با توجه به آثار احترام و محبت بر سلامت روانی افراد، در تعالیم اسلامی توجه خاصی به آن مبذول شده و به ایجاد الفت و دوستی بین مؤمنان و حسن سلوک و خوش‌رفتاری با مردم تأکید فراوان شده است. از نظر اسلام، احترام و محبت را باید از مراحل ساده و عاطفی شروع کرد و در مراحل بعدی با بصیرت و شناخت بیشتر آن را تعمیق داد تا آنجا که مهرورزی و محبت در همه‌ي رفتارهای بین فردی تجلّی یابد. از نظر اسلام احترام و محبت، بیشترین نقش را در ساماندهی جامعه‌ي آرمانی دارد. ارزش محبت به اندازه‌ای است که امام صادق علیه السلام فرمود: آیا دین جز محبت است؟[1] و امام باقر علیه السلام فرمود: دین همان محبت است و محبت همان دین.[2]
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: سوگند به آنکه جانم به دست او است، وارد بهشت نمی‌شوید مگر اینکه ایمان بیاورید و ایمان نمی‌آورید مگر همدیگر را دوست بدارید.[3] بنابراین، جامعه‌ای که بخواهد اسلامی و انسانی زندگی کند، باید بر صداقت، مهرورزی، عشق و صمیمیت، و تعاون و همکاری متقابل استوار باشد. در آموزش‌های اسلامی، جزئیات و ظرایف مربوط به احترام و محبت به دقّت مورد توجه قرار گرفته است. اسلام دستورهای دقیق بسیاری برای برقراری روابط عاطفی بین افراد دارد که از نزدیک‌ترین خویشاوندان تا دورترین افراد جامعه را دربرمی‌گیرد. آداب و سنن اجتماعی مرتبط با محبت و احترام در اخلاق اسلامی بسیار گسترده است.
پی نوشت:
[1] «هل الدین الا الحبُّ؟» (محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج2، ص215).
[2] «الدین هو الحُبُّ و الحُبُّ هو الدین» (مجلسی، بحارالانوار، ج66، ص238).
[3] «و الذی نفسی بیده لا تدخلون الجنّهَ حتی تومنوا و لا تومنون حتی تحابّوا» (نوری، مستدرک الوسائل، ج8، ص362).