوشیها و لذتهای دو نفرهشان شیرینتر است!؟
جالب است که فرزند بیشتر، نه تنها در رسیدگی و تربیت فرزندان اثر منفی نمیگذارد و میتواند اثر مثبت داشته باشد، بلکه زمینهای برای رشد، تربیت و بالندگی خود والدین نیز میگردد. بیل مک کیبن از اندیشمندان غربی میگوید: ازدواج، داشتن فرزند زیاد و تشکیل خانوادههای بزرگ، برای رشد و تعالی والدین و ساخته شدن شخصیت فرزندان مفید است. تنها ریشه عمومی رشد و پختگی انسان در پرورش فرزندان قرار دارد. هرچه تعداد فرزندان بیشتر، کودکی کردن کمتر؛ یعنی وقتی شما (والدین) زندگی خود را صرف خوب شدن و رشد دیگران کنید، آدم دیگری خواهید بود، ولی با داشتن بچه های کم، رشد شما کُند خواهد بود.[1]
ازآنجاییکه مدیریت خانوادههای بزرگ به انواعی از نظم و قوانین نیاز دارد؛ مثلاً چه زمانی همگی در خانه حضور داشته باشند یا چه کسانی سفره بیندازند و غذا تهیه کند یا ...، بستر رشد تربیتی، شخصیتی و مهارتی مناسبی را برای هریک از اعضای خانواده فراهم میکند. اما کسانی که تمایل به فرزند کمتری دارند به این توجه ندارند که حضور فرزند و شکل گیری خانوادههای بزرگ علاوه بر رشد و تربیت فرزندان چقدر میتواند در رشد و تربیت شخصیتی خود والدین مؤثر باشد و زمینه رشد فردی، اجتماعی و تربیت جامعه شود.
علاوه بر آن، در منابع و آموزههای دینی، فرزندآوری، امری پسندیده و ممدوح بوده و نسبت به آن تأکید و ترغیب زیادی شده است. از منظر منابع دینی، فرزند شایسته، نعمتی از نعمتهای الهی و گلی از گلهای بهشت است،[2] مایه زینت زندگی[3] و یار و مددکار انسان[4] میباشد، یادگار و جانشین پدر و مادر[5] در دنیاست و استغفارگویی و اعمال نیک او سبب آمرزش و نیکبختی والدین در حیات اخروی[6] میشود.
پینوشت:
[1]. مقاله تأملی درباره خانواده تک فرزندی، ص 112.
[2]. امام صادق (علیهالسلام) فرمود: «إنّ الوَلدَ الصَّالحَ، رِیحانةٌ مِن ریِاحِینَ الجَنَّه» [فروع کافی، ج 6، ص 3، ح 10]
[3]. کهف، 46.
[4]. اسراء، 6؛ نوح، 12؛ وسائل الشیعه، ج 21، ص 356، ح 7.
[5]. همان، ص 357، ح 27289.
[6]. من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 309.