توسعه مکانهای زیارتی و هزینه کردن برای مراسمهای اهل بیت (علیهم السلام) منافاتی با کمک کردن به فقرا ندارد. زیرا در چنین مکانها و مراسمهاست که روحیه نوع دوستی و کمک به دیگران از جمله انفاق کردن، صدقه دادن و دستگیری از نیازمندان را تقویت میکند.
گاهی برخی از معاندین، برای سست کردن ایمان و باورهای مردم به اشکال تراشیهایی دست میزنند که خود جواب آن را بهتر میدانند. از باب نمونه وقتی که حرم امام حسین (علیه السلام) توسعه داده میشود، یا پولی برای جشن غدیر یا برپایی عزای امام حسین (علیه السلام) خرج میشود، زبانشان باز شده به یاد فقرا میافتند و میگویند که چرا این پول را به فقرا نمیدهید! برای پاسخ به این اشکال چنین باید گفت:
1. توسعه حرمها، برپایی جشن غدیر و عزای امام حسین (علیه السلام) و... از «شعائرالله» است و خدا در قرآن کریم تشویق به تعظیم شعائر کرده است.[1]
2. اینگونه اعمال باعث تشویق مردم به رفت و آمد در این مکانها میشود و همین رفت و آمدها، آنها را با دین و معارف آشنا میکند. یکی از آموزههای دین کمک به فقراست؛ به عبارت دیگر در این مکانها و مراسمهاست که روحیه کمک به فقرا ایجاد میشود.
3. تجربه نشان داده است به طور معمول کسانی به فقرا کمک میکنند که دارای تربیت الهی باشند و تربیت الهی به یقین در این مکانها و مراسمها سریعتر و اثرگذارتر خواهد بود؛ زیرا وقتی کسی در مراسم عزای امام حسین (علیه السلام) شرکت میکند، قلب او نرم شده و بی ارزش بودن دنیا را درک میکند. در نتیجه دستگیری از فقرا برای او آسان میشود، و گرنه کسانی که مخالف چنین مجالسی هستند و چنین اشکالتراشی میکنند هرگز ریالی برای فقرا خرج نکردهاند، فقط کارشان افزودن مشکلات و به خطر انداختن جان، مال و ناموس مردم این کشور است.
4. پول این بناها، ساختمانها، طلاکاریها، توسعهها و مراسمها به طور معمول از نذورات و هدایایی تامین میشود که خود مردم میدهند؛ همان مردمانی که تلاش در فقر زدائی دارند.
5. اینگونه اعمال، باعث رشد روحیه فقرزدایی در جامعه میشود؛ زیرا کسی که روحیه ثروتاندوزی و تجملگرایی دارد همیشه به فکر منفعت شخصی خود بوده و از سختی و فشار فقرا خبر ندارد. از طرفی غالب کسانی که به فقرا و مساکین کمک میکنند همین کسانی هستند که زمانی خود فقیر بوده و طعم فقر را چشیدهاند.
6. به یقین برای هر دو دسته (فقرا و مکانهای زیارتی) هزینههای زیادی میشود؛ اما هزینههایی که در حرم اهل بیت (علیهمالسلام) خرج میشود به چشم میخورد چون ماندگار است و اگر بخواهند حرمی را توسعه دهند میگویند کافی است؛ ولی هزینههایی که برای فقرا صرف میشود دیده نمیشود، چون مصرف میشود.
7. ساختن گنبد و طلاکاری کردن آن و توسعه حرم اهل بیت(علیهم السلام) به خودی خود هدف نیست، بلکه هدف از آنها آشنایی با اهل بیت(علیهم السلام) و در نتیجه آشنایی با خدا و عبادت بیشتر خداست. سپس با روحیه خیرخواهی وارد جامعه شده و جامعه را از انواع بلاها و گرفتاریها نجات میدهد. چه بلاهایی مانند فقر و ناداری و چه بلایی مانند جهل و نادانی.[2]
فقر زدائی در بیان مقام معظم رهبری (مدظله)
رهبر انقلاب اسلامی برای فقرزدایی و ریشه کن کردن آن راهکارهایی را ارائه دادند از جمله:
تقویت فرهنگ انفاق: ایشان فرموده اند: از کلیدیترین راهکارها در مبارزه با فقر تقویت فرهنگ انفاق است. این فریضه باید به گونهای در جامعهی اسلامی رشد کند که هرکس در اموال خود «حقی برای محرومان» قائل باشد؛[3] و تقویت سنتهایی هم چون صدقه.[4]
پی نوشت
[1]. سوره حج، آیه32.
[2]. سوره نور، آیه36.
[3]. بیانات در دیدار مسئولان کمیتهی امداد امام خمینی(ره) / ۱۳۷۰/۱۲/۱۴
[4]. بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم / ۱۳۷۳/۰۴/۲۹
[5]. بیانات در خطبههای نماز عید فطر ۱۳۸۱/۰۹/۱۵
توسعه مکانهای زیارتی و هزینه کردن برای مراسمهای اهل بیت (علیهم السلام) منافاتی با کمک کردن به فقرا ندارد؛ زیرا هزینه کردن برای این موارد از شعائر است. علاوه بر اینکه این کار باعث تشویق به رفت و آمد مردم شده و روحیه فقرزدائی را در آنها تقویت میکند. از طرفی هزینه این موارد از نذورات و هدایایی است که مردم میدهند و مقدمهای است برای آشنایی مردم با اهل بیت (علیهم السلام) و در نتیجه عبادت بیشتر خدا که اثر آن ایجاد آرامش در فرد و در جامعه است.