به خطر انداختن امنیت روانی جامعه، نخستین اثری است که توهین به مقدسات افراد جامعه، در بین آنها باقی میگذارد. به همین دلیل هر جامعهای برای حفظ امنیت روانی جامعه باید برای توهین کنندگان به مقدسات، مجازاتی را در نظر بگیرد و این غیر خشونت است.
جمهوری اسلامی ضد خشونت
اگر چه توهین به مقدسات دارای مجازات است و حکمی مطابق با دین و فطرت انسانهاست؛ ولی برخی معاندین به دنبال شایعهپراکنیها و اختلافافکنیهای خود در پی خشن جلوه دادن اسلام و به دنبال آن نظام جمهوری اسلامی ایران هستند که در این نوشتار به بررسی آن میپردازیم.
توهین از نگاه اسلام
توهین به معنای تحقیر کردن، تضعیف کردن و سبک شمردن آمده است.[1] به عبارت عامیانه به معنای خوار کردن شخصیت افراد میباشد. به دلیل ضربههای شدید روحی و روانی که به اعتبار و شخصیت افراد وارد میشود گاهی جبرانناپذیر است. این جرم به شکل گفتار، رفتار و نوشتهها؛ حتی با ایما و اشاره نیز محقق میشود و این قانون در همه دینها و جوامع بشری وجود دارد؛ از باب نمونه میتوان به نظام حقوقی کامنلا در انگلستان اشاره کرد.
یکی از آموزه های نهی شده در نگاه دین، توهین است. به خصوص اگر توهین به مقدسات دین، از جمله توهین و فحاشی نسبت به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و امامان (علیهمالسلام) باشد؛ زیرا هر دینی دارای مقدساتی است که برای آنها ارزش قائل است و اگر کسی به مقدسات او توهین کند او را مجرم قلمداد کرده و به مجازات او اقدام میکند.
قلمرو توهین به مقدسات از نگاه شیعه
از نگاه فقهاى شیعه اهانت یا استهزا به مقدساتی همچون پیامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله) و یا ائمه معصومین (علیهم السلام) و حضرت زهرا (سلام الله علیها) جرم و توهین به حساب آمده و دارای مجازات است.[2] البته در یک ضابطه کلى مىتوان گفت: توهین به هر آنچه که از دیدگاه اسلام در شمار مسائل ضرورى و قطعى قرار گیرد، مانند توهین به سائر پیامبران، قرآن، مسجد الحرام، کعبه و سایر شعائر الهى و مقدسات ضرورى اسلام، جرم و حرام است؛ اگر چه از نظر «میزان مجازات» با هم تفاوت دارند.
مجازات توهین به مقدسات
نظام حقوقی اسلام، براى مجازات کسانی که به مقدسات توهین میکنند، تفاوت منطقى به حسب نوع مذهب، قائل شده است. با این بیان که هر گاه مرتکب این جرم، «مسلمان» باشد، اکثر مذاهب اسلامى، «قتل» را پیش بینى کردهاند، اما در صورتى که مجرم غیر مسلمان (کافر ذمى) باشد بر اساس دیدگاه بسیارى از فقهاى مذاهب اسلامى مجازات او قتل نیست؛ بلکه دارای حبس، تعزیر و.. خواهد بود.[3]
پس اعدام کردن کسی به دلیل توهین به مقدسات نه تنها خلاف شرع نیست بلکه خلاف قوانین هیچ کشوری نیست. همچنین خلاف حقوق بشر به معنای واقعی کلمه نیز نخواهد بود؛ بلکه عین دفاع از حقوق بشر است؛ زیرا کسی که به مقدسات یک جامعه توهین کرده است به معنای توهین به تمام افراد جامعه است. پس اعدام توهین کننده دفاع از حقوق تک تک افراد جامعه خواهد بود.
اسلام دین رحمت
هر دین و نظامی بر اساس آموزههایی تنظیم شده است. دین اسلام به معنای واقعی کلمه مطابق آنچه در قرآن و سنت آمده است بر اساس رحمت و عطوفت و مهربانی پایه گذاری شده است؛ حتی علت آفرینش انسانها را رحمت بیان میکند.[4] همچنین قرآن کریم خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله) را به «رَحْمَةً لِلْعالَمين؛[5] رحمت برای همه عالمیان» معرفی کرده است. علاوه بر اینکه در حدیث قدسی یکی از صفات امام زمان علیه السلام نیز «رحمت برای همه عالمیان» است. پس اسلام دین رحمت است نه خشونت! اما گاهی برای زنده کردن جامعه از طرفی[6] و حفظ امنیت افراد جامعه به خصوص امنیت روانی آنها از طرف دیگر، لازم است دست توهین کنندگان از جامعه کوتاه شود. این یکی از راهکارهای دین برای حفظ امنیت و دفاع از حقوق بشر به معنای واقعی است.
عطوفت و نرمش در نظام جمهوری اسلامی
برخلاف تمام تلاشها و تبلیغات رسانههای داخلی و خارجی معاند با نظام، جمهوری اسلامی نظامی بر مبنای اسلام ناب محمدی و ولایت اهل بیت (علیهم السلام) بنا شده است و عطوفت و محبت را سرلوحه تمام حرکتهای خود قرار داده است. از ابتدای پیروزی جمهوری اسلامی رزمندگان با در دست داشتن اسلحه، در چارچوب اخلاق رفتار کردند و هیچ گونه قتل، غارت و اتفاق ناگواری را رقم نزدند. نوع رفتار با اسیر و زندانیان و.. پیشرفتهای معنوی و حرکتهای مذهبی و معنوی که همه آنها از دستآوردهای این نظام است.[7] همچنین بخشش زندانیان غیر عمد از طرف مقام معظم رهبری مدظله و.. همه نشانه رحمت و عطوفت این نظام است. البته در این بین گاهی ظلمهایی نیز از طرف بعضی از مسئولین صورت گرفته که نباید آنها را به پای اصل نظام گذاشت.
پی نوشت
[1]. لسان العرب، ج13، ص453. لغتنامه دهخدا، ذیل کلمه توهین.
[2]. جواهر الکلام، نجفی، ج41، ص432؛ و435.
[3]. مجله فقه اهل بیت علیهم السلام، ج22، ص178.
[4]. سوره هود، آیه 119.
[5]. سوره انبیا، آیه107.
[6]. سوره بقره آیه 179.
[7]. رک، صعود چهل ساله، ص، 219-252.
توهین به معنای تحقیر کردن و به عبارت عامیانه به معنای خوار کردن شخصیت افراد میباشد. گاهی به دلیل ضربههای شدید روحی و روانی که به اعتبار و شخصیت افراد وارد میشود جبرانناپذیر است. این عمل در همه دینها و کشورها از جمله نظام حقوقی کامنلا در انگلستان، جرم به حساب میآید و دارای مجازات است. دین اسلام هم به حسب نوع آن، مجازاتهایی را مشخص کرده است و این مجازات را نه به خاطر خشونت بلکه از روی عطوفت، مهربانی و حفظ امنیت روانی جامعه انجام میدهد.