- یک منتظر واقعی باید تمام تلاش و دقت خود را به این امر اختصاص دهد، که مسیر زندگی او بر مدار سبک زندگی اهل بیت علیهم السلام قرار داشته باشد.
یکی از مهمترین و راهبردی‌ترین موضوعات و مسائلی که در فرهنگ غنی اسلامی مورد بحث و بررسی قرار داشته، مسئله ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و ماهیت و شاکلهٔ سربازان و منتظران واقعی ایشان است. از دیرباز خیل محبان و دوستداران خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام، با فرهنگ مهدویت آشنا بوده‌اند و همواره تلاش داشته‌اند که خود را در صف یاران و منتظران و عاشقان واقعی حضرت قرار دهند. قرارگرفتن در زمره‌ی عاشقان و منتظران واقعی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، نه فقط آرزوی محبان، بلکه خواست پیشوایان الهی نیز بوده است، کما اینکه در منابع روایی این چنین شوق و اشتیاق امام علی علیه السلام گزارش شده است: «إِنْ هُدِيتَ إِلَيْهِ هَاهْ وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ شَوْقاً إِلَى رُؤْيَتِهِ.؛[1] و اگر بسويش راه يافتى از او مگذر، پس از اين سخنها با دست بسينهاش اشاره فرمود و آهى سرد كشيد و فرمود: وه كه چه اندازه مشتاق ديدارش هستم»
پیشگامان و طلایه داران عصر ظهور
با توجه به اینکه دیدن دولت کریمه اهل بیت علیهم السلام، در عصر ظهور آرزو و شوق اولیا و پیشوایان الهی قرار داشته؛ سوالی که در این خصوص قابل مطرح شدن می باشد این است که اگر بنا داشته باشیم خود را به خیل منتظران واقعی و یاران حضرت برسانیم این آرزوی زیبا دارای چه پیش نیازها و فاکتورهای قرآنی و روایتی است.
1- فاتحان قله توحیدی و خداشناسی
یکی از مهمترین و راهبردی ترین فاکتورهایی که در صدر برنامه های انسان ساز انبیا و اولیای الهی قرار داشته، توجه به شاخص توحید و خداشناسی است. در واقع تقویت ارکان توحیدی از چنان جایگاه و اهمیتی برخوردار است که هر گونه ضعف و خلل در آن می توان سایر فضایل و کمالات دینی و اخلاقی را با چالش و ضعف جدی مواجه سازد. از این رو یاران و اصحاب امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، پیش از آنکه در زمره‌ی منتظران، اصحاب و سربازان حضرت قرار داشته باشند، در پازل یاران و اصحاب الهی قرار دارند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا كُونوا أَنصَارَ اللَّهِ؛[2] اى كسانى كه ايمان آوردهايد ياوران خدا باشيد».
با رجوع و واکاوی منابع مهدوی پژوهی، نیز به خوبی می توان ویژگی و فاکتور توحید و خداپرستی را یکی از اصلی ترین و برجسته ترین اوصاف یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف برشمرد؛ ویژگی که تلاش دارد اصحاب حضرت را در لیست خداپرستان درجه یک جامعه انسانی قرار دهد؛ کما اینکه در منابع روایی از امام صادق علیه السلام این ویژگی طلایی این چنین مورد توجه و بازخوانی قرار گرفته است: «یـُبایِعُهُ العارِفُونَ بِاللّهِ تَعالی مِنْ اَهْلِ الحَقائِقِ عَنْ شُهُودٍ وَ کَشْفٍ بِتَعْریفٍ اِلهیٍّ؛[3] (عارفان به خداوند متعال از اهل حقایق که از روی کشف و شهود ربّانی عارف به خدا هستند، بـا او بـیـعـت مـی کـنـنـد.» در روایت دیگری از امام على علیه السلام در معرفی یاران و منتظران واقعی حضرت این چنین نقل شده: «... رِجـالٌ عـَرَفـُوا اللّهَ حـَقَّ مـَعـْرِفـَتـِهِ، وَ هـُمْ اَنْصارُ المَهْدِىِّ فى آخِرِ الزَّمانِ؛[4] مـردانـى کـه خـدا را بـه حقّ شناخته اند، آنها یاوران حضرت مهدى علیه السلام در آخرالزمان هستند.»
2- پیشتازان عرصه توحید و اخلاق عملی
منتظران و اصحاب واقعی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، علاوه بر اینکه از حیث اندیشه و عقیده، فکر خود را از هر گونه آلودگی پالایش کرده و در زمره ی خوبان و عاشقان الهی قرار گرفته‌اند در بُعد عملی نیز این عشق و معرفت خود را به خدای متعال به اثبات رسانیده‌اند، کما اینکه در صحنه‌ی عبودیت و بندگی حق تعالی ثانیه های زندگی خود را غنیمت شمرده و برای تقرب به خدای متعال در کانال عبودیت و بندگی حق سر به سجده و انابه و خاکساری می گذارند و فلسفه و هدف واقعی خلقت که همان عبودیت و بندگی حق تعالی است را به منصه ظهور رسانیده‌اند: «رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ ۙ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ؛[5] مردانی که نه تجارت و نه معامله‌ای آنان را از یاد خدا و بر پاداشتن نماز و ادای زکات،غافل نمی‌کند؛ آنها از روزی می‌ترسند که در آن، دلها و چشمها زیر و رو می‌شود.»
در توصیف این ویژگی اصحاب و منتظران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در منابع روایی از امام صادق علیه السلام این چنین نقل شده است: «رِجالٌ لا یَنامُونَ اللَّیلَ، لَهُمْ دَوِیُّ فـی صـَلَواتـِهِمْ کَدَوِیِّ النَّحْلِ، یَبیتُونَ قِیاما عَلی اَطْرافِهِمْ؛[6] آنان مردانی هستند که شب ها نمی خوابند و زمزمه نمازشان چون نغمه زنبوران از کندو به گـوش مـی رسد. شبها را با شب زنده داری سپری می کنند.»
3- علمداران میدان اطاعت پذیری و ولایت مداری
یکی دیگر از اوصاف و شاخص های اصحاب امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشرف و منتظران واقعی بحث اطاعت پذیری و ولایت مداری ایشان است. در واقع منتظران واقعی پیش از آنکه در عرصه گفتار محب و دوستدار خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام باشند، در میدان رفتار و عمل تابع محض حضرات معصومین علیهم السلام هستند، و تلاش دارند عقربه های زندگی خود را سبک و سیاق زندگی این ذوات مقدسه تنظیم نمایند. در منابع روایی از امام جواد علیه السلام این چنین نقل شده است: «وَ كُنَاهُمْ كَرَّارُونَ مُجِدُّونَ فِی طَاعَتِهِ...؛[7] در اطاعت و فرمانبردارى از او كوشا هستند و مجدّانه عمل مى كند.» و یا اینکه در روایت دیگری این اطاعت پذیری و ولایت مداری این چنین منعکس شده است: «رُهبانٌ بِاللَّيلِ لُيوثٌ بِالنَّهارِ، هُم أطوَعُ لَهُ مِنَ الأَمَةِ لِسَيِّدِها، ؛[8] راهبان شب و شيران روزند و در اطاعت از او، از كنيز در برابر آقايش، مطيع ترند.»
در واقع این اطاعت پذیری از ولی، تنها در مبارزه با خصم و ظالم نیست؛ چرا که این افراد در عرصه انقلاب درونی و جهاد اکبر و و مبارزه با خواهش‌های نفسانی، گوی سبقت را از دیگران ربوده اند، و در خط مقدم اخلاق و زندگی پرهیزگارانه قرار دارند، به گونه‌ای که تلاش دارند اوامر و منهیات ولی را جایگزین خواهش‌های نفسانی کنند. «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِر؛[9] کسى که مایل است جزو یاران حضرت، قرار گیرد، باید منتظر باشد و اعمال و رفتارش با تقوا و اخلاق نیکو توأم شود.»
4- عدم انفعال و سکوت در برابر ظالم
برخلاف سبک و سیاق افرادی که خود را در زمره‌ی منتظران منفعل و بی تفاوت قرار داده اند، منتظران واقعی رویکردی فعالانه در عرصه‌های مختلف زندگی دینی و اجتماعی دارند، این چنین افرادی در برابر منکرهای ریز و درشت اجتماعی هیچ گاه بی تفاوت و انزوا طلب نبوده و در برابر ظلم و بی عدالتی و استکبار سرتعظیم فرو نمی آورند. در واقع سبک زندگی آنها ترجمان این آیات رحمانی است که باری تعالی می فرماید: «أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ؛[10] «نسبت به مؤمنان متواضع و در برابر كافران سرسخت و نيرومندند.»
5-کاری تر از شیر و مقاوم در برابر تهدید
در عصر انتظار دشمنان فرهنگ قرآن و اهل بیت علیهم السلام، تلاش دارند جامعه‌ی شیعی و انقلابی را با هر تهدید و فتنه در معرض آسیب و تضعیف قرار دهند، در این بین شیعیان و منتظران واقعی با صبر و بردباری و همچون کوهی مقاوم در برابرهر گونه تهدید ایستادگی می نمایند و ذره ای از آرمان های دینی و انقلابی خود پا پس نمی کشند، صبر و شجاعت آنها در برابر تهدید دشمن بی مثال است، شاخص و فاکتور طلایی که در منابع روایی این چنین از آن یاد شده است: «كُلّهُم لیوث قَد خَرجُوا مِن غاباتهم مِثلُ زُبُر الحَدید لو انّهُم هَمّوا بازالة الجبال الرّواسى لازالوها عَن مَواضِعها؛[11] همه آنها شیرانى هستند كه از كمینگاههاى خود بیرون آیند مانند پارههاى آهن اند، اگر ایشان اراده كنند كه كوههاى سخت را از جا بِكَنند.»
پی نوشت ها:
[1]. الغيبة( للنعماني)، ص214، ح1.
[2]. سوره مبارکه صف، آیه 41.
[3]. إلزام الناصب في إثبات الحجة الغائب عجّل الله تعالى فرجه الشريف، همان، ج 2، ص 144
[4]. مجلسی، بحار الأنوار، ج57، ص229، ح66.
[5]. سوره مبارکه نور، آیه 37.
[6]. مجلسی، بحار الأنوار، ج52، ص308، ح82.
[7]. ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، الغيبة، ص200.
[8]. مجلسی، بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج52، ص308.
[9]. الغيبة( للنعماني)، ص200، ح16.
[10]. سوره مبارکه مائده، آیه 54.
[11]. إلزام الناصب في إثبات الحجة الغائب عجل الله تعالى فرجه الشريف، ج2، ص165.
به طور کلی می توان برخی از فاکتورهای سبک زندگی یک منتظر واقعی را این چنین برشمرد: توحید محوری، عبودیت و بندگی حق تعالی، اطاعت پذیری و ولایت مداری، ظلم ستیزی، شجاعت و عدم ترس در برابر تهدید دشمن.