- میان اهل بیت و منسوبان به پیامبر رابطه حسنه وجود نداشت.
اشاره
اسلام آخرین شریعت الهی برای سعادتمندی انسان‌ها می‌باشد. هرچند ظهور و پیشرفت این دین آسمانی در میان اقوام و ملت‌های گوناگون به سرعت انجام پذیرفت اما در این میان نباید از فداکاری‌های رهبران معصوم در حفظ کیان اسلام و وحدت مسلمانان چشم پوشی کرد. دشمنان به ظاهر مسلمان با نفوذ در جبهه حق برای نابود ساختن اسلام و آفت پراکنی میان مسلمانان از هیچ تلاشی فروگذار نکردند اما برخی با تحریف حقایق تاریخی، اختلافات میان مسلمانان صدر اسلام را نادیده انگاشته‌اند.
اشکال
نسبت‌های خانوادگی بین خلفای سه‌گانه و معصومان (علیهم السلام) نشان از روابط حسنه میان آنها می‌باشد. ممکن نیست خلیفه مسلمانان پدر زن خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله) باشد اما میان آنها اختلاف باشد. همچنین میان امیرالمومنین (علیه السلام) و دامادش که خلیفه دوم بود، ارتباط خوبی برقرار بوده است. بنابراین باید به سخنانی که بوی جدایی و تفرقه می‌دهد بی‌توجهی کرد تا هر چه بیشتر وحدت و انسجام میان مسلمانان پایدار بماند.
پاسخ
در چند مرحله، پاسخ این شبهه روشن خواهد شد:
الف- بی شک دعوت به وحدت و همدلی مسلمانان و پرهیز از تفرقه و پاسداری از اصول اساسی اسلام، دستوری است که خداوند در قرآن بر آن تاکید کرده و سنت خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله) نیز همین بوده است؛ قرآن در یک فرمان عمومی خطاب به مسلمانان فرموده:«وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعاً وَ لا تَفَرَّقُوا؛[1] به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید.»
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در ذیل این آیه فرمودند:«هر كه می‌خواهد بر كشتى نجات سوار شود و به ریسمان استوار الهی چنگ زند، بايد پس از من پیرو و دوستدار على (علیه السلام) باشد.»[2] در واقع امیرالمومنین محور وحدت و یکپارچگی امت اسلامی معرفی شدند و این بدان معناست که برگزیدن دیگران موجب پراکندگی امت خواهد بود اما، مسلمانان بر اساس اصل اختیار و آزادی در انسان و فراموش کردن فرمان الهی در تبعیت از رسول الله، از چنین وحدت و یکپارچگی رویگردان شده و به رهبری دیگران تن دادند.
ب- اسلام پیرامون نسبت‌های خانوادگی نکات ارزشمندی را بیان کرده است. در دیدگاه اسلام آنچه که موجب قرب و نزدیکی به خدا می‌شود، تقوا و بندگی است[3] و حتی هنگام برپایی قیامت هیچ نسبت خویشاوندی نمی‌تواند یاری رسان انسان باشد.[4] نسبت خویشاوندی داشتن با پیامبران الهی هیچگاه نتوانست سبب نجات آنها شود. همسران حضرت نوح و حضرت لوط از نمونه‌های معرفی شده در قرآن هستند می‌باشند.[5]
خداوند به همسران خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله) هشدار داده که در صورت ارتکاب خطا و اشتباه، مجازاتشان دو برابر مردم عادی محسوب می‌شود[6] و این، نشان از مسئولیت سنگین در خویشاوندی با پیامبران است. بنابراین بیان حقایق تاریخی در مورد بستگان پیامبر معظم اسلام (صلی الله علیه و آله) نه تنها بر خلاف وحدت و یکپارچگی مسلمانان نیست بلکه عمل به سیره و سنت قرآنی خواهد بود.
ج- گزارش‌های تاریخی غیر از آنکه از فقدان دوستی واقعی میان اهل بیت (علیهم السلام) و خلفای سه‌گانه خبر می‌دهد، نکته‌هایی پیرامون اختلاف درونی میان خلفا را نیز افشاء می‌کند. اختلاف میان ابوبکر و عمر و نبود روابط حسنه میان آنها به گونه‌ای بود که گاهی در محضر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) با هم درگیر شده و با صدای بلند با هم برخورد کردند.[7]
عمر بر سند مالکیتی که ابوبکر آن را امضا کرده بود، آب دهان انداخت و پاره کرد.[8] همچنین عمر باور داشت که حسد، 10 جزء دارد که 9 جزء آن در ابوبکر و یک جزء آن در سایر قریش است و ابوبکر در همان یک جزء نیز سهم دارد.[9]
از سوی دیگر، امیرالمومنین (علیه السلام) از نشست و برخاست و رویارویی با عمر بن خطاب به شدت متنفر بودند، تا جایی که اگر ابوبکر درخواست ملاقات با امیرالمومنین را داشت، ایشان شرط می‌کردند که عمر در آنجا حاضر نباشد.[10] ابوبکر توطئه ترور امیرالمومنین (علیه السلام) طراحی کرد و این ماموریت را به خالد بن ولید واگذار کرد.[11]
عمر بن خطاب نیز در دوران خلافت خویش برای سرپوش گذاشتن به ناکامی‌های خود در جنگ‌های صدر اسلام، قریش را علیه امیرالمومنین (علیه السلام) و برای گرفتن انتقام از ایشان تحریک می‌کرد.[12] عایشه همسر پیامبر از ورود پیکر مطهر سید جوانان بهشت، امام حسن مجتبی (علیه السلام) به مسجد النبی (صلی الله علیه و آله) جلوگیری کرد و در مقابل، از آوردن جنازه سعد بن ابی وقاص به مسجد ممانعت نورزید.[13]
نتیجه
با بررسی دقیق گزارش‌های تاریخی این حقیقت مهم آشکار خواهد شد که دوستی واقعی میان اهل بیت (علیهم السلام) و خلفای سه‌گانه و برخی همسران پیامبر وجود نداشته و سکوت خاندان پیامبر فقط به دلیل حفظ مصالح اسلام و مسلمانان بوده است.
پی نوشت
[1]. آل‌عمران/103.
[2]. حسکانی، شواهد التنزیل، ج1، ص: 168.
[3]. حجرات/13.
[4]. مومنون/101.
[5]. تحریم/10.
[6]. احزاب/30.
[7]. بخاری، صحيح البخاري، ج8، ص: 25. کتاب التفسیر، سورة الحجرات.
[8]. سیوطی، الدر المنثور، ج3، ص: 252.
[9]. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج2، ص: 31.
[10]. صحيح البخاري، ج6، ص: 396. باب غزوة خیبر.
[11]. سمعانی، الأنساب، ج6، ص: 176.
[12]. ابن قدامة، انساب القرشیین، ص: 164 ؛ مفید، الإرشاد، ج1، ص: 76-75.
[13]. ابن سعد، الطبقات الكبرى، ج3، ص: 109.
اهل بیت (علیهم السلام) به پیروی از دستورات قرآن، همواره مسلمانان را به حفظ وحدت و یکپارچگی دعوت کردند اما در عین حال، اختلافات عمیق بسیار زیادی میان آنها و منسوبان به پیامبر (صلی الله علیه و آله) وجود داشت. کشف این حقیقت از میان گزارش‌های تاریخی هیچ لطمه ای به وحدت اسلامی نمی زند.