شخصیت امیر المومنین علیه السلام چنان در تاریخ ثبت شده است که اندیشه، گفتار و رفتار وی هنوز برای جهانیان از اولین و برترین الگوهای سبک زندگی است.
در طول تاریخ شخصیت‌های بزرگی بوده‌اند که به علت اوج عظمت و بزرگی آنها، مورد حسادت بیمار دلان واقع شده‌اند، تا جایی که گاه مورد انکار آنان واقع می‌شوند. تاریخ شخصیت بی‌نظیری به نام امیر المومنین؛ علی علیه السلام را به انسان‌ها معرفی می‌کند، شخصیتی که با اندیشه و سخنش؛ بلکه با نوع رفتار و زندگی‌اش، به همه نیازها و احتیاج‌های چندگونه بشری، در همه دوره‌ها را، پاسخ می‌دهد. گاهی کوردلان کار را به جایی می‌رسانند که گاه وجود چنین شخصیتی را افسانه می‌پندارند.
شخصيت على بن ابيطالب علیه السلام يك مسلم تاريخى
برای وجود این شخصیت آنقدر مدرک تاریخی وجود دارد که حتی کسی که سواد یک کودک دبستانی را داشته باشد و به اندازه فهم او مطالعه کند به وجود او پی خواهد برد.
علمای شیعه و اهل تسنن، حتی مخالفان حضرت، تولد امام امیر المومنین؛ علی علیه السلام را در کعبه دانسته‌اند.[1] همچنین تحت تربیت پیامبر قرار گرفتن وی،[2] اولین مسلمان،[3] داماد پیامبر بودن،[4] شجاعت و جنگاوری حضرت [5] و... همچنین سخنانی که در کتاب گران‌سنگ نهج البلاغه به ما رسیده است، همه این موارد نمونه‌هایی است که از وجود شخصیتی با عظمت و بزرگ به نام علی بن ابی طالب علیهما السلام پرده بر می‌دارد.
نام علی قبل از اسلام در ميان اعراب
مادر حضرت درباره نام‌گذاری مولود کعبه چنین می‌گوید: «وقتی می‌خواستم از کعبه خارج شوم، کسی مرا صدا زد و گفت: ای فاطمه! نامش را علی بگذار؛ زیرا او علی و بلند مرتبه است...[آن ندا گفت] او را به آداب خودم تربیت کردم و علوم پیچیده‌ام را به او آموزش دادم.[6]
«علی» نامی است که قبل از وی از فرزندان آدم، کسی این نام را نداشته است، فقط برخی از عرب‌ها به عنوان توصیف و لقب [علو و بلندمرتبه بودن]، فرزندانشان را علی خطاب می‌کردند نه به عنوان نام اصلی او[7] از این روی در کتاب‌های رجالی افراد متعددی ذکر شده‌اند که نامشان «علی» بوده و از جمله اصحاب پیامبر به شمار می‌رفته‌اند که سن بسیاری از آنها از امیر المؤمنین؛ علی علیه السلام بیشتر بوده است.[8]
پیامبر برای حضرت امیر، 17 اسم نام می‌برد، سپس می‌فرماید: نام او نزد ایرانیان، نیروز بوده است.[9] پس با توجه به آنچه گذشت نام حضرت از زمان‌های قبل بر سر زبان‌ها بوده است، حال چه به عنوان لقب و توصیف، چه با عنوان‌های دیگر.
نکته قابل توجه این است که شخصیت حضرت آنقدر عظمت دارد که در هنگام جنگ، او را جنگ‌آوری شجاع، هنگام عبادت، او را عابدی بی نظیر، و در مقابل یتیم، چنان تواضع کرده و خود را می‌شکست که گویا هیچ قدرتی ندارد و این نشان از شخصیت بزرگ و جامع او بود.
از طرفی هر فرقه و گروهی که بُعدی از شخصیت او را دیده، عاشق، شیفته و گاه شیعه او می‌شدند ولی کسانی مانند صوفیان و گروه‌هایی که وی را تا حد خدایی بالا می‌برند، در هر مکانی که باشند را نمی توان شیعه حقیقی حضرت دانست.
پی نوشت
[1]. رک، الغدیر، ج6، ص21.
[2]. مجله المنار، رشیدرضا، ج32، ص61.
[3]. سنن الکبری، نسائی، ج7، ص407.
[4]. سمط النجوم العوالي، العصامی، ج3، ص67.
[5]. شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج1، ص21.
[6]. صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، ج 1، ص 136.
[7]. مناقب، ابن شهرآشوب، ج 3، ص 108.
[8]. الإصابه فی تمییز الصحابه، ابن حجر، ج 4، صص462 – 471.
[9]. الفضائل، بن شاذان قمی، ج1، ص175.
انسان با مطالعه تاریخ، با شخصیتی به نام «علی» علیه السلام، روبرو می‌شود که عقل‌ها از عظمت او حیران، و قلب‌ها در تپش درک بزرگی او فرو رفته است. گاه این شخصیت، به خاطر اوج عظمتش، مورد انکار برخی کوردلان قرار می‌گیرد، در صورتی که ابعاد شخصیتی و زندگی وی آنچنان در تاریخ ثبت شده است که فراوانی آن، جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمی‌گذارد.