با توجه به رهنمودهای وحیانی ظهور پیامبران اختصاص به منطقه خاصی ندارد و هر قومی دارای پیامبر و حجتی بوده است.
یکی از مسائل تاریخی مکان ظهور پیامبران است؛ چون دارای ابهام می باشد. قضاوت درباره آن نیز مشکل است. به خاطر همین مطالب برای عده ای سوالاتی از این قبیل پیش می آید؛ چرا پیامبری از چین یا اروپا نداشتیم؟ و همه آن ها چوپان و از منطقه بین النهرین بودند؟ و به خاطر این ابهامات حتی می پرسند چرا در بین این همه پیامبر حتی یک پیامبر زن نداشتیم؟
پیامبر داشتن هر امت
با توجه به آموزه های وحیانی، ظهور پیامبران اختصاص به منطقه خاصى نداشته است؛ بلکه همه امت ها از خود پیامبر داشته اند، مانند این آیات قرآن کریم:
1. «إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فيها نَذيرٌ؛[1] هر امّتى در گذشته انذاركننده اى داشته است.»
2. «وَ لَقَدْ بَعَثْنا في كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوت؛[2] ما در هر امتى رسولى برانگيختيم كه خداى يكتا را بپرستيد و از طاغوت اجتناب كنيد.»
پیامبرانی از مناطق دیگر
اگر در قرآن کریم، تنها نام عدّه خاص و کمی از پیامبران بزرگ برده شده، به این معنا نیست که تعداد آن ها منحصر در همین افراد است؛ بلکه در قرآن نیز تصریح شده برخی پیامبران بوده اند که نامى از ایشان در قرآن به میان نیامده «وَ رُسُلاً لَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْك؛[3] پيامبرانى كه سرگذشت آن ها را بيان نكرده ايم.»
در روایتی نیز از امیرالمومنین عليه السلام نقل شده است که حضرت فرمودند: «خداوند پيامبرى را مبعوث كرد كه سياه پوست بوده و داستان آن به ما نرسيده است.»[4]
در نتیجه نمى توان گفت که همه پیامبران در خاورمیانه ظهور کرده اند، هرچند پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت، در آن جا بودند. با این وجود این احتمال نیز بعید نیست که در بسیاری از مناطق جهان همانند اروپا، چین و... نیز در گذشته های دور که امکان ارتباط سخت بود، بر حسب ضرورت پیامبرانی مبعوث شده باشند.
پیامبری از چین
طبق مطالب یاد شده روشن گردید که همه امت ها دارای پیامبر بوده اند و ما به عنوان نمونه برخی از آن ها را معرفی می کنیم:
«لائوتزو» که بیشتر به فیلسوف معروف است، در چند قرن قبل از میلاد مسیح زندگی می کرد اما برخی احتمال می دهند که او پیامبر بوده است و مانند بیشتر پیامبران اطلاع زیادی ازاو در دست نیست؛ زیرا پیامبران با قدرتمندان و پادشاهان همراه نبودند و برای ثبت زندگی و سرگذشت پیامبران در تاریخ، نیاز به ثروت فراوان بود؛ چون درست کردن ابزارهای نگارش مانند: کاغذ و قلم، کاری هزینه بر و دشوار بوده و پیروان این پیامبران نیز بیشتر مردمان تهی دست و بی سواد بودند. در نتیجه سرگذشت آن ها ثبت نشده است.[5]
پیامبری از اروپا
این که اقوام دیگر مانند اروپایی ها نیز دارای پیامبر بودند در کلام دانشمندان غربی هم یافت می شود؛ «رابرت هیوم» دانشمند غربی بیان می کند : در تاریخ بشر هرگز قبیله ای وجود نداشته که به گونه ای دین نداشته باشد؛ دین وجه امتیاز اصلی بشر [با حیوانات] است. طبیعتا باید میان ادیان زنده جهان و دین هایی که امروزه از بین رفته اند فرق گذاشت.
وی می گوید: آسیا محل تولد تمام ادیان زنده جهان است. اما از ادیان مرده در بقیه نقاط جهان نیز نام می برد که نشان می دهد انبیا به عنوان دارندگان دین الهی در همه مکان هایی که تعدادی از انسان ها زندگی کرده اند وجود داشته اند. مانند: ادیان مصر قدیم در افریقا، ادیان مکزیک و پِروی باستان در آمریکا و...[6]
نبوت زنان
زن و مرد هر دو انساناند و از نظر انسانيت مانند هم و متساوي و متشابهاند؛ اما به دليل تفاوتهاي جسمي و روحي، داراي احكام متفاوتي هستند. اگر ما تفاوتهاي جسمي و روحي زن و مرد را در نظر نگيريم و حكمي متشابه براي آنان وضع كنيم، ظلم نمودهايم، بنابراين اگر مي بينيد برخي از مسؤوليتهاي اجرايي مثل نبوت يا مرجعيت براي زنان نيست نه به خاطر آن است كه نميتوانند به درجه عالي قُرب مانند مردان برسند؛ بلكه نبوت يا مرجعيت يك مسئوليت اجرايي اجتماعي و عمومي است كه خداوند به دليل ظرافتهاي جسمي و روحي زن، آن را به دوش مردان نهاده است و این عین عدالت خداوند متعال است. به علاوه، همه مردان نيز داراي نبوت نيستند؛ بلكه تعداد اندكي اين مسئوليت را داشته اند.[7]
چرا اکثر انبیا چوپان بودند؟
در رد کلیت این سخن همین بس که طبق منابع تاریخی و روایی بسیاری از پیامبران چوپان نبوده و به کارهای دیگر مشغول بودند؛ مانند: حضرت ادریس(ع) که شغل خیاطی داشت و یا حضرت سلیمان و داود(ع) نیز حاکم بودند و خود پیامبر اکرم (ص) هم قبل از نبوت بیشتر به تجارت و داد و ستد می پرداختند و مدت زمان اندکی را چوپان بودند و یا حضرت موسی(ع) که فقط ده سال چوپان بودند و در اویل عمر خویش در کاخ فرعون زندگی می کرد. البته این نکته نیز قابل تامل می باشد؛ ما از تاریخ و زندگینامه بسیاری از پیامبران الهی بی خبر هستیم و نمی توانیم بگوییم که چوپان بودند یا خیر.
شاید بتوان به عنوان حکمت چوپانی پیامبران این گونه بیان کرد که آن ها سختی هایی که در راه ابلاغ حکم الهی و اثبات رسالت خویش در آینده خواهند کشید؛ در مقیاسی کوچکتر تجربه می نمایند. به این صورت که کسی اگر بتواند حیوان بی عقل را هدایت کند به راحتی می تواند انسان های لجوج و معاند را هدایت نماید و...اما این نکته را باید مدنظر داشت که لازمه پیامبری چوپانی نیست و بسیاری از پیامبران نیز چوپان نبوده اند.[8]
در نتیجه طبق بیان قرآن و شواهد تاریخی در هر امتی پیامبری وجود داشته است و حکمت خداوند ایجاب می کند که مقدمات هدایت بشر را با فرستادن پیامبران فراهم نماید. قرآن نیز به عنوان نمونه فقط اسامی برخی از آن ها را ذکر کرده است.
پی نوشت
[1] سوره فاطر، آیه 24.
[2] سوره نحل، آیه 36.
[3] سوره نساء، آیه 124.
[4] مجمع البيان فى تفسير القرآن، ج 8، ص 830 .
[5] سایت پایگاه خبری عصر لارستان، کد خبر1117.
[6] ادیان زنده جهان، ص 17.
[7] المیزان، ج 2، ص 271.
[8] فروغ ابدیت، ج1، ص189.
قرآن مجید، تنها نام عدّه معدودی از پیامبران بزرگ را نام می برد. اما تعداد ایشان منحصر به همین افراد نیست؛ بلكه در خود قرآن تصریح شده كه بسیاری از پیامبران بوده اند و نامی از ایشان در قرآن به میان نیامده است.