در این نوشته به طرح اخیر مجلس پیرامون ساماندهی فضای مجازی پرداختهایم و در صدد این هستیم که مطالبی که در مورد فیلترینگ شبکههای اجتماعی با استفاده از این طرح میشود با واقعیت تطابق دارد یا خیر.
اخیرا طرح جدید مجلس درباره فضای مجازی با عنوان طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان های اجتماعی جنجالهای زیادی آفریده است. عمده مخالفتی که با این طرح شده پیرامون این است که با این طرح فیلترینگ پیامرسان های خارجی در دستور کار مجلس است. در این نوشته سعی شده تا با استفاده از متن پیشنویسی که از این طرح در رسانهها منتشر شده به بررسی این طرح پرداخته و در نهایت بدین مهم پی ببریم که آیا مطالب مطرح شده درباره این طرح با واقعیت تطابق دارد یا خیر. این طرح نخستین بار در مهر ۹۷ از سوی نمایندگان مجلس دهم طراحی شد اما مورد ایراد کارشناسان قرار گرفت. بعد از آن به مرکز پژوهشهای مجلس رفت و بعد از رفع ایرادات در سال ۹۸ در دستور کار کمیسیون فرهنگی مجلس قرار گرفت اما با پایان رسیدن مجلس دهم طرح از دستور کار خارج شد. نمایندگان مجلس یازدهم با آغاز کارشان با نگاه به طرح قبلی پیش نویس طرح جدید را تهیه کردند که در ۲۶ مرداد ۹۹ اعلام وصول شد و برای بررسی در دستور کار مجلس قرار گرفت. در فصل اول و ماده ۲ این طرح اینگونه تصریح شده است: عرضه و ارایه خدمات پیام رسان های اجتماعی داخلی و خارجی در کشور مستلزم ثبت در پنجره واحد و رعایت قوانین کشور است. فعالیت پیامرسانهای خارجی و داخلی اثرگذار مشروط به تایید هیئت ساماندهی و نظارتی خواهد بود. در غیر این صورت فعالیت آنها در کشور غیرقانونی است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است نسبت به دسترسی آنها اقدام کند. همچنین در تبصره ۲ این ماده اینگونه تصریح شده است: تایید فعالیت پیامرسانهای خارجی اثرگذار در کشور مستلزم تعیین شرکت ایرانی به عنوان نماینده قانونی و پذیرش تعهدات لازم حسب آییننامه تنظیمی است که ۳ ماه پس از تصویب این قانون به تصویب هیئت ساماندهی و نظارت خواهد رسید همچنین در تبصره ۵ این ماده اینگونه آمده است: کلیه پیامرسانهای داخلی و همچنین نمایندگی پیامرسانهای خارجی اثرگذار ملزم به رعایت مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و موارد ابلاغی دبیرخانه کارگروه در راستای پالایش مصادیق مجرمانه میباشند. همانگونه که مشاهده شد در این طرح نحوه کارکرد پیامرسانهای خارجی و داخلی را مستلزم ثبت در پنجره واحد رعایت قوانین و تایید هیئت نظارت نموده است. به عبارتی در این طرح تمامی پیامرسانها ملزم به رعایت قوانین و تایید هیئت ساماندهی و نظارت نموده است همانطور که در تبصره۶ ماده ۳ این طرح آمده است: هیئت ساماندهی و نظارت موظف به نظارت بر پیامرسانهای داخلی و خارجی و تصمیم گیری درباره فعالیت آنها براساس مصوبات شورای عالی فضای مجازی است و ضمن رسیدگی به تخلفات در صورت اطلاع از وقوع جرم موارد را به قضائیه جهت اقدام مقتضی ارجاع خواهد داد. با دقت نظر در این طرح میتوان به این طرح رسید آنگونه که بعضی خط تخریب رسانهای را برعلیه این طرح در فضای مجازی تشکیل دادند بی اطلاع از مفاد این طرح بودند در این طرح همانگونه که اشاره شد هیچگونه مطلبی در مورد فیلترینگ مطلق پیامرسانهای خارجی دیده نمی شود بلکه فعالیت پیامرسانهای داخلی و خارجی را ملزم به رعایت قوانینی نموده است.
اخیرا طرح مجلس درباره ساماندهی فضای مجازی با عنوان طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی جنحالهای زیادی آفریده است. عمده مخالفتی که با این طرح شده پیرامون این است که با این طرح فیلترینگ پیامرسانهای اجتماعی در دستور کار است.