یکی از روش های دشمنان برای ایجاد انحراف در دین، تفسیر آیات قرآن بر اساس خواسته های نفسانی خودشان است. در صورتی که چنین برداشت هایی از اساس اشتباه است.
محدود کردن پیامبر در آیه52 احزاب
جاودانگی و جامعیت قرآن به مفهوم فرازمانی و فرامکانی بودن وعدم تأثیرپذیری آن از فرهنگ زمانه است. از این رو یکی از متقن ترین و محکم ترین منابع مسلمانان قرار گرفته است؛ که بیش از هزار و چهارصد سال است دست خوش هیچ گونه تحریفی نشده است.
از سویی مهمترین موضوعاتی که از دیرباز فکر بشر را به خود مشغول کرده است، مسئله انحراف یا کجروی انسان هاست که همین انحراف فکری باعث برداشت های غلط از قرآن کریم شده و قرآن را مطابق با میل ها و خواسته های نفسانی خود تفسیر کرده اند.
تفسیر اجمالی آیه
یکی از آیاتی که دست خوش برداشت های نفسانی شده است آیه زیر است.
«لا يَحِلُّ لَكَ النِّساءُ مِنْ بَعْدُ وَ لا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْواجٍ وَ لَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلاَّ ما مَلَكَتْ يَمينُكَ وَ كانَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ رَقيبا؛[1] بعد از اين ديگر زنى بر تو حلال نيست، و نمىتوانى بعضى از همسرانت را طلاق دهى و همسر ديگرى به جاى او برگزينى، هر چند جمال آنها مورد توجّه تو واقع شود، مگر آنچه كه بصورت كنيز در ملك تو درآيد! و خداوند ناظر و مراقب هر چيز است.»
بعد از اینکه در آیات قبل احکامی در باره ازدواج پیامبر و کسانی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) حق دارد با آنها ازدواج کند بحث شد، در این آیه بقیه را بر پیامبر ممنوع می کند.
به عبارت دیگر خداوند به پیامبر چنین می گوید: بعد از این زنان که از بین این شش طایفه در آیات قبل، تزویج کرده‌اى زن دیگرى بر تو حلال نیست، همچنین نمىتوانى یکى از این زنان را طلاق دهى و زن دیگرى را به جاى آن بر گزینى، هر چند آن زن زیباتر باشد.[2]
بنابراین پیامبر صلی الله علیه و آله نیز در ازدواج کردن آزاد نیست. در نتیجه ازدواج های پیامبر (صلی الله علیه و آله) تنها برای پاسخ به غریزه انسانی و دفع شهوت نبوده است، بلکه هدف والاتری نیز در آن وجود داشته است. مانند حفظ عفت و پاک دامنی زن؛ یا برای متمایل کردن عشیره ای به اسلام؛ یا باطل کردن یک رسم جاهلی و موارد دیگری که در جای خود بیان شده اند.[3]
برداشت انحرافی از آیه
اما برداشت انحرافی «عوض کردن همسر» از فقره «وَ لا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْواجٍ»؛ علاوه بر خیانت به ساحت مقدس رسول خدا صلی الله علیه و آله، از اساس غلط است؛ زیرا نه با نص این آیه سازگار است و نه با آیات و روایاتی که در ذیل آن است.
پس منظور از این تبدیل، طلاق دادن همسر و گرفتن همسری دیگر است.[4] حتی طلاق دادن همسری و گرفتن همسر دیگر نیز به شهادت تاریخ، هرگز درباره پیامبر صلی الله علیه و آله صادق نیست. هر چند در یک مورد طلاق در کتاب های سیره و حدیث بیان شده است ولی بعد از پذیرفتن آن، چنانچه در روایت آمده، پیامبر از آن یک طلاق هم ناراحت بودند.[5]
بلکه این آیه در صدد بیان نکته دیگری است و آن اینکه:
چون پيامبراكرم صلى الله عليه و آله از طرف برخى قبايل تحت فشار بود تا همسرى از آنان بگيرد و آنان افتخار كنند كه رسول خدا داماد آنهاست. در نتیجه پيامبر طبق مصالحى زنانى را به ازدواج خويش در می آورد، امّا اين آيه تداوم اين كار را بر پیامبر ممنوع کرد.[6]
در نتیجه آیه می گوید: هر چند تحت فشار شدید قبیله ها نیز باشد باز نباید همسری را طلاق بدهد و همسری از فلان قبیله بگیرد.
در ادامه آیه به یک امر طبیعی که در همه انسان ها، از جمله پیامبر صلی الله علیه و آله وجود دارد اشاره می کند و آن زیبایی در انتخاب همسر است. چرا که پیامبر نیز در این گونه موارد مانند دیگران انسان هاست و تنها فرق در این است که بر او وحی نازل می شود.[7]
در پایان آیه اختیار کردن کنیز را برای پیامبر، مانند دیگر مومنان استثنا کرده است.
پی نوشت
[1]. سوره احزاب، آیه52.
[2]. رک تفسیر نمونه، ج17، ص389.
[3]. رک بررسی ازدواج های پیامبر اعظم، مصطفی جعفر پیشه فرد.
[4]. تفسیر قمی، ج2، ص175.
[5]. کافی، ج6، ص55.
[6]. تفسیر نمونه، ج17، 391.
[7]. سوره کهف، آیه110.
برداشت های غلط و نادرست از آیات قرآن، از موضوعاتی است که از دیرباز وجود داشته است. آنها قرآن را مطابق با میل ها و خواسته های نفسانی خود تفسیر می کنند. آیه 52 سوره احزاب نیز با چنین انحرافی روبرو شده و با برداشت اشتباه به ساحت مقدس پیامبر خیانت کرده اند.
در حالیکه:
1.پیامبر هرگز در صدد عوض کردن همسر نبود.
2.روش پیامبر در طلاق دادن همسری و گرفتن همسر دیگری نبود.
3.تنها یک مورد طلاق داده است و از آن نیز ناراحت بود.