تاریخچه ختنه

07:55 - 1400/08/11

ختنه کردن در میان خود یهودیان انواع گوناگونی دارد و ممکن است انواع بسیار دیگری در اقوام گذشته می داشته. حضرت ابراهیم(ع) اولین کسی بوده اند که به روش صحیح و مطابق دستور خداوند آن را انجام داده اند

تاریخچه ختنه

اشاره:
ختنه کردن فرزندان از سنت های اسلامی است که از نظر پزشکی فوایدی بر آن مترتب است.[1] ختنه در شرایع پیشین مانند شریعت حضرت موسی علیه السلام رایج بوده و امروزه نیز توسط یهودیان انجام می شود.[2] طبق روایات، حضرت ابراهیم علیه السلام اولین کسی بوده که ختنه کرده است.[3]

ملحدان که از فرط بیکاری و عجز از پاسخ هایی که به شبهات اساسی آن ها داده می شود از هر دستاویزی برای ایجاد شبهه به روایت های اسلامی و اشکال گیری ملحدان علیه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله استفاده می کنند به خیال خودشان پایه های اسلام را به لرزه درمی آورند.

شبهه:
یکی از اشتباهات تاریخی که [حضرت] محمد[ص] داشته است اما تابحال به آن پرداخته نشده مسئله منشاء ختنه کردن است. محمد و به‌تبع آن علمای اسلام بر این عقیده بوده‌اند که اولین انسانی که ختنه کرده است ابراهیم بوده و سرمنشاء ختنه کردن به ابراهیم نبی می‌رسد!

احمد سوسة، تاریخدان مشهور عرب می‌نویسد: آخرین نتایج تحقیقات باستان‌شناسی که محققان به دست آورده‌اند نشان می‌دهد که ابراهیم در قرن نوزدهم قبل از میلاد یعنی در حدود چهار هزار سال پیش ظهور کرد. این مسأله با آنچه برخی از مورخان عرب در تعیین تاریخ عصر ابراهیم ذکر کرده‌اند مطابقت دارد.

مسعودی فاصله بین عصر ابراهیم و عصر موسی را به اندازه پانصد و شصت و هفت سال قبل از میلاد ذکر کرده؛ و از آنجا که محققان به تعیین زمان خروج موسی در قرن سیزدهم قبل از میلاد رسیده‌اند، بنابراین این تحدید [که توسط مسعودی ذکر شده] (یعنی همان فاصله زمانی بین ابراهیم و موسی) کاملاً با آنچه محققان در تعیین زمان ابراهیم در قرن نوزدهم قبل از میلاد به آن رسیده‌اند، مطابقت دارد.[4]

دانزمویر و گوردن در مقاله‌‌ای تاریخچه ختنه را بررسی کرده و چنین نوشته‌اند: «گرافتن الیوت اسمیت کالبدشناس و باستان‌شناس مشهور بیان کرده است که ختنه یکی از ویژگی‌های یک فرهنگ هلیولیتیک است که حدود ۱۵۰۰۰ سال قبل در بسیاری از نقاط جهان شایع شده است. اولین مومیایی‌های مصری که مربوط به ۲۳۰۰ سال پیش از میلاد (یعنی ۳۰۰ سال پیش از متولد شدن ابراهیم) هستند، ختنه شده‌اند».

پاسخ:
واژه ختنه از ریشه «خ ت ن» به معنای قطع کردن و بریدن و در کاربرد عام به معنای بریدن پوستِ بر آمده از آلت تناسلی مردان و زنان است. در متون عربی و دینی به جای آن بیشتر واژه خِتان به کار رفته است.[5]

مفهوم دقیق ختنه مردان بر پایه متون حدیثی و فقهی، عبارت است از برداشتن تمام یا بخشی از پوستی که حشفه را می‌پوشاند.[6]

به موجب فقه امامی، خودداری از ختنه بر مردان جایز نیست و انجام آن از ضروریات دین خوانده شده است.[7]  

شافعیان و حنبلیان نیز به وجوب ختنه مردان قائل‌اند.[8] در برابر، حنفیان و مالکیان ختنه کردن را بر مردان واجب ندانسته‌اند، و آن را مستحب شمرده اند.[9]

با توجه به این مقدمات باید در پاسخ به اراجیف گویی و اکتشافات تاریخی[!] ملحدان گفته شود که ختنه در نزد خود یهودیان انواعی داشته است. یکی از آن ها «پِریا» نام داشته (در این نوع ختنه کل پیش‌پوست تا پشت سرنره برداشته می‌شود. لایه مخاطی درونی پیش‌پوست و نیز لگام نیز برداشته می‌شوند).[10]

نوع دیگرختنه، «میلا» است که تنها شامل برداشتن بخش کوچکی از پیش‌پوست است که فراتر از سر آلت را می‌پوشاند.[11]

همچنین هریک از این دو روش می تواند همراه با متزیزا (مکیده شدن خون با لوله شیشه ای توسط موهل) یا بدون آن باشد.[12] که در مجموع 4 نوعی است که ما اطلاع داریم و ممکن است در اقوام پیشین انواع فراوان دیگری وجود داشته است.

در نتیجه می توان منظور روایت را اینگونه تفسیر کرد که اولین شخصی که ختنه را - به گونه ای که صحیح و دستور خداوند است - انجام داده، حضرت ابراهیم علیه السلام بوده اند؛ گرچه پیش از ایشان انواع مختلف و دیگری در اقوام گوناگون برای ختنه کردن وجود داشته که مدنظر روایت نیست.

 

پی نوشت:
[۱] ر.ک https://b2n.ir/u74086 .
[2] سفر پیدایش ۱۷: ۱، ۹۱۳ ، ر.ک https://b2n.ir/y33068 .
[3] النوادر راوندی؛ ص ۲۳ / الصحیح من سیرة الإمام علی؛ العاملی، ج ۲۴ - ص ۳۷ / موطأ مالک؛ ج ۵ - ص ۱۳۴۹ / الجامع الصحیح للسنن والمسانید؛ صهیب عبد الجبار، ج ۲۴ - ص ۱۸۵ / الأوائل للطبرانی؛ ص ۳۶ / بحار الأنوار - ط دارالاحیاء التراث؛ ج ۷۳ - ص ۶۸.
[4] مفصل العرب والیهود فی التاریخ؛ أحمد سوسة، ص ۴۹۹ و ۵۰۰.
[5] خلیل بن احمد؛ ابن منظور؛ فیروزآبادی، ذیل «ختن».
[6] ابن‌ادریس حلّی، ج۳، ص۴۸۱؛ نووی، المجموع، ج۱، ص۳۰۱-۳۰۲؛ بهوتی حنبلی، ج۱، ص۹۳.
[7] جواهر الکلام ج‌۳۱، ص۲۶۱-۲۶۰ .
[8] نووی، المجموع، ج۱، ص۳۰۰.
[9] ابن عبدالبرّ، ۱۴۰۷، ص۶۱۲؛ ابنحجر عسقلانی، ج۱۰، ص۲۸۷؛ طوری، ج۷، ص۱۶۱.
[10] ر.ک https://b2n.ir/j80442 .
[11] همان.
[12] همان.

طبق روایات اسلامی اولین شخصی که ختنه انجام داده حضرت ابراهیم علیه السلام بوده اند. اما یافته های تاریخی گزارش از وجود ختنه در اقوام پیشین می کنند. این مسئله شبهه ای را نسبت به روایت ایجاد می کند که به راحتی قابل رفع است.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
3 + 1 =
*****