اقامه عزا در دوران رجعت امام حسین علیه السلام

18:44 - 1400/06/21

مجالس منتصب به عزاداری سیدالشهدا حتی در زمان رجعت و حضور امام حسین علیه السلام بر پا می‌شود.

اقامه عزا تا رجعت و قیامت

برخی این سوال را می‌پرسند که بعد از رجعت که همه اهل‌بیت علیهم السلام برای تشکیل حکومت اقدام می کنند، در دوره حکومت حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام باز هم مراسم روضه‌خوانی و اقامه عزا تشکیل می شود یا خیر؟! با توجه به رجعت، امام حسین علیه‌ السلام دوباره زنده می شوند و انتقام قاتلان ایشان گرفته می شود و دیگر نیاز نیست برای قتل و شهادت ایشان اقامه عزا بشود.

این پرسش را از جهات مختلف باید بررسی نمود و به آن پاسخ‌های متفاوتی می‌توان داد:

پاسخ اول: مساله امام حسین علیه السلام فراتر از انتقام ساده است؛ زیرا اگر با قصاص قاتلان سید الشهداء علیه السلام مساله حل می شد، مختار ثقفی با قیام خود، امثال شمر بن ذی الجوشن، عمر بن سعد، عبید الله بن زیاد، حرمله و سایر ملعونین مقصّر در واقعه کربلا را به درک واصل کرد. او انتقام خون شهیدان کربلا را گرفت و با این کار دل اهل بیت را شاد کرد؛ زیرا تا قبل از این انتقام، اهل بیت پیوسته داغدار کربلا و حوادث بعد از آن بودند. امام سجاد علیه السلام درباره  عمل مختار ثقفی فرمودند: «خدا به مختار جزای خیر دهد.»[1] نیز امام صادق علیه السلام فرستادن سر عبیدالله بن زیاد و عمر بن سعد به مدینه توسط مختار را باعث شادی اهل بیت دانسته است و فرمودند: «بعد از واقعه عاشورا، هیچ زنی از زنان ما آرایش نکرد تا زمانی که مختار سر بریده عبیدالله بن زیاد و عمر بن سعد را برای ما فرستاد.»[2] بنابراین مشاهده می شود با وجود آن‌که قاتلین امام علیه السلام به درک واصل شده‌اند، خود اهل بیت باز هم اقامه عزا می‌کنند. از این رو در سیره امام صادق علیه السلام موارد ذیل برای اقامه عزا گزارش شده است:

1. بیان ثواب گریه بر اهل‌ بیت؛
2. روضه‌ خوانی شعراء در محضر امام صادق؛
3. روضه‌ خوانی جعفر بن عفان برای امام صادق؛
4. روضه‌ خوانی ابا هارون برای امام صادق؛
5. حال پریشان و گریه شدید امام صادق در روز عاشوراء؛
6. گریه امام صادق هنگام ذکر نام اباعبدالله؛
7. گریه امام صادق هنگام نوشیدن آب؛
8. توصیه امام صادق به گریه بر امام حسین؛
9. ثواب گریه بر امام حسین؛
10. بیان جواز گریه بر امام حسین؛
11. بیان جواز سینه ‌زنی بر امام حسین؛
12. بیان استغفار امام حسین برای گریه‌ کنندگان.[3]

پاسخ دوم: وجود احادیث و روایاتی که حزن و اندوه واقعه عاشورا را تا همیشه، به عبارت دیگر حتی بعد از رجعت، به تصویر می کشند. پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: «إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَینِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَداً؛[4] براى شهادت حسین علیه السلام، حرارت و گرمایى در دل‌هاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمی شود.»

پاسخ سوم: بر اساس روایتی در صحرای محشر، جسم بی سر سیدالشهدا علیه السلام برای مادر بزرگوارشان، حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها، نمایان می‌شود که گواه بر وجود حزن و ماتم تا بعد از رجعت، یعنی روز محشر است: «هنگامى كه روز قيامت فرا رسد سر مبارك و غرقه به خون امام حسين عليه السّلام در نظر زهرا جلوه‌‏گر خواهد شد. وقتى نظر فاطمه به سر بريده امام حسين بيفتد فرياد مى‏‌زند: اى فرزند مظلوم من! اى ميوه قلب محزون من! به جهت ناله و فرياد زهرا است كه ملائكه مدهوش مى‏‌شوند و اهل محشر همگی فرياد مى ‏زنند و مى‏‌گويند: اى فاطمه! خداوند قاتلين فرزندت حسين را بكشد! در اين حال از طرف پروردگار ندا مى‏‌رسد: من اين عمل را انجام مى‏‌دهم و از قاتلين حسين و پيروان و دوستان آنان انتقام خواهم گرفت.»[5]

پاسخ چهارم: با برپایی مجالس منتصب به اباعبد الله (ع)، اهداف و برکات مختلفی به غیر از انتقام و خون‌خواهی به وجود می آید، مانند:

1. نهادینه شدن فرهنگ شهادت و ایثار در راه اهداف متعالی الهی؛
2. تقویت روحیه استکبار و ظلم ستیزی؛
3. احیای امر به معروف و نهی از منکر؛
4. ایجاد وحدت و تقویت ارتباط میان مسلمانان؛
5. کسب معنویت و آموختن معارف دینی؛
6. بصیرت افزایی؛

نتیجه: به دلایل ذکر شده اصل وجود مجلس روضه و اقامه عزا بر مصیبت بزرگ واقعه عاشورا حتی در زمان رجعت و حضور دوباره امام حسین علیه السلام، مسلّم است، اما این که این مجالس با چه کیفیتی برگزار می‌شود، مجالی دیگر می‌طلبد.

پی نوشت:
1. رجال کشی، ص 127
2. همان
3. ویکی فقه، دانشنامه حوزوی، عزاداری امام صادق برای امام حسین
4. جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص 556
5. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 220

به دلایل مختلف اصل وجود برپایی مجلس روضه و اقامه عزا بر مصیبت بزرگ واقعه عاشورا حتی در زمان رجعت و حضور دوباره امام حسین علیه السلام امری مسلّم و غیر قابل انکار است.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
12 + 7 =
*****