بن بستِ بی انتها

10:57 - 1400/04/05

-خودکشی را باید از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار داد، شاید مهمترین زاویه‌ی مغفول مانده عدم توجه به علل بروزش باشد. عللی که خلاصه در علل خارجی نشده بلکه بیشتر توجه اش به علل درونی بروز این مشکل است.

خودکشی

یکی از معضلات پیش رویِ بشریت مساله ی خود کشی است. مساله ای که متاسفانه در مملکت ما نیز با آمار و ارقام فزاینده ای روبرو شده است. خود کشی یک تصمیم عجولانه و در اکثر موارد، غیر قابل برگشت برای فرار از مشکلات پیش آمده بر سر راه آدمی می باشد. اینکه تعبیر به بن بست بی انتها کردیم به همین جهت بود.

اینکه خود کشی حرام است و قرآن کریم فرموده:« وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحِيما؛[1]و خودكشى نكنيد؛ زيرا خدا همواره به شما مهربان است» در جای خود کاملا متین و بجاست، اما حقیقتاً معضل کسی که کارش به خودکشی می رسد حرف از حرمت آن نیست. انسان معاصر با مشکلات و بحران هایی روبرو است که تا آن بحران ها مرتفع نگردد نمی توان به کاهش آمار خودکشی خیلی امیدوار بود. در یک نگاه کلی مهم‌ترین دلائل روی آوردن به خودکشی در مملکت ما و بسیاری از افراد و جوامع دیگر را  می‌توان خلاصه در مشکلات اقتصادی، فقر، بیکاری و اعتیاد دانست.

آیا واقعاً ریشه ی گرایش به خودکشی وجود مشکلات است؟ به نظر من بیش از آنکه گرایش به خودکشی متأثر از عوامل خارجی باشد، متأثر از روحیات فردی و تأثیرات فرهنگی است. شاهد بر این مطلب وجود خودکشی‌هایی است که از سر نداری و فقر یا اعتیاد و بی کاری شکل نگرفته است. گاهاً دیده می شود نوجوان و یا جوانی با یک بگو مگوی ساده و جزیی که در خانواده داشته است دست به خودکشی می زند.! این بیانگر وجود عواملی مهمتر از عوامل خارجی در بروز خودکشی است.

نکته مهم:
بحث از عوامل درونی مؤثر در بروز خودکشی هرگز به معنای انکار عوامل خارجی و مسئولیت جامعه و حاکمیت در کمک‌کردن به کاهش آمار خودکشی نیست. بلکه منکر اتخاذ سیاست های درست از جانب حاکمیت برای کاهش گرایش به خودکشی با ایجاد امنیت شغلی، کاهش اعتیاد و زدودن فقر از جامعه نیستیم. اما عوامل؛

1-عدم شناخت کافی از زندگی مادی
شاید یکی از مهم‌ترین علل گرایش به خودکشی نبود شناخت درست از زندگی و حوادث درون آن باشد. نوجوان و جوانی که در خانواده و مدرسه تربیت می شود باید با این حقیقت آشنا باشد که زندگی همواره به مانند مسیر هموار نیست، بلکه پستی ها و بلندی هایی در طبیعت این مسیر وجود دارد که ناگزیر از مواجهه با آنهاست. در ادبیات دینی ما نیز به این امر به خوبی اشاره است که « وَ اعْلَمْ أَنَّ الدُّنْيَا دَارُ بَلِيَّةٍ؛[2] و بدان كه دنيا سراى گرفتارى است». این گرفتاری ها می تواند با چهره های گوناگونی به استقبال انسان بیاید. گاهی در چهره ی فقر است و گاهی در چهره ی بیماری، گاهی به مانند یک مانع بزرگ بر سر راه رسیدن به موفقیت و گاهی با سر دادن سرود مرگ عزیزان به استقبال انسان می آید. این حقیقت حیات است و انسان را چاره ای جز قبول این حقائق نیست.

2-بن بست مادی گرایی
دومین علتی که به نظرم باید در عوامل مؤثر بروز و افزایش آمار خودکشی برشمرد، ترویج فکر و فرهنگ مادیگرایانه در جامعه است. ترویج این فکر و نقش بستن آن در باور جوانان منجر به از دست رفتن باور به آخرت و باورهای معنوی می گردد. این امر موجب می شود تا در مواجهه ی با مشکلات، شخص توجیه و تفسیر درستی پیدا نکند و نتیجتاً دست به خودکشی بزند. اما در نگاه خدا باوران این دنیا با همه ی مشکلات و سختی هایش دارای فلسفه ای بزرگ و عمیقی جهت تدارک سرای ابدی انسان است. وقتی انسان خود را محدود به این دو روز دنیا ندید و ایمان داشت که هر اتفاقی زاییده ی حکمت  است با مشکلات راحت تر کنار می آید. آن ها را نه تنها می پذیرد بلکه کارش به جایی می رسد که به استقبال آنها می رود.

3-نبود متددی جهت آموزش و بالابردن صبر افراد
امروزه از روش های مختلفی جهت ترویج و پرورش صفات اخلاقی پسندیده در دنیا استفاده می شود. ساخت فیلم، نوشتن داستان و احداث مراکزی جهت این امر از جمله کارهایی است که صورت می پذیرد. به نظر برای پذیرش و هضم مشکلات نیز باید صبر افراد را بالا برد. صبر را می تواند به عنوان یک "نوشدارو قبل از مرگ سهراب" در نظر گرفت. نوشدارویی که فرصت تعقل را در بروز مشکلات به فرد می دهد و او را از انجام عمل شتابزده باز می دارد. جامعه ای که صبور باشد و با قدرت تحمل بالا در برابر مشکلات پرورش یافته باشد، می تواند دست به کارهای بزرگی بزند و به اصطلاح نتیجه صبر خود را خواهد دید. پس هزینه کردن جهت تربیت انسان هایی صبور و به دور از شتابزدگی هزینه ی گزاف و بیهوده ای نیست.

پی نوشت ها:
[1] نساء، آیه29.
[2] نهج البلاغة، نامه 59،ص: 387.

بالا رفتن آمار خودکشی در ایران زنگ خطری است که ما را بیش از پیش به بررسی ریشه های بروز این اتفاق وا می دارد.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
2 + 3 =
*****