خداوند چون حکیم و عالم مطلق است، همیشه کارهایش بر اساس حکمت و درایت است اگرچه اینکه انسان حکمت آن را درک نکند.
شبهه: عبارت «تو کار خدا حتما حکمتی هست» نشان میدهد که خودِ خداباوران هم میدانند واقعا دین با عقل جور در نمیآید، اما از روبرو شدن با حقیقت میترسند.
پاسخ: حکمت در لغت به معنای استواری و منع از نقص و خلل و تباهی است. این معنا از حکمت بعد از اثبات خداوند متعال و بیان ویژگیها و صفات ذاتی او معنا پیدا میکند، به همین خاطر بعد از آنکه پیبردیم که نظام هستی نیازمند موجودی است که تمام کمالات را به صورت تمام و کامل دارد که از جمله آنها علم و قدرت بینهایت است. زمانی که این موجود شروع به خلق هستی میکند آن را به صورت متقن و مستحکم ایجاد خواهد کرد.
بر این اساس، اگر یک شخص دیندار میگوید کارهای خداوند حکمتی دارد، برخواسته از براهین عقلی است که در این زمینه اقامه کرده است، اما اینکه چرا پی به این حکمتها نمیبریم به این خاطر است که علم انسان محدود است، و با علم محدود نیز امکان دستیابی به تمام حکمتهای خداوند وجود ندارد، اما اگر علت افعال خداوند به صورت واضح برای انسان بیان شود، عقل آن را میپذیرد، مثل بیماری که از سوی پزشک برای انسان آمپول تجویز شده است، و وی آمپول را قبول میکند گرچه در ظاهر برای وی درد به همراه دارد، ولی چون به تخصص و علم پزشک آگاهی دارد در مقابل وی چون و چرا نمیکند.
علاوه بر محدودیت علم و توان انسان در آگاهی از حکمتهای الهی، باید به این نکته مهم نیز دقت داشت که اصل آزمایشهای الهی که خداوند از آن به عنوان یکی از اهداف خلقت نام میبرد ــ و میفرماید: «الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا[ملک/2] آن کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل میکنید.» ــ بر این اساس است که انسان علم و آگهی نسبت به فوائد و حکمتهای اعمال نداشته باشد، در حقیقت روح حاکم بر فرامین الهی این است که انسان بدون توجه به اثرات آن، بلکه فقط برای اطاعت از دستورات خداوند متعال اقدام به انجام کاری کند.
_______________________________________
لینک مطلب: https://btid.org/fa/news/146358