- بخش قابل توجهی از خشونت‌هایی که مردان در زندگی مشترک علیه زنان مرتکب می‌شوند، ناظر به نداشتن مهارتهای زندگی از جمله مهارت کنترل خشم، استرس و حل مسئله و تفکر خلاق است.
یادگیری مهارتهای زندگی بالطبع یکی از عوامل مهم استحکام زندگی مشترک برای زوجین می‌باشد؛ نداشتن مهارت‌هایی نظیر مهارت کنترل خشم و کنترل استرس، علاوه بر بروز بیماری‌های جسمی و بدنی، می‌تواند در عدم رضایتمندی افراد در زندگی مشترک نیز موثر باشد. به ویژه نداشتن مهارتهای شناختی مانند مهارت تصمیم گیری که منجر به شکل گیری تصمیم‌های غلط و پرخطر در میان افراد جامعه به ویژه قشر جوان یا حتی بزرگسال می‌شود.
از سویی دیگر؛ بخش قابل توجهی از خشونت‌هایی که مردان در زندگی مشترک علیه زنان مرتکب می‌شوند، ناظر به همین عدم مهارتهای زندگی از جمله مهارت کنترل خشم، استرس و حل مسئله و تفکر خلاق است. اینکه عده‌ای تصور می‌کنند؛ مثلا زن در خانه، موجود درجه دویی است که موظّف به خدمت‌رسانی به دیگران است، ولو در عمل و رفتار از اِعمال فشار و خشونت فیزیکی علیه زن استفاده نمی‌کنند، ولی بی شک این نوع نگاه می‌تواند درنهایت به عدم رضایتمندی زن از زندگی مشترک منجر شود. زنی که بناست به تعبیر امام علی (علیه‌السلام) ریحانه[1] و گل خانه قرار بگیرد با چنین طرز تفکری، گلی پژمرده و افسرده خواهد شد.
از آن طرف نیز این نوع نگاه که به تعبیر مقام معظم رهبری؛ «برخی وانمود می‌کنند عدالت جنسیّتی، به این است که در همه میدان‌هایی که مردها وارد می‌شوند، زن‌ها هم باید وارد شوند، این‌ها خیانت می‌کنند به اعتماد زن و به حرمت و شخصیّت و هویّت زن.»[2] این نگاه نیز کمتر از نگاه درجه دویی به زن آسیب نمی‌زند، بلکه می‌تواند در نگاه کلان به سبک زندگی مشترک زوجین آسیب بزند و درنهایت میزان رضایتمندی زوجین از زندگی مشترک را کاهش دهد. بنابراین این دسته از افراد با این نوع نگاه نیز نیازمند یادگیری مهارتهای زندگی بر مبنای یک سبک زندگی سالم، هنجاری و اسلامی هستند.
واقعیت ماجرا این است که آموزش این مهارت‌ها برای همه افراد جامعه، لازم و ضروری است و متعلق به گروه سنی یا جنسیت و قشر خاصی نیست. چرا که همه ما در طول دوران زندگی خود با مسائل و چالش‌های مختلفی؛ از جمله مشکلات فردی، اجتماعی، اقتصادی و ... مواجه می‌شویم که لازم است با خود آگاهی‌های درست، بتوانیم اولا فشارهای روانی این مشکلات را به سمت درستی هدایت کنیم، سپس با استفاده از مهارتهای شناختی ازجمله حل مسئله بتوانیم تصمیم لازم را در برابر چالش‌های پیش رو بگیریم.
اما چگونه مهارتهای زندگی را یاد بگیریم؟
خوشبختانه مراکز مختلفی به آموزش اینگونه مهارت‌ها می‌پردازند. از جمله؛ برگزاری کارگاه‌هایی که در مراکز مشاوره، سازمان بهزیستی وسایر نهادها برگزاری می‌شود. همچنین کتاب‌هایی که در زمینه مهارتهای زندگی وجود دارند؛ مانند کتاب مهارتهای زندگی دکتر حسین خنیفر یکی از کتاب‌های خوب و مفید در این زمینه است.
این کتاب به همت مرکز نشر هاجر (وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران) درباره کاهش مشکلات زندگی، لذت از زندگی و معنویت، ازدواج و تربیت صحیح فرزندان با بهره گیری از اصول روانشناسی و مشاوره و تجربه‌های گوناگون تهیه و تدوین شده است.
پی‌نوشت:
[1]. «اَلمَرأَةُ رَیحانَةٌ؛ زن گل است.» [وسائل الشیعه، ج۲۰، ص ۱۶۸]
[2]. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، 17/12/1396.