وهابیان در آثار مکتوب و رسانههای خود بر این موضوع تأکیددارند که شیعیان اهل تکفیر هستند. دلیل ایشان این است که شیعیان، صحابه و زنان پیامبر (صلیالله علیه و آله) و خلفا را کافر میدانند و بهتبع آن، تابعان آنها، اهل سنتاند که آنها نیز کافر خواهند بود. این خود از بهترین بهانههای ایجاد اختلاف بین شیعیان و دیگر فرق اسلامی است.
در تمامی منابع اهل سنت و شیعیان و در تمامی تفاسیر و تواریخ، آیه شریفه «إنّمَا وَلیُّکُم اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ ءَامَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلوهَ وَ یُؤتُونَ الزَّکوهَ وَ هُم رَکِعُونَ. [مائده/55]
به درستی ولی شما خدا و پیامبر و کسانی میباشند که ایمان میآورند و اقامه نماز میکنند و زکات میپردازند، درحالیکه راکع هستند.» در شأن نزول اقدام امیرالمومنین (علیهالسلام) در پرداخت صدقه در حین نماز وارد شده است.
عبدالرحمن بن محمد اندلسی ذیل این آیه مینویسد: «اتفاق بر این است که علی بن ابیطالب درحالیکه در رکوع بود، صدقه داده است.»[1]
همچنین قاضی عضدالدین ایجی از بزرگترین متکلمین و مفسرین اهل سنت در اینباره ادعای اجماع دارد. [2]
حتی در برخی کتب فقهی نیز به این آیه و فعل امیرالمؤمنین (علیهالسلام)، بهعنوان شاهدی برای استنباط حکم فقهی اشاره میکنند.
در تفسیر بیضاوی مولف محترم اینگونه مینویسد: «این ماجرا دلیل است بر اینکه فعل قلیل نماز را باطل نمیکند.»[3]
استفاده فقهی از این روایت، نشاندهنده این است که مفسر آیه را درباره قصه امیرالمومنین در صدقه دادن در حین نماز دانسته است.
این استفاده در موارد دیگری نیز تکرار شده است؛ مانند تفسیر النسفی: «آیه دلالت میکند بر جواز صدقه دادن در نماز و اینکه فعل قلیل نماز را باطل نمیکند.»[4]
بزرگترین رهبر جریانهای سلفی، شخص ابن تیمیه، بهراحتی خرق اجماع کرده و در برابر تمامی تفاسیر و تمامی ادله موجود، به رد این استدلال و شأن نزول پرداخته است و حتی بر تکذب این شأن نزول اقدام کرده است. [5]
گروه های سلفی نیز همین رویه را در پیش گرفتهاند. [6]
بهنظر میرسد جریانهای سلفی باید برای این اندیشههای متهورانه که همه مبانی را دستخوش تحول کرده است، فکری بکنند.
پینوشت:
[1]. ابن عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، ج 2، ص 209 ٍ، دار ابن حزم، مصر، بیتا. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. الایجی، عضد الدین، المواقف فی علم الکلام، ج 3، ص 614، انتشارات نور مبین، تهران، 1388.
شرح المواقف للقاضی ایجی، جرجانی، ج 8، ص 391. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج 2، ص 8، بیتا بینا. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید. [4]. نسفی، عبدالله بن احمد، تفسیر النسفی، ج 1، ص 294، دارالتقایس، لبنان، بیتا. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. ابن تیمیه، احمد، منهاج السنة النبویة، ج 7، ص 9-10، دارالنشر ریاض، سعودی، 1412.
[6]. القفاری، ناصر بن عبدالله، اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة، ص ۸۴۲، بیتا بینا.