امر به معروف و نهی از منکر در رصد دشمنان

«فقر و فساد را رها کردند میلیاردی خرج ماموران امر به معروف می‌کنند تا زنان را در خیابان‌ها مورد آزار قرار دهند!» این بخشی از هجمه های رسانه های  بیگانه جهت تخریب  واجب الهی امر به معروف و نهی از منکر، و حمله به حجاب بانوان ایران اسلامی است. لازم است در این خصوص نگاهی به اهمیت امر به معروف و نهی از منکر داشته باشیم. اهدافی که اغلب در این رسانه ها  مورد تخریب و حمله واقع می شود؛ عبارتند از زیر سؤال بردن لزوم امر به معروف و نهی از منکر، تشویق مردم به نقض قانون حجاب و انتشار این بی قانونی، ودر نهایت تخریب جایگاه یک مأمور حافظ امنیت و مقایسه ی آنان با داعش که باتوجه به این دسته بندی باید در سه بخش سخن بگوییم.

بخش اول:آیا امر به معروف و نهی از منکر ضرورت است؟
اهمیت و ضرورت امر به معروف و نهی از منکر در جامعه از دو جهت قابل بحث است. جهت اول ضرورت عقلی امر به معروف و نهی از منکر است به این معنا که آیا به لحاظ عقلی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ضرورت دارد؟ و جهت دوم ضرروت شرعی آن است به معنا که آیا با توجه به ادله ی شرعی می توانیم به لزوم و ضرورت امر به معروف و نهی از منکر برسیم؟

الف-ضرورت عقلی امر به معروف و نهی از منکر
مسئله امر و نهی و تشویق و هشدار، ریشه در درون هر انسانی دارد و فطرت پاک هر شخصی اعمال زشت و ناپسند را نمی پذیرد و نسبت به کارهای خوب روی خوش نشان می دهد.[1] این فطرت وقتی در کنار تلاش انسان برای رسیدن به تعالی و رشد دیده شود ناگزیر او را به سمت امر و نهی نسبت به اموری که رشد خود یا جامعه را در گرو آن می بیند می کشاند. برای اثبات ضرورت عقلی امر به معروف و نهی از منکر از جهات مختلفی بحث کرده اند. ما در اینجا به ذکر دو مورد بسنده می کنیم.

1-مصلحت جامعه:
انسانها دارای زندگی اجتماعی هستند و برای پیمودن زندگی نمی توانند به صورت فردی مشکلات خود را مرتفع کنند و یا نیازهای شان را برطرف نمایند. یکی از نیاز ها و مشکلاتی که امکان مواجهه با آن در جامعه وجود دارد برخورد مردم با اندیشه ها، رفتارها و یا اخلاق های متفاوت است که گاهاً برای رشد جامعه و فرد مضر است، از این رو به جهت حفظ سلامت جامعه و مصلحت موجود در این کار لازم است عده ای با این منکرات برخورد کنند(نهی از منکر).چرا که فرد به تنهایی قدرت بهبود وضعیت زندگی اجتماعی را نخواهد داشت. پس حفظ مصلحت جامعه مستلزم قبول ضرورت امر به معروف و نهی از منکر است. بر همین اساس حضرت زهرا (سلام الله علیه) در خطبه فدکیه فرموده اند: «جعل الله... الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ مَصْلَحَةً لِلْعَامَّةِ»؛ «خداوند امر به معروف را به خاطر صلاح توده مردم قرار داده است».[2]

2-ضمانت اجرای قانون
«از نظر عقل، و به حکم عقلای عالم، دو نکته، مسلم است، یکی آنکه بشر در زندگی خود نیازمند قانون است و زندگی اجتماعی، بدون قانون سامان نمی‏ یابد. دیگر آنکه قانون، نیازمند ضمانت اجراست، زیرا تدوین قانون و ارائه آن، به تنهایی مشکل انسان را حل نمی‏ کند و به دلیل آنکه انسانها طبعاً از محدودیتهای قانونی گریزانند، قانون اگر از پشتوانه اجرایی برخوردار نباشد، جامعه را به نظم مطلوب نمی‏ رساند. از این‏رو در دانش حقوق، "ضمانت اجرا" یکی از ویژگیهای اساسی قانون، تلقی می‏ شود.»[3]اما ضمانت اجرای یک قانون، به دو روش حاصل می شود؛ الف)کیفرهایی برای متخلفان از قانون در نظر گرفته شود. ب)یا اینکه خود افراد جامعه ضامن اجرای آن بشوند، با عمل کردن به قانون و جلوگیری از بی قانونی افراد دیگر و این دقیقاً همان معنای امر به معروف و نهی از منکر است.

ب- ضرورت شرعی امر به معروف و نهی از منکر
1-آیات:
آیه اول:و لتکن مِنْکُمْ أُمَّهٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ (آل عمران/114)-«و بايد از ميان شما، گروهى، [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند.»امر در آیه دلالت بر وجوب امر به معروف و نهی از منکر دارد. دعوت به نیکی، باز داشتن از بدی ها یک وظیفه ی الهی است. لذا اگر کسی در مقابل چنین وظیفه ای شکایت کند در حقیقت به دستور الهی شکایت کرده است!

آیه دوم:  یا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلاهَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اصْبِرْ عَلى‏ ما أَصابَکَ إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ؛(لقمان/17)«اى پسرك من، نماز بگزار، و امر به معروف و نهى از منكر كن و بر هر چه بر تو رسد صبر كن كه اين از كارهايى است كه نبايد سهلش انگاشت.» این آیه ی شریفه بیانگر این مطلب است که لزوم امر به معروف و نهی از منکر مختص به اسلام نسیت بلکه در زمان لقمان هم مورد سفارش او بر فرزندش بوده است.
آیه سوم:خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ؛(اعراف/199)-«گذشت پيشه كن، و به [كار] پسنديده فرمان ده، و از نادانان رخ برتاب.» البته آیات در خصوص امر به معروف ونهی از منکر بسیار است.اما همین سه آیه ی شریفه برای روشن شدن جایگاه امر به معروف در دین کفایت می کند.همین سه آیه کافی است تا بداینم جریانات مذکور با هشتگ های پوچِ  به دنبال مبارزه با قرآن هستند.

2-روایات:
روایت اول: قَالَ النَّبِیُّ ص إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیُبْغِضُ الْمُؤْمِنَ الضَّعِیفَ- الَّذِی لَا دِینَ لَهُ- فَقِیلَ وَ مَا الْمُؤْمِنُ الضَّعِیفُ الَّذِی لَا دِینَ لَهُ- قَالَ الَّذِی لَا یَنْهَى عَنِ الْمُنْکَرِ[4]«خدای عزیز از مؤمن ضعیفی که دین ندارد عصبانی است و از او نفرت دارد.عرض کردند چه مؤمنی است که دین ندارد؟حضرت فرمود: نهی از منکر نمی کند.»
روایت دوم: امام علی علیه السلام: مَا أعَمالُ البرِّ کُلُّها، وَالجِهادُ فی سَبیلِ اللّهِ عِندَ الأَمِر بِالمَعرُوفِ وَ النَّهیَ عَن المُنکَرِ الّا کَنَفثَةٍ فی بَحرٍ لُجِّیٍّ.[5] تمامی اعمال و کارها حتی جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر مانند قطره ای در مقابل یک دریای بزرگ و پهناور است.

بخش دوم: تشویق مردم به نقض قانون
آیا کسانی که در آن سر دنیا نشسته اند و جوانان ایرانی را تشویق به نقض قوانین اسلامی و اجتماعی می کنند، خود در مقابل قوانین رسانه ها و کشورهای محل زندگیشان چنین کنشگری را دارند؟ اگر جوان ما فقط به دنبال پاسخ همین سوال باشد به خوبی در می یابد که بیگانه ی خارج نشین جز ایجاد هرج و مرج در مملکت و سرد کردن جوانان از اسلام و قوانین هیچ انگیزه ای دیگری ندارد. چرا که اگر این رسانه ها در گفته ی خود صادق بودند هرگز در مقابل مشکلات و معضلات کشورهای غربی سکوت نمی کردند.به عنوان مثال در خصوص بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ تجمع اعتراضی که با نشان زندگی سیاهپوستان اهمیت دارد و به نشانه ی خشم به قتل فلوید برپا شد شما هیچ واکنشی از اینان نخواهید دید!.

بخش سوم:توهین به مدافعان امنیت
هر کشوری برای اجرای قوانینش نیاز به ضمانت اجرایی دارد، چرا که قانون بدون ضمانت اجرایی بی فائده است، قانون شده است که اجرا شود نه اینکه همیشه زیر پا گذاشته شود.یکی از راه های ضمانت اجرایی همانطور که قبلا گذشت، قراردادن کیفر در مقابل ناقضان بوده است. اما وقاحت این جماعت به حدی است که مامور مدافع امنیت را که در چارچوب قانون تذکر می دهد با داعش یکی می کنند! آیا این وقاحت و این سرسپردگیشان به غرب و اوامر آنان تمامی دارد؟!

نکته ی پایانی
اینکه امر به معروف و نهی از منکر روشمند است جای انکار ندارد واین روش و مراتب را هم خود علما و اسلام شناسان بحث کرده اند واینکه فقر مردم امر ناشایستی است کامل صحیح است.اما اینکه عده ای با اطلاع از قوانین جامعه ی ما، جوانان را تشویق به بی قانونی و ترویج آن می کنند معنایش جز مزدوری و جیره خواری دشمنان این مرزو بوم چه می تواند باشد؟ فقر در جای خود باید برطرف گردداما این هیچ دخلی به لزوم امر به معروف ندارد.اتفاقا اگر فرهنگ امر به معروف به حدی جا بیافتد که مردم حاکمان خود را هم امر به معروف کنند چه بسا موجب حل مشکلات اقتصادی و فقر گردد.

پی نوشت ها:
[1] حسين احمدى، تعريف معروف و منكر و اهميت آن ج1، ص 21.
[2] من لا يحضره الفقيه، ج 3، 568
[3] فصلنامه علمی-پژوهشی  حکومت اسلامی 1381 شماره 24
[4] کافی ج5 ص 59
[5] نهج البلاغه، حمکت 374