نقش میل و رغبت در تربیت

الإمامُ الرِّضا عليه السلام : إنَّ لِلقُلوبِ إقبالاً و إدبارا ، و نَشاطا و فُتورا ، فإذا أقبَلَت بَصُرَت و فَهِمَت ، و إذا أدبَرَت كَلَّت و مَلَّت ، فَخُذُوها عِندَ إقبالِها و نَشاطِها ، و اترُكُوها عِندَ إدبارِها و فُتورِها .[بحار الأنوار : 78/353/9.]
امام رضا عليه السلام : همانا دل‌ها گاهی روی می‌آورند و گاهی پشت می‌کنند و گاهی نشاط و گاهی سستی دارند. پس هر گاه دل روی آورد، بصیر است و می‌فهمد. هرگاه پشت کرد، ملول و خسته است، پس دل‌ها را هنگام نشاط و رو آوردنشان به کار گیرید و هنگام سستی و پشت کردنشان آنها را به حال خود رها سازید.
اگر مربی با زحمت‌های فروان اردو یا برنامه‌ای را هماهنگ می‌کند، ولی در آخرمی‌بیند نتیجه‌ای را که می‌خواسته به دست نیاورده، گاهی به دلیل عدم توجه به شرایط روحی و روانی دانش آموزان برای برگزاری اردو و یا برنامه تربیتی می‌باشد.
در شرایط امروز که سبک زندگی‌ها انسان‌ها را به سمت بی حوصلگی می‌برد و موارد ایجاد غفلت بسیار است، کار مربی این است که شرایطی را فراهم آورد تا میل و رغبت را در دل‌ها زنده کند. 
برخی از برنامه‌های تربیتی هر چقدر هم مفید باشند، در صورتی‌که جنبه تحمیل داشته و بدون آمادگی مخاطب باشند، اثر سوء خواهند داشت.