در این نوشته سعی شد بنا به اختصار چندی از کتابهای معروف برای روز 13 ابان معرفی شود که نوعا از زبان افراد حاضر در متن حادثه بودن باشد برای اینکه درک مطلب را برای مخاطب اسان تر می کند
معرفی چند کتاب به مناسبت 13 آبان
13 آبان 1342 رژیم استبدادی ستمشاهی در تبعیت از آمریکای جهانخوار، رهبر آزاده و مرجع انقلابی ملت را که به کاپیتولاسیون ظالمانه اعتراض کرده بود، تبعید کرد. 13 آبان 1357 دانشآموزان انقلابی به فرمان رژیم پهلوی به خون نشستند. 13 آبان 1358 دانشجویان مسلمان پیرو خط امام خمینی (ره) با تسخیر لانه جاسوسی استکبار از یک ربع قرن جنایات رژیم استکباری آمریکا انتقام گرفتند.
هر کدام از این رویدادها برگ زرینی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران هستند. نقطه پیوند هر سه حادثه، مواجهه ملت قهرمان ایران با آمریکای جهانخوار است. 13 آبان هر سال، فصل تجدید بصیرت انقلابی و ابلاغ پیام رسای ملت ایران در مبارزه همیشگی و دایمی با استکبار جهانی و صهیونیزم پلید است.
کتاب «دانشجویان و گروگانها(تاریخ شفاهی دانشجویان پیرو خط امام)
کتاب «دانشجویان و گروگانها(تاریخ شفاهی دانشجویان پیرو خط امام)» شامل مصاحبههایی است با چندین نفر از دانشجویان پیرو خط امام خمینی (ره) كه هر کدام با رجوع به حافظه خود و فراخور پرسشهایی كه از آنها شده است، به بازگویی حوادث لانه و حال و هوای آن روزها پرداختهاند.
علت تسخیر لانه جاسوسی به دست دانشجویان، تركیب دانشگاههای شركتكننده در این واقعه و نحوه تعامل آنها با یکدیگر، برخورد مسوولان نظام با دانشجویان و حوادث تلخ و شیرینی كه در درون لانه جاسوسی میگذشت، در مصاحبه با آنها روشن شده است. مطلب بسیار مهم دیگری كه در خلال مصاحبهها به آن اشاره شده، طرز عملكرد و موضعگیری برخی از اشخاص است كه به صورت اتفاقی با پایان جریان گروگانگیری در مسوولیتهای مختلف نظام اسلامی بودند و در نحوه انتشار اسناد لانه جاسوسی دست داشتند.
کتاب «تسخیر لانه جاسوسی(خاطرات یكی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام)
آنچه كتاب «تسخیر لانه جاسوسی(خاطرات یكی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام)» به آن میپردازد، علل و زمینههای اقدام دانشجویان مسلمان مبارز از زبان و قلم یكی از دانشجویان حاضر در قضایای تسخیر است. دكتر سیدمحمدهاشم پوریزدانپرست، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز از دانشجویان مبارز قبل از انقلاب و از رزمندگان و جانبازان سرافراز است كه با نگارش آثاری مانند: «همگام با مردم در انقلاب اسلامی» بر آن است به گزارش مستند وقایع انقلاب و حوادث بعد از انقلاب بپردازد.
کتاب گروگانگیری ایرانی
كتاب «گروگانگیری ایرانی» خاطرات یكی از گروگانها به نام «راكی سیكمن» است. او 26 جولای 1957 در میسوری، در حومه ایالت لوییس آمریكا به دنیا آمد و دوران كودكی و نوجوانی خود را در روستای كراكو در 50 مایلی جنوب ایالت لوییس سپری كرد. راكی، 26 آگوست 1976 وارد نیروی دریایی ایالات متحده شد. او پیش از آن در نیروی زمینی خدمت میكرد. پس از دو سال و نیم، همراه نیروی دریایی به اقیانوس آرام و دریای مدیترانه سفر كرد. او در ماه می 1979 برای آموزش در گارد امنیتی نیروی دریایی ثبتنام کرد كه نخستین محل ماموریت او به عنوان گارد امنیتی، سفارت آمریكا در تهران بود. بنابراین، راكی سیكمن در هفت اكتبر 1979 وارد تهران شد.
کتاب بحران (سال آخر ریاستجمهوری کارتر)
در آغاز روی كار آمدن «كارتر» با طرح حمایت از حقوق بشر و تجدیدنظر در روابط با كشورهای ناقض حقوق بشر، چنین به نظر میرسید كه روابط خوب شاه با سردمداران كاخ سفید با مشكل مواجه خواهد شد زیرا طبق شعارهای انتخاباتی «كارتر» ایران یكی از كشورهایی بود كه حقوق بشر را نقض میكرد، زندانهای شاه مملو از زندانیان سیاسی بود و هر ندای مخالفی به شدت سركوب میشد. اما دولت «كارتر» به طرح خود وفادار نماند و با اصلاحات سطحی كه شاه با ایجاد فضای باز سیاسی انجام داد و آزاد كردن تعدادی از زندانیان سیاسی، حمایت خود را از رژیم شاه ادامه داد.
سولیوان آخرین سفیر آمریكا در ایران سعی كرد با نظام جدید حاكم در ایران ارتباط برقرار كند اما ناكام ماند. به نظر میرسید كه جمهوری اسلامی هیچ اعتمادی به دولت آمریكا ندارد. در همین زمان موافقت «كارتر» با ورود شاه به آمریكا شرایط را پیچیدهتر كرد، در حالی كه دولت موقت طرفدار مماشات و ادامه روابط دیپلماتیك با آمریكا بود و حتی مهندس بازرگان در جشن سالگرد انقلاب الجزایر با «برژینسكی» مشاور امنیت ملی آمریكا در 10 آبان 1358 ملاقات كرد تا زمینه برای دور تازهای از همكاری ایران و آمریكا فراهم شود، انقلابیون در تهران علاوه بر سر دادن شعارهای ضدآمریكایی، خواستار قطع روابط با آمریكا شدند. در روز 13 آبان 1358 كه مردم آماده تظاهرات علیه پذیرفتهشدن شاه در آمریكا میشدند گروهی از دانشجویان، سفارت آمریكا را تصرف كردند و اعضای آن را به گروگان گرفتند.
کتاب «انتخاب دشوار: سالهای بحرانی در سیاست خارجی آمریكا
ونس» از جمله كسانی بود كه دیدگاهی معتدل و میانهرو در قبال انقلاب و بحران گروگانگیری داشت. وی مخالف سرسخت اقدام نظامی و عملیات نجات برای آزادی گروگانهای آمریكایی در ایران بود و در اعتراض به این اقدام استعفا داد. با توجه به شخصیت «ونس و اهمیت جایگاه وی در مقام وزیر امور خارجه آمریكا در آن دوران و نیز دیدگاههای ویژهای كه در قبال مسایل مختلف ایران داشته است، مطالعه كتاب یاد شده مفید به نظر میرسد.
کتاب تاریخ شفاهی جنبش دانشجویی مسلمان
در دوران حكومت پهلوی بهعلت ممنوع بودن فعالیت نهادهای مدنی، احزاب و گروههای برخاسته از بطن جامعه، جنبش دانشجویی جای خالی این تشكلها و نهادها را پُر میكرد و ضمن فعالیت در عرصه علم و دانشگاه عرصه اجتماع و سیاست را نیز زیر نظر داشت. .
این اثر روایتهای دانشجویان قدیم و فعلی از روند جنبش دانشجویی در برهههای مختلف و میزان تاثیرگذای آنها در سیر حوادث را در بر دارد.
کتاب چالشهای ایران و آمریكا
در تاریخ تحولات معاصر ایران نقش چند دولت خارجی - از جمله دولتهای ایالات متحده آمریكا و انگلیس - بیش از دیگران تاثیرگذار و مسالهساز بوده است. بنابراین، بررسی تحولات و چگونگی روابط ایران و دولتهای یاد شده یكی از موضوعهای مهم و مورد توجه به شمار میآید؛ چون تاثیر این روابط در بسیاری از امور داخلی حتی در روابط خارجی گسترده و تعیینكننده بوده است
در سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی امكان تحقیق و تالیف در این زمینه نبود؛ چون مخالف منافع و مصالح رژیم وابسته حاكم و دولت خارجی مسلط بر ایران بود. بنابراین، پس از پیروزی انقلاب محققان و نویسندگان توانستند با استفاده از اسناد و مدارك به جا مانده از رژیم گذشته همچنین مدارك موجود و مرتبط با موضوع در خارج از كشور، تحقیقات و تالیفات گسترده و ارزندهای در این حوزه انجام دهند.
در میان دولتهای خارجی مسلط بر كشور، بیش از همه انگلیس و آمریكا ایفای نقش كردهاند. در سالهای پس از كودتای 28 مرداد 1332 به مدت 25 سال، آمریكا به تدریج سلطه بیشتری یافت و دولت انگلیس از دهه 40 نقش دوم در سلطه خارجی بر ایران داشت.
در این دوران، اوضاع و احوال و سیر تحولات بهگونهای متفاوت از گذشته و تضاد آشتیناپذیر مردم با سیاستهای استعمارگر جدید نیز متفاوت بود. از طرف دیگر پیروزی انقلاب اسلامی، شرایط ایران و منطقه را دگرگون و چالشهای ایران و آمریكا وارد شكل و محتوای جدیدی شد. شرایطی كه به صورت کامل برای این دولت ناشناخته و در عین حال غیرقابل قبول بود. بنابراین، «چالشهای ایران و آمریكا» یكی از موضوعهای تحقیقاتی مراكز مطالعات سیاسی و استراتژیك در كشورهای مختلف شده است. این چالشها به اندازهای است كه در تمامی دولتهای آمریكا، مساله ایران و آثار ناشی از این مسالهها یكی از مشكلهای ثابت و بهاصطلاح «دردسرهای بزرگ برای آنها» بوده است.
چالشهای موجود در روابط دو دولت بهگونهای است كه چالشهای دیگر را مانند مقاومت حزبالله لبنان، مقاومت ملت فلسطین، شكست لشگركشی در عراق و افغانستان، تضعیف موقعیت داخلی و بینالمللی و در نهایت بیداری اسلامی و جنبش ضدسرمایهداری، به دنبال داشته است. تحولاتی كه هر كدام میتوانند مقدمه تغییرات دیگری بر ضد نظام سلطه استكباری آمریكا باشد.
این كتاب مهمترین چالشهای دو نظام متفاوت و متعارض (اسلام و لیبرال سرمایهداری) را در قالب دو دولت ایران و آمریكا با دیدگاهی واقعبینانه و بهدور از تحلیلهای افراطی و یا سادهانگارانه مورد بحث قرار داده است.
با توجه به اهمیت روز 13آبان ومعرفی ان برای دانش اموزان بران شدم که چند کتاب را مربوط به 13ابان هست را برای هرچه بهتر اشنا شدن قشر جوان معرفی کنم تا از وقایع این روز بهتر اشنا شوند