راه تشخیص مدعیان دروغین

از دیر زمان افرادی بوده‌اند که خواسته یا ناخواسته، در دام شیطان افتاده و خود را به عنوان منجی بشریت [نظرکرده امام، همسر یا فرزند امام، فرستاده و یا خود امام زمان] معرفی کرده‌اند و افرادی ساده لوح از جامعه را با خود همراه کرده و مشکلاتی را برای مردم به بار آورده‌اند.

این افراد به طور معمول دارای خصوصیات مشترکی هستند که برخی از آنها عبارتند از:

1. این‌گونه افراد به طور معمول در ابتدای کار، خود را شخص نظرکرده، رهنمون به سوی حضرت، فرستاده و باب حضرت، یا حتی همسر و فرزند حضرت معرفی کرده و مردم را به سوی خود دعوت می‌کنند.

2. آنها دلیل محکمی بر ادعای خود ندارند، بلکه سعی می‌کنند از احساسات و عواطف مردم سوء استفاده کنند؛ زیرا دلیل این افراد خواب، مکاشفه، سحر و جادو، استخاره، فال حافظ و... گاهی برخی روایات بریده شده است.

3. حرکت این‌گونه افراد در هاله‌ای از ابهام است و حاضر به شفافیت در مورد خود و یا روش و نوع حرکت خود نیستند.

4. به مریدان خود دستورالعمل‌های سلوکی عجیب و غریب می‌دهند و گاهی نیز برای جذب مرید بیشتر از شگرد تکلیف‌گریزی استفاده می‌کنند.

5. به دلیل مخالفت علما با آن‌ها سعی دارند که به هر شکلی شده مردم را از علمای دین دور نگه داشته و یا آن‌ها را منحصر در امر فتوی بدانند.  

چگونگی اثبات دروغ مدعیان 
از همان ابتدا که بحث امامت از طرف خدا توسط پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مطرح شد، برای امام زمان (علیه السلام) خصوصیاتی بیان شد که آن ویژگی‌ها بر هیچ کسی غیر از امام زمان (علیه السلام) قابل انطباق نیست. ویژگی‌های شخصی، خصوصیات شخصیتی و ویژگی‌ها و شرائط ظهور. در نتیجه نباید انسان به صرف دیدن چند خصوصیت در کسی مرید او شود؛ زیرا باید همه این خصوصیات با هم دیده شود.

خصوصیات شخصی و ظاهری حضرت
نام و کنیه امام زمان (علیه السلام) همان نام و کنیه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و  شبیه ترین مردم به ایشان از جهت صورت و سیرت است. حضرت مهدی (علیه السلام) دارای لقب‌های مشهوری از جمله مهدی، قائم، منتظَر، بقیة الله، صاحب الزمان، صاحب الامر است که معروف‌ترین آن‌ها «مهدی» است. او فرزند امام عسکری (علیه السلام) و از نسل امام حسین (علیه السلام) و مادرش نرجس خاتون (علیها سلام) است.

چهره آن حضرت، جوان و گندمگون، پیشانی‌اش بلند و تابنده، ابروانش هلالی و کشیده، چمشانش سیاه و درشت، بینی‌اش کشیده و زیبا، و دندان‌هایش برّاق و گشاده است. بر گونه راست ایشان خالی مشکین و در میانه شانه‌اش اثری ویژه همانند اثر نبوت دیده می‌شود. اندام آن بزرگوار متناسب و میانه است. صورت آن حضرت مانند ماه شب چهارده می‌درخشد. جوانی خوش سیما، خوش بو و معطّر، دارای هیبت و عظمت فوق العاده بوده و در عین حال به مردم نزدیک است. او اهل عبادت و شب‌زنده‌داری، زهد و ساده‌زیستی، صبر و بردباری، عدالت و نیکوکاری است. لباس حضرت، جز پوشاکی درشت، خوراک او جز غذایی سخت (و بی خورش) نیست. او دارای کمال موسی، شکوه عیسی و شکیبایی ایوب و... است.[1]

خصوصیات شخصیتی حضرت
در روایات برای امام زمان خصوصیات شخصیتی فراوانی بیان شده است: او بنده خداست، دارای خلق محمدی (صلی الله علیه و آله)، اهل جود و کرم، برپا کننده عدالت جهانی است، دانشمندترین و حکیم‌ترین مردم زمان است، مورد عنایت خاص خداوند است، دارای عمر طولانی، میراث‌دار و مورد احترام همه امامان و انبیا و مقتدای حضرت عیسی (علیه السلام) است.[2]

نشانه های حتمی ظهور حضرت
در روایات برای ظهور امام زمان (علیه السلام) نشانه‌هایی مطرح شده است که تعدادی از آنها را نشانه‌های حتمی ظهور دانسته‌اند. یعنی تا نشانه‌های حتمی محقق نشود ظهور نخواهد شد. حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) فرمودند: «پنج علامت حتمی قبل از قیام قائم (علیه السلام) است. یمانی، سفیانی، نداکننده‌ای که از آسمان ندا در می‌دهد، فرو برده شدن در بیداء، کشته شدن نفس زکیه.»[3]

با توجه به آنچه گذشت:‌
اگر کسی قبل از این نشانه‌ها ادعایی داشت و یا خود را به شکل مرموزانه با یکی از این علائم معرفی کرد، بدانید که او شیادی بیش نیستِ‌؛ زیرا در هیچ کجای از این موارد ذکر شده و بلکه دیگر موارد، سخن از افرادی که خود را نظرکرده، همسر یا فرزند و فرستاده حضرت معرفی کنند و یا حتی اشاره ای به آنها، وجود ندارد. حضرت امام صادق (علیه السلام) در پاسخ زراره که چگونه افراد دروغین را تشخیص دهیم؟ با تمسک به دعا همه را به شناخت حضرت مهدی (علیه السلام) و ویژگی های ظهور ترغیب کردند که اگر کسی امام زمان را نشناسد، در دین گمراه خواهد شد.[4] بنابراین بر ما لازم است که امام زمان(علیه السلام) را از جهت شناسنامه‌ای، اوصاف و ویژگی‌ها، اعتقادی و قلبی نیز از حیث علایم و نشانه‌های ظهور بشناسیم.

پی نوشت
[1]. رک: مکیال المکارم، بخش چهارم.
[2]. بحار الانوار، ج 46، ص 372، ج 14 و ج 52، ص 191؛ منتخب الاثر، ص 360؛ کمال الدین، ص 281، ج 32.
[3]. کمال الدین، ج1، ص649.
[4]. بحار الانوار، ج52، ص146.