پیاده روی اربعین همواره به عنوان یک اجتماع همدل برای تعامل فرهنگ ها و نزدیکی قلبهاست. اربعین میعادگاهی است برای تجدید پیمان برادری و مودت در میان ملتها.
پیاده رویاربعین، صحنهای زیبا و بدیع از مناسبات و روابط و جوشش انسان هایی است از ملیت ها و قومیت های مختلف و حتی معتقدان آیین هایی متفاوت، خالصانهترین و عاشقانهترین تعاملات بین انسانی است که با هیچ یک از نظریات جامعه شناسی یوتیلیتاریانیسم(منفعت گرایی) قابل تبیین و تحلیل نیست.
در واقع پیاده روی اربعین پدیدهای است که نظریات علوم انسانی غربی را به چالشی اساسی میکشد و بشریت غرق شده در مادیات و دور شده از عالم معنا را به بازگشت دوباره به فطرت الهی فرا میخواند. این حرکت عظیم انسانی نه جنبشی است بر مبنای عقلانیتِ مادیگرا که انسان ها در آن بر اساس محاسبه سود و زیان مادی به کنشگری بپردازند و نه حرکتی است تودهوار و بی هدف و مبتنی بر احساس صرف و نه حرکتی ناشی از تضادهای طبقاتی. بلکه خیزشی است جهانی برای پاسخ به ندای فطری خداجویی و حق طلبی و بر پایه بالاترین حد شور و عواطف و در اوج قله عقلانیت انسانی.
بیشاز 20 میلیون زائر با پای پیاده،کوچک و بزرگ مسلمان و غیر ملسمان زرتشی و مسیحی در کنارهم با عشق در مسیر پیاده روی قدم برمیدارند تا دراربعین حسینی بین الحرمین باشند؛
اجتماع عظیم اربعین بستریست برای ترویج فرهنگ اسلام ناب و ارائه تصویر صحیح از اسلام و آنتیتزی نسبت به تزویج اسلام خشونت طلبی که رسانه های معاند در صدد ترویج آن به عنوان اسلام اصیل است. ایجاد مودت بین ملت ها نه تنها این مهم را میسر میسازد، موجب گسترش همدلی و به تبع آن ایجاد امنیت منطقهایی در کشورهای مسلمان و همسایه خواهد شد.
اگر آمارها را نسبت به سال ۹۸ که بیش از ۳ میلیون ایرانی در حماسه اربعین شرکت کردند، مقایسه کنیم، با اعمال محدودیت و سهمیه پیشبینی شده، تعداد زائران اربعین در سال جاری نسبت به آخرین اعزام، بیش از ۹۰ درصد کاهش یافته است. علاوه بر این، با توجه به اینکه فقط اعزامها هوایی است، امسال فقط افرادی که تمکن مالی مناسبی داشته باشند چرا که در سالهای گذشته سفر اربعین به عنوان ارزانترین سفر زیارتی به عراق به شمار میرفت، اما اکنون همه اعزامها هوایی صورت میگیرد و افراد خاص هم امکان تشرف به این سفر معنوی را پیدا خواهند کرد و این اتفاق قطعا اهداف اصلی پیاده روی اربعین را به حاشیه میبرد
لذا توقع میرود دولت ها علیالخصوص دولت جمهوریاسلامیایران، باید برای بازگشایی مسیر پیاده روی اربعین و گسترش این فرهنگ اقداماتی فوری و عملی را در پیش بگیرد و نقش خود را در قالب محوریت امالقرای اسلامی پررنگ تر ایفا کند. اربعین امسال هم قصهای پر غصه دارد؛ حسرت پای کوبیدن در مسیر نجف ـ کربلا و دلتنگی زیارت اباعبدالله، دو ساله میشود، ودلهای مشتاقان از این فراق میسوزد.