همانگونه که در احکام احرام عمره مفرده گذشت، محرمات احرام به طور مختصر ذکر شد، اما در چند مطلب به طور کامل به بیان محرمات احرام می پردازم. البته لازم به ذکر است که به دلیل مفصل بودن احکام حج به خصوص محرمات احرام، ناچار به ذکر احکام مهم و کاربردی هستم و برای آگاهی بیشتر مقلدان محترم می توانند یا در بخش نظرات سوالات خود را مطرح کنند یا به رساله مرجع تقلید خودشان رجوع کنند.
استعمال عطريات است از قبيل مشک و زعفران و کافور و عنبر بلکه مطلق[1] عطر هر قسم که باشد.
مسئله: ماليدن عطر بر بدن و لباس جايز نيست و همينطور پوشيدن لباسی که بوی عطر می دهد اگر چه قبلا به آن عطر ماليده شده باشد.[2]
مسئله: خوردن چيزی که در آن چيزی است که بوی خوش می دهد مثل زعفران[3] جايز نيست.
مسئله: احتياط[4] آن است که از «دارچين» و «زنجبيل» و «هل» و امثال آنها اجتناب کند اگرچه اقوی حرام نبودن آنها است.[5]
مسئله: از ميوه های خوشبو از قبيل سيب و به، اجتناب لازم نيست، و خوردن آنها [6] و بوئيدن آنها مانع ندارد، لکن احتياط [7] آن است که بوئيدن را ترک کند.
مسئله: اقوی [8] حرمت گرفتن دماغ است از بوی بد، لکن فرار کردن از بوی بد به تند رفتن عيب ندارد.
مسئله: کفاره استعمال بوی خوش يک گوسفند است [9] بنابر احتياط واجب.[10]
پی نوشت:
1 ـ آية الله خويی، آية الله بهجت: احوط اجتناب از هر بوی خوشی غير از اينهاست.
آية الله تبريزی: اين حکم در غير زعفران و عود و عنبر و مشک و ورس، مبنی براحتياط مستحب است.
آية الله سيستانی: بر محرم حرام است استعمال هر ماده ای که برای خوشبو کردن بدن يا لباس يا خوراک يا غير آنها مورد استفاده واقع می شود چه استعمال به بوييدن باشد يا خوردن يا ماليدن يا رنگ کردن يا بخور دادن و احتياط واجب آن است که از شامپو و صابون و سيگاری که بوی خوشی دارد نيز اجتناب کند.
آية الله خامنه ای: و نيز استفاده محرم از صابون عطری و شامپوی معطر بنابر احتياط جايز نيست.
آية الله زنجانی: بوييدن مطلق اشياء خوشبو خواه از عطريات باشد يا گلها و سبزيجات خوشبو بلکه بوييدن ميوه جات خوشبو بر محرم جايز نيست، لکن حرمت انواع ديگر استعمال عطريات مانند خوردن آنها مخصوص زعفران و مشک و عود و عنبر و ورس و عطرهايی است که در اين سطح يا قوی تر از آنهاست و لذا هر گونه استفاده از عطرهايی که امروزه متداول است بر محرم حرام است.
2 ـ آية الله مکارم: يا پراکندن در فضا بوسيله اسپری و مانند آن.
3 ـ آية الله زنجانی: همچنان که گذشت فقط خوردن عطرهايی که در سطح زعفران يا قوی تر از آن است جايز نيست بنابراين خوردن گل ها و سبزيجات و ميوه جات خوشبو مانعی ندارد لکن بايد از رسيدن بوی خوش آنها به مشام ولو با گرفتن بينی جلوگيری کند و از اينجا حکم مسأله بعد نيز روشن می شود.
4 ـ آية الله گلپايگانی، آية الله صافی: لازم است.
5 ـ آية الله سيستانی: حرمت شامل آنها نيز می شود.
6 ـ آية الله زنجانی: مانع ندارد لکن به هر نحو که مي تواند ـ ولو با گرفتن بينی ـ بايد از رسيدن بوی آن به بينی اجتناب کند.
7 ـ آية الله خامنه ای: بنابر احتياط واجب از بوييدن آنها اجتناب کند.
آية الله بهجت: متعرض اين احتياط نشده است.
آية الله خويی، آية الله سيستانی: بنابر احتياط از بوئيدن آنها هنگام خوردن بايد خودداری شود.
آية الله تبريزی: اولی اين است که از بوئيدن آنها هنگام خوردن خودداری شود.
8 ـ آية الله تبريزی: بنابر احتياط واجب.
آية الله بهجت: بنابر احوط بلکه اقوی.
آية الله فاضل: و اگر گرفت معصيت کرده ولی کفاره ندارد.
9 ـ آية الله زنجانی: کفاره خوردن غذای معطر يک گوسفند است و در ساير انواع استفاده از عطريات کفاره واجب نيست.
10 ـ آية الله خامنه ای: در صورت عمد، يک گوسفند است.
آية الله خويی و آية الله تبريزی: کفاره اش بنابر مشهور يک گوسفند است، ولي ثبوت کفاره در غير خوردن، محل اشکال است هرچند احوط کفاره دادن است.
آية الله سيستانی: هرگاه محرم عمداً مقداری از چيزهای خوشبو را بخورد، و يا چيزی را بپوشد که اثر بوی خوش از سابق در آن مانده باشد، بنابر احتياط واجب بايد يک گوسفند کفاره بدهد، ولی در غير اين دو مورد در استفاده از بوی خوش کفاره واجب نيست، هرچند احوط کفاره دادن است.
آية الله فاضل: در صورت علم و عمد.
آيات عظام: گلپايگانی، مکارم، صافی، بهجت: در صورت عمد...
منبع: منتخب مناسک حج- صفحه 94 و 95 و 96-مرکز تحقیقات حج