سوالی که امروزه ذهن هر اندیشمندی را به خود مشغول کرده این است که چرا و چگونه غرب به پیشرفت رسیده و جوامع اسلامی تا به هنوز این پیشرفت را به خود ندیده است ؟با مطالعه دقیقی که در سیر تاریخ معاصر انجام می گیرد متوجه استعمار گری بی حد و مرز غرب نسبت به جوامع گوناگون میشویم که با تطبیق این واقعه با کلام حضرت علی ع مبنی بر بهره مندی غنی از فقیر به خوبی متوجه چرایی پیشرفت میشویم.
چرا اروپا و جامعه غربی توسعه یافته است در حالی که جوامع اسلامی به توسعه و پیشرفت لازم نرسیده‌اند؟ علت توسعه چیست؟ این سؤال شاید متداول‌ترین سؤال و شبهه‌ای باشد که جوان مسلمان را درگیر خود کرده باشد. چرا این‌گونه است؟ آیا دین‌داری مانع از پیشرفت است؟ چرا جوامع دین‌گریز در توسعه اقتصادی و اجتماعی پیشتاز هستند؟ با یک جست‌وجوی ساده در فضای مجازی و یا مطالعه کتاب و مقاله‌هایی بتوانید جواب‌های مختلفی برای این سؤال یافت کنید؛ اما در جواب این سؤال نمی‌توان توسعه صنعتی و پیشرفت و پیشتازی تکنولوژی را در دنیای غرب کتمان کرد بلکه باید علل این توسعه را موردبررسی قرار داد. علت‌های مختلفی برای چگونگی پیشرفت غرب ذکر شده است. ابتدا باید گفت پیشرفتی که امروزه در غرب وجود دارد، پیشرفت در علم و صنعت و تکنولوژی بوده نه در تمام جنبه‌های انسانی. چرا که به اذعان خود اندیشمندان غربی، جوامع غربی در اوج انحطاط و زوال فرهنگ و خرد انسانی هستند و حس پوچی و عدم آرامش، فراگیر این جوامع شده است.[1] در ذکر علل توسعه غرب به تمامی موارد از جمله سخت‌کوشی و نظم و فراگیری تمام علوم و مدیریت صحیح جامعه اشاره شده است؛ اما در این نوشته می‌خواهیم به یکی از دلایل مهم توسعه غرب بپردازیم که کمتر به آن توجه شده است و برای حکومت‌ها و دولت‌های غربی بسیار با اهمیت است که به آن پرداخته نشود.
در فلسفه فقر و چرایی وجود فقر، سخن امیرالمومنین (علیه السلام) جواب تام و کامل است. حضرت علی (علیه السلام) می‌فرماید: «خداوند سبحان قوت فقرا را در اموال اغنیاء معین کرده است، هیچ فقیری گرسنه نمی‌ماند مگر به سبب بهره‌مندی غنی از آن.» [2] سخن امیرالمومنین (علیه السلام) جامع است و شامل فرد و جامعه و بین الجوامع نیز می‌شود.
حال که ما انباشت ثروت را در حکومت‌های اروپایی و غربی می‌بینیم پس مطمئناً حقی پایمال شده است. در کشورهای آفریقایی جنگ بر سر یک تکه نان است اما در کشورهای اروپایی و غربی، دورریز غذایشان برای سیر کردن کل جهان کافی است.
تاخت‌وتاز کشورهای اروپایی و مستعمره کردن کشورهای آفریقایی و آسیایی و تقریباً کل جهان، یکی از مهم‌ترین علت‌های پیشرفت دول غربی است. جنایات و وحشی‌گری‌های این حکومت ها در کشورهای مستعمره خود، چیزی نیست که بتوان فراموش یا کتمان کرد.
از سال 1507 که استعمارگری غرب توسط پرتغالی‌ها آغاز شده، سیل ثروت و منابع جهان بود که به کشورهای غربی روانه می‌شد. منابع ملت‌های مظلوم را به زور تازیانه به دست خود مردم آن غارت می‌کردند. دراین‌بین چه جنایات و نسل‌کشی‌هایی که انجام نداند و الان نیز حاضر به انجام یک عذرخواهی ساده نیستند. فقط در یک نمونه حکومت بلژیک، بین 8 تا 12 میلیون نفر از مردم کنگو را قتل‌عام کرد.[3] از ایران و هند بگیر تا الجزایر، تونس و مصر که قربانی استعمار همین دولت‌های به اصطلاح متمدن غربی شده‌اند. شاید بزرگترین دلیل پیشرفت و توسعه غرب همین باشد.و به‌راستی که سخن امیر المومنین حق است.
قابل توجه است که امروزه هم وقتی جهان درگیر همه‌گیری ویروسی منحوس شده است بازهم همین حکومت‌های ثروتمند به انبار کردن دارو و واکسن روی آورده‌اند. به اذعان سازمان بهداشت جهانی، کشورهای ثروتمند مانند امریکا چندین برابر نیاز خود واکسن ذخیره کرده و عرضه نمی‌کنند. [4] در حالی که بسیاری از کشورها هنوز درگیر تهیه ماسک و مواد ضدعفونی هستند باید حقیقت را به جهان نشان داد و یادآوری کرد که دولت‌های غربی به مانند انگلیس، فرانسه، بلژیک و امریکا چه جنایت‌هایی که در حق ملت‌های جهان نکرده‌اند و با پول و ثروت ملت‌های مظلوم، به همان ملت‌ها فخرفروشی می‌کنند.
پی نوشت:
1:پرسمان دانشگاهیان[yun.ir/tmcyza]
2: :[ [1] نهج البلاغه. لصبحی الصالح. ص533]
3:مشرق[yun.ir/s46333]
4:دانشجو[yun.ir/wgqrbc]