نقدی بر تکراری بودن قرآن

11:58 - 1400/08/12

داستان پیامبران، تاریخ و مبتنی بر واقعیت است و طبیعی است که در کتاب های مختلف به صورت یکسان آمده باشند و این به معنی کپی برداری نیست

نقد قرآن

اشاره:
قرآن کریم؛ معجزه بزرگ پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، کلام خداوند متعال است که بسیاری از افراد سعی بر نقد و خدشه در اعتبار آن از جهات مختلف دارند. گروهی ملحدان و کافرانی هستند که در طول تاریخ دشمنی خود را پنهان نکرده اند و از هر روشی سعی در انکار الهی بودن این کتاب کرده اند و گروهی مستشرقانی که در پوشش بحث علمی شبهاتی را مطرح کرده اند. در این نوشتار به وجود برخی از مضامین قرآن قبل از حضرت رسول(ص) که در دو شکل مطرح شده پرداخته می شود.

شبهه:

1. جان وانسبرو، استاد دانشکده دروس شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن(University of London)، معتقد است که قرآن کنار هم گذاشته شده‌ی متون مقدس دیگر، از جمله متون مقدس مسیحی-یهودی است.[1][2]

2. خود مورخان مسلمان اعتراف کرده اند که قبل از پیامبر اسلام آیات «قل هوالله احد» وجود داشته است. در کتاب مروج الذهب آمده: دختر خالد بن سنان بن غیث بن عبس پیش پیامبر اسلام آمد و وقتی شنید که «قل هوالله احد الله الصمد» می‌خواند، گفت: پدر من نیز همین را می گفت.[3]

پاسخ:
- الف) در پاسخ به مستشرقانی همچون "جان وانسبرو" از چند جهت می‌توان پاسخ گفت:

1. خیلی واضح است وقتی که قرآن کریم و کتاب های مقدس پیشین از ناحیه خداوند یکتا وحی شده است و دارای یک منبع هستند و سرگذشت های واقعی از زندگانی پیامبران پیشین است، تکراری باشند. اما این بدین معنا نیست که از یکدیگر کپی شده باشند.

2. ساختار و هدف بیان زندگی پیامبران در قرآن و عهدین به طور کلی متفاوت است. این تفاوت به گونه ای است که شبهه کپی برداری از یک دیگر به کلی منتفی است.
داستان پیامبران در عهدین به تفصیل و با ذکر جزئیات و جنبه های تاریخی ذکر شده است.[4] اما در قرآن کریم به طور اختصار و با ذکر کلیات آمده و هدف از بیان آن ها، برجسته کردن جنبه های عبرت آموز و با هدف هدایت است نه صرفا جنبه ذکر تاریخی.[5]

علاوه بر این روایاتی که در عهدین آمده به علت تحریف و دستبرد نسبت های ناروایی را به پیامبران نسبت داده است و دارای تفاوت هایی با قرآن کریم است که نشان دهنده این است که از یکدیگر نقل نشده اند. برای مثال در مقاله ای تفاوت قصه ابراهیم(علیه السلام) در قرآن بررسی شده است.[6]

3. در بسیاری از سرگذشت‌ها و رویدادهای تاریخی یاد شده در قرآن، هیچ اثری در عهدین نیست؛ نظیر داستان‌های هود، صالح و شعیب و اقوام آنان، اصحاب الأیکه، اصحاب الرّس، لقمان حکیم، ذوالقرنین، اصحاب کهف، بنای خانه کعبه به‌دست ابراهیم و اسماعیل، گرویدن ساحران فرعون به موسی (ع) داستان مؤمن آل فرعون، تسخیر جن، باد و پرنده برای سلیمان (ع)، ساختمان‌سازی و غواصی جن برای سلیمان (ع)، داستان هدهد و ملکه‌ی سبأ و تخت و تاج وی، تکلم حضرت عیسی(ع) در گهواره و فرود آمدن مائده آسمانی به درخواست وی.[7]
در نتیجه نقل این حکایات واقعی، کپی برداری از منبعی دیگر نبوده و تنها از جانب خداوند می تواند باشد.

4. «امی» بودن پیامبراکرم(ص) که به معنای «درس ناخواندگی»[8] می باشد، این شبهه که ایشان نزد شعرای عرب، شعر سرودن و کتاب خواندن را فراگرفته و یا از اهل کتاب داستان پیامبران را فراگرفته و دوباره بیان کرده را رد می کند. در قرآن کریم نیز به این مطلب اشاره شده است: «وَمَا كُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ ؛[9] و پيش از اين [قرآن]، تو هيچ نوشته اى را نمى خواندى و آن را با دست خود نمى نوشتى وگرنه باطل گرايان ياوه گو [در وحى بودن و حقّانيّت آن] شك مى كردند.»

- ب) در رابطه با شبهه دوم نیز باید به آتئیست های بی سواد که هر از گاهی با دروغ و دغل، به گمان باطل خود از کتب خود مسلمانان توانسته اند چیز تازه ای در رد اسلام کشف کنند، گفت: که اگر چشمان کور خود را باز کنند چند خط بالاتر از این نقل، نوشته شده که پیامبراکرم صلی الله علیه و آله در معرفی خالد بن سنان بن غیث بن عبس می‌فرمایند: «او پیامبری بود که قومش او را کمک نکرد.»[10]

در واقع این مطلب از کتاب مروج الذهب در فصل «ذکر اهل فترت که ما بین حضرت عیسی(ع) و پیامبر(ص) بودند» می باشد که به طور خلاصه به تاریخ زندگی پیامبران یا اوصیای آن ها مانند پطرس وصی حضرت عیسی(ع) و جرجیس پیامبر و افرادی دیگر اختصاص یافته است.[11]

پس بیان مطالب سوره توحید از زبان یک پیامبر الهی تعجب برانگیز نیست.

ضمن این که دختر خالد در ملاقات پیامبر(ص) می گوید: «پدر من نیز همین را می گفت» به این معناست که پدر ایشان نیز، همین مطالب و آموزه ها را بیان می کرده؛ نه اینکه لزوما عین این آیات را گفته باشد.[12]

پی نوشت:
[1] جان وانسبرو(Wansbrough, John) (درکتاب Quranic Studies: Sources and Methods of Scriptural Interpretation .
[2] جان وانسبرو در کتاب Sectarian Milieu: Content and Composition of Islamic Salvation Historyo.
[3] مروج الذهب مسعودی، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ص 60
[4] پژوهشی پیرامون قصه‌های قرآن کریم، محمد حاج علی‌اکبری.
[5]https://b2n.ir/w25355 .
[6] میتوانید این مقاله را در https://b2n.ir/k93002 ببینید.
[7] https://b2n.ir/x90622 .
[8] https://b2n.ir/b25326.
[9] سوره عنکبوت، آیه 48.
[10] مروج الذهب مسعودی، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ص 60.
[11] همان،  ص 58.
[12] نقد تفصیلی شبهه دوم را می توانید در لینک https://btid.org/fa/news/186191  ببینید:

در این نوشتار به شبهه ی تکراری بودن مطالب قرآن و وجود آن ها در کتب پیش از اسلام پرداخته می شود. تاریخ پیامبران و آموزه های توحیدی همه از ناحیه خداوند یکتا نازل شده پس باید مطالب یکسان باشد و این تایید قرآن است نه نقض و نقد بر قرآن.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
11 + 4 =
*****