نقد فیلم سینمایی "اتاق تاریک"
فیلم سینمایی اتاق تاریک به کارگردانی سید روح‌الله حجازی در ژانر اجتماعی ساخته شده، این محصول شرکت فیلم سازی نور ایران در سال ۹۶ است.
مقدمه: فیلم سینمایی اتاق تاریک که در نگاه اول با رویکرد تربیتی، اجتماعی ساخته شده دارای ابعاد پیدا و پنهان زیادی است که در ادامه به این موضوعات اشاره می‌کنیم.
فریب دادن مخاطب
در روند داستان فیلم سید علیرضا میرسالاری که نقش شخصیت محوری فیلم یعنی امیر را ایفا می‌کند، با پرسش سوالی مربوط به دیده شدن بدنش و در ادامه در دقیقه دوازده با گفتن جمله (بدن منو یکنفر دیده) جرقه فریب و ابهام‌زایی برای مخاطب را می‌زند. هر چقدر روند داستان فیلم به جلو پیش می رود این ابهام با کنجکاوی‌ها و تحقیقات پدر و مادر امیر و توضیحات ناقص امیر بیشتر و بیشتر می‌شود. در پایان این فیلم مشاهده می‌شود که اصل داستان فیلم چیز دیگری بوده و مخاطب ۹۰ دقیقه سرکار بوده و به خیال مورد ظلم قرار گرفتن شخصیت امیر با او هم‌زاد‌پنداری می‌کند. در تمام لحظات فیلم حس بدبینی جنسی به تمام شخصیت‌های داستان فیلم در نگاه مخاطب گنجانده شده است. در حالی که در پایان فیلم مخاطب با این واقعیت مواجه می‌شود که معضل چیز دیگر و شخص دیگریست که در جای خود به آن اشاره می‌کنیم.
تخریب چهره مادر
در سکانس ابتدایی فیلم ساره بیات که شخصیت مادر را در فیلم ایفا کرده، از استرس وارد شده به‌خاطر گم شدن فرزندش امیر در حال جروبحث با همسرش پیمان است. در ادامه فیلم مخاطب بارها صحنه برخورد تند مادر با امیر را به‌خاطر یک کار غیر‌‌ارادی می‌بیند. همچنین در ادامه داستان فیلم شخصیت مادر بی‌ثبات، مخفی‌کاری، بی‌منطق و روانپریش معرفی می‌شود.
هر بار که او با همسرش گفتگو می‌کند کار به مشاجره و توضیح کمبودهای ذهنی او می‌کشد و در حال خودزنی شخصیت خود می باشد. به طور مثال در چند صحنه از فیلم بعد از کمی بحث این شخصیت به مسئله بیشتر بودن سنش از شوهر اشاره می‌کند. در جریان فیلم که ظاهرا موضوع تربیتی دارد، مادر به امیر می‌گوید نباید بدن او را کسی ببیند و در صحنه‌ای مشاهده می‌شود که امیر به همراه مادر به مطب دکتر زیبایی مراجعه کرده که مرد است و دکتر از مادر می‌خواهد برای معاینه به پشت پرده برود. امیر در این هنگام مشغول دیدن این صحنه است که دکتر از مادر او می‌خواهد که لباس خود را بالا بکشد که توسط دکتر معاینه شود. امیر واکنش خود را به این تناقض نشان می‌دهد و مادر از امیر می‌خواهد که به کسی چیزی نگوید. در صحنه‌ای دیگر که صحنه برملا شدن بخشی از قصه فیلم است مادر در حمام در حال شستن امیر است و اینگونه به تصویر کشیده شده که مادر درحال شکنجه فیزیکی و اعتراف گیری از امیر است که به هدف خود هم می‌رسد. این شکنجه آنجایی به اثبات می‌رسد که شوهرش به او می‌گوید که بدن امیر را زخمی کرده است.
سیاه نمایی
عنوان این فیلم اتاق تاریک است. در جریان فیلم متوجه می‌شویم که اتاق تاریک اتاقی است که امیر در آن زندانی می‌شود. سکانس ابتدایی فیلم بیابانی تاریک و وحشتناک را به تصویر می‌کشد که امیر در این بیابان گم شده است. این سکانس یک مورد از نماهای سیاهی است که فراوان در فیلم مشاهده می‌شود. مورد دیگر پنجره رو به بیابان خانه‌ی شخصیت‌های اصلی فیلم است که حس اضطراب و وحشت را به مخاطب منتقل می‌کند. و در نمای کلی طوری به جامعه موجود در فیلم اشاره شده که جامعه مسموم، سیاه و غیرقابل تحمل است. در قسمتی از فیلم شخصیت هاله (مادر) به همسرش فرهاد می‌گوید اینجا مکان مناسبی برای زندگی نیست و باید مهاجرت کنیم و در صحنه‌ای دیگر شخصیت هاله در حال ديدن فیلم‌های خودکشی در فضای مجازی است.
این فیلم با محور قرار دادن موضوع دیده شدن بدن امیر، طوری القا می‌کند که همه افراد جامعه دچار بیماری‌های جنسی هستند. در صحنه‌ای از فیلم امیر همراه پدرش به محل نگهداری سگ‌ها می‌رود و در این هنگام شخصی که آنجا حضور دارد به زیبایی چهره امیر اشاره می‌کند. پدر با ذهنیت منفی و مسمومی که دارد امیر را به آرایشگاه برده و موهای او را علی‌رقم میل امیر کچل می‌کند. این بیماری‌های ذهنی و جنسی به کل جامعه تعمیم داده می‌شود.
وارونه کردن ارزش و ضدارزش
در جامعه دینی ما روابط نامشروع، ارتباط با نامحرم و سگ‌بازی از افعال ناپسند بشمار می‌اید و از طرفی خانواده و در راس آن مادر جایگاه ارزشمندی را در جامعه دارد و مادر نماد خدمت، محبت، و فداکاری محسوب می‌شود. در این فیلم مشاهده می‌شود شخصی که از ابتدای فیلم به دنبال عیاشی و روابط آزاد غیر‌اخلاقی است در پایان به یک چهره محبوب و مظلوم تبديل می‌شود و فیلم مخاطب را به حمایت از شخصیت او وامی‌دارد.
در مقابل شخصیت مادر (که رفتارش با امیر (فرزندش) که به نوعی از دلسوزی‌های مادرانه او نشات گرفته هر چند روشی اشتباه را دنبال می‌کند) را به شکلی نشان می‌دهد که فردی متوهم، تندخو و بی‌منطق است. کارگردان با نمایش صحنه اعتراف گیری هاله از پگاه و برملا شدن اصل ماجرا و توبیخ تند پگاه علیه شخصیت مادر و محکوم شدن او و مقایسه روابط نامشروع خود با رابطه شرعی مادر در این فیلم رفتار اشتباه خود را توجیح و نقش مقابل خود را محکوم می‌کند و با هل دادن هاله توسط شوهرش بعد از حکم دست به اجرای حکم می‌زند.
فیلم سینمایی اتاق تاریک که در نگاه اول با رویکرد تربیتی، اجتماعی ساخته شده دارای ابعاد پیدا و پنهان زیادی است که در ادامه به این موضوعات اشاره می‌کنیم.