انسان در تمامی مراحل رشد نیازمند تغذیه است. قبل از تولد تغذیه از طریق جریان خون مادر تأمین می‌شود. کودکان مادرانی که در دوران حاملگی از رژیم غذایی خوبی برخوردارند، به‌طور کلی سالم‌ترند.[1] سوء تغذیه شدید مادر علاوه بر اینکه ممکن است بر رشد جسمی کودک تأثیر منفی بگذارد، در رشد ذهنی و بهداشت روانی او نیز اختلال ایجاد می‌کند.[2]
تغذیه مادر و آثار آن بر جنین در روایات به طور خاصی بیان شده و به مادران باردار توصیه شده است که از بعضی خوراکی‌ها اسفاده نموده و کودک خود را از آثار آن بهره‌مند سازند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «به زن باردار در آخرین ماه‌های بارداری خرما بخورانید تا فرزندش بردبار و پاکیزه باشد.[3] امام رضا علیه السلام نیز فرمود: «زنان باردار خود را«کُندر» بخورانید، که اگر فرزند، پسر باشد باهوش، عالم و شجاع خواهد شد و اگر دختر باشد، خوش‌اخلاق و زیبا خواهد بود».[4]
درمورد تغذیه مادر بعد از وضع حمل نیز سفارش‌هایی شده است. امیرمؤمنان علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می‌کند که فرمود: «باید اولین چیزی که زن پس از وضع حمل بخورد، رطب باشد»؛ زیرا خداوند به مریم علیها السلام فرمود: «درخت خرما را تکان بده تا رطب تازه بر تو فرو‌ریزد».[5]
پی نوشت:
[1] کاپلان، پاول اس؛ سفر پرماجرای کودک، روان‌شناسی رشد، ص231.
[2] ماسن و همکاران، رشد و شخصیت کودک، ص75.
[3] قال النبی صلی الله علیه و آله: «اطمعوا المرأه فی شهرها التی تلد فیها التمر، فان ولدها یکون حلیماً نقیاً» (طبرسی، مکارم الاخلاق، ص192).
[4] «اطمعوا حبالاکم ذکر اللبان فان یکن فی بطنها غلامٌ خرج زکیَّ القلب عالماً شجاعاً، و ان تکن جاریتهٌ حسن خلَقُها و خِلقتُها...» (حر عاملی، وسائل الشیعه، ج15،1367، ص136).
[5] عن علی ابن اسباط عن عمه یعقوب رفعه الی علی علیه السلام قال: قال رسول‌الله صلی الله علیه و آله: «لیکن اول ما تأکل النفساء الرطب؛ فان الله عزّوجلّ قال لمریم بنت عمران «و هُزّی الیک بجزع النخله، تساقط علیک رطباً جنیّاً» فان الله تبارک و تعالی قال: «و عزتی و جلالی و عظمتی و ارتفاع مکانی لا تأکل کل نفساء یوم تلد الرطب فیکون غلاماً الا کان حلیماً و ان کانت جاریهً کانت حلیمهً» (مجلسی، بحارالانوار، ج66، ص135). روایاتی به همین مضمون در وسائل‌الشیعه، ج15، ص134و135، نیز آمده است.