- تغافل و چشم پوشی به موقع، خود عاملی برای حل مشکلات است و در موارد مقتضی می تواند از رخدادهای خطرناک و بد جلوگیری کند. تغافل بجا و نادیده گرفتن به موقع از جهت کرامت نفس و تربیت افراد، در پاره ای از مواقع ضرورت زندگی است و عقل و مصلحت ما را به رعایت آن وامی‌دارد.
وقتی پدری از فرزندش می‌پرسد که تو سیگار می‌کشی؟ فرزند هم می‌گوید نه، هرگز! پدر ممکن است یک لحظه اشتباه کند و بخواهد ثابت کند که من گیج نیستم! من زرنگم و واقعیت را می فهمم. با بیان واقعیت، اولین اتفاقی که می افتد این است که قبح این ماجرا در خانواده ریخته می شود. سخت است که من چیزی را بفهمم و نگویم؛ ولی من می خواهم بچه ام تربیت شود، نه اینکه شعور خودم را به او ثابت کنم! این خیلی خطرناک است که ما با اطرافیانمان به شکلی برخورد کنیم که چیزی برای از دست دادن باقی نماند. مانند این کاربر که با نگرانی زیاد بعد از اینکه متوجه سیگار کشیدن فرزند نوجوانش شد، قصد داشت که به فرزندش بفهماند که پی به این مسئله برده است، ولی استراتژی درستی برای مواجهه با این مسئله نداشت! به راستی در چنین مواردی چه باید کرد و چه واکنشی باید داشت؟ در ادامه پاسخ مشاور را در این زمینه خواهیم دید.
پاسخ مشاور:
نگرانی شما والد گرامی بابت مسئله بوجود آمده قابل درک است. اما توجه به چند نکته در این زمینه مهم است.
1- دیدن یک تصویر که در آن فرزند نوجوانتان سیگار در دست دارد، به خودی خود نشانه هیچ چیزی نیست؛ پس نباید اجازه بدهید افکار منفی به ذهنتان هجوم بیاورند و تعبیری فاجعه‌آمیزی از این رویداد در ذهنتان نقش ببندد.
اگر شما با دیدن این تصویر، فکر کنید که فرزند نوجوانتان به مسیر اعتیاد و انواع انحراف‌ها کشیده شده است، طبیعتا واکنشتان به چنین فاجعه‌ای، بسیار تند و شدید خواهد بود. در واقع شما از تصویر ذهنی خودتان ترسیده‌اید و نه از تصویری که در عالم واقع دیده‌اید.
آنچه در اینجا مهم است، کنترل و مدیریت احساسات خودمان است. باید مراقب باشیم ماجرا را همانگونه که هست ببینیم. نه آنگونه که ذهن ما، خارج از کنترلمان تخیلاتی می‌سازد.
2- در مواجهه با این مسئله، باید ابتدا فرض را بر ساده ترین و کم خطرترین حالت گذاشت.
تغافل (خود را به ندید زدن) روشی بسیار مناسب بوده و برای طرفین راهگشاست. می‌توان تصور کرد که فرزند نوجوانتان درکنار جمعی از دوستانش برای خنده و شوخی، ژستی با سیگار گرفته و عکس انداخته و مسئله تمام شده است.
اما بیان این مسئله به نوجوان و برخورد با او طبیعتا حرمتش را می‌شکند و او احساس می‌کند آبرویش در خانه رفته و دیگر چیزی برای ازدست دادن ندارد. این، خود بزرگ ترین عامل انحرافات و خطاهای بعدی خواهد بود.
3- تنها درصورتی که این موضوع تکرار شد یا شواهد قطعی و روشن دیگری وجود داشت که نوجوان شما سیگار مصرف می‌کند، مهم است که بتوانید بدون خدشه به اصولی که در ابتدا گفته شد، با او ارتباط برقرار کرده و صحبت کنید؛ چون اگر بلافاصله شروع به بازخواست وی کنید، نه تنها تاثیر مثبتی در او نخواهید دید، بلکه این کار باعث ایجاد فاصله بیشتر بین شما و فرزندتان می شود.
مهم ترین مسئله، ایجاد ارتباط و صحبت‌کردن است. اگر شما به عنوان پدر یا مادر بتوانید از موضعی برابر و مانند یک دوست با فرزند خود صحبت کنید، بزرگ ترین گام را برداشته اید. تلاش کنید تا خیلی شفاف و دوستانه درباره مسئله بوجود آمده با او صحبت کنید، به او بگویید: من در این موضوع درباره تو کمی نگران شدم. تو چی فکر می کنی؟ به نظرت نگرانی من بجاست؟
شما باید بتوانید به بهترین نحو به حرفهای فرزندتان گوش دهید و شنونده خوبی برای او باشید. از قضاوت کردن و برچسب زدن خودداری کنید. به‌هیچ عنوان شخصیت او را زیر سوال نبرید، بلکه برعکس نشان دهید که شخصیت والایی برای او قائل هستید و به همین خاطر نمی توانید بپذیرید که او در چنین وضعیتی قرار داشته باشد.
سپس تلاش کنید تا ابعاد واقعی سیگار کشیدن را به او نشان دهید، از بوی بد دهان گرفته تا آثار آن در سلامتی و موفقیت شغلی و اجتماعی، حتی می توانید از سیاست کارخانه های تولید کننده سیگار برای ایجاد جذابیت کاذب در آن به وسیله افراد مشهور و فیلم ها برای او صحبت کنید. اما فراموش نکنید که گفت و گوی شما باید دو طرفه و از موضعی برابر باشد. ضمنا نباید همه این مسائل را یکجا گفت، بلکه می‌توان در موقعیت های مختلف در این مورد صحبت کرد؛ درصورتی که در برخورد اول فرزندتان واکنش خوبی نشان نداد، شما آرامشتان را حفظ کرده و در موقعیت های بعدی دوباره موضوع را مطرح کنید.
ناگفته نماند حفظ این رابطه به شکل گرم، صمیمی و همدلانه با فرزند نوجوانتان، تاثیر گذاری بیشتری خواهد داشت و امید به اینکه نوجوانتان متوجه خطای خودش شود بالا خواهد رفت و فرصت بازگشت برایش مهیا می شود.
جهت مشارکت در این مطلب می توانید به لینک روبه رو مراجعه کنید. http://btid.org/node/191633
سیره عملی پیشوایان دین ما در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی و حتی خانوادگی تغافل و چشم‌پوشی بوده است و برای حفظ مصالح، از برخورد مستقیم خودداری کرده اند. وظیفه والدین در مقابل فرزند کودک، نوجوان و جوان خود که مرتکب عمل ناشایست شده، آن است که در آغاز به انگیزه او پی ببرند و تشخیص دهند که محرّک این رفتار اشتباه در فرزند چه بوده و چه چیز او را به این کار اشتباه کشانده است، سپس تلاش کنند که منشأ عمل را از میان ببرند تا فرزندشان عمل خلاف را تکرار نکند.