سکوت مردم مدینه

برخی این سوال را مطرح می کنند که اگر حضرت زهرا بر حق بودند چرا مردم مدینه از ایشان دفاع نکردند و سکوت نمودند؟ این امر نشان می دهد که حضرت بر حق اعتراض نمی کردند و مردم مدینه ایشان را بر حق نمی دانستند و از این‌رو از ایشان دفاع نکردند.

نادرستی این مطلب از جهات مختلف اثبات شده است و این تحلیل و استبعاد نمی تواند تحقق این واقعه تاریخی را انکار نماید و با ادله تاریخی معتبر مقابله نماید.

1. اگر فرض بگیریم که مردم مدینه هیچ عکس العملی از خود نشان ندادند با این حال اشکالی به این واقعه که شیعه وسنی معترف به آن هستند،[1] وارد نمی شود و اشکال به خود مردم مدینه وارد است؛ که چه اتفاقی بر سر مردم مدینه رخ داده است که یگانه یادگار پیامبرشان بعد از مدت اندکی این گونه مورد ظلم واقع می شود و آن ها در مقابل آن جنایت سکوت می کنند.

2. در طول تاریخ وقایعی دیگر در مدینه اتفاق افتاده است که مردم مدینه در آن ها سکوت کردند. مانند: کشتن عثمان و تعرض به همسر او.
آیا این سکوت مردم مدینه دلیل بر این می تواند باشد که عثمان باید کشته می‌شد و یا تعرض به همسر او را کاری پسندیده می‌دانستند؟ تاریخ و ادله تاریخی نمایان گر این واقعه است.[2]

3. تاریخ گویای این مطلب است که فضای زور و تهدید بر مدینه حاکم بود و مردم توان دفاع را نداشتند و از این مطلب رضایت مردم بر شهادت حضرت فهمیده نمی شود.

قبيله «اسلم» همگی در مدينه گردآمدند تا با ابوبكر بيعت كنند، آنقدر جمعيت زياد بود كه حتی بازارها نيز گنجايش ايشان را نداشت. عمر گفت: قبيله اسلم را كه ديدم يقين به پيروزی پيدا كردم.[3]

علاوه بر مطالب یاد شده این نکته نیز قابل توجه است که مردم مدینه سکوت نکردند، بلکه تعدادی از مردم و سران مسلمانان اعتراض کردند ولی غاصبان همه را سرکوب کردند، حتی زمانی که حضرت زهرا برای دادخواهی امامت احتجاج می کردند، مردم در جواب حضرت می گفتند: دختر پیامبر حق با توست ولی ما دیگر بیعت کردیم.[4]

این مطلب نشان دهنده بر حق بودن حضرت زهرا می باشد و مردم به علت های دیگر سکوت کردند و با خلیفه خودخوانده بیعت کردند.

1. از میان مردم، افراد و اصحاب سر شناسی همچون سلمان، ابوذر، مقداد و عمار در خانه حضرت تحصن کردند و علیه خلیفه اعتراض نمودند.[5]

2. حباب بن منذر آن صحابه پیامبر و مجاهد جنگ بدر را با آن همه سابقه‌ به جرم اینکه خلافت ابوبکر را قبول نکرده بود، در همان سقیفه گرفتند وصورتش را به زمین کشیدند و دهانش را پر از خاک کردند.[6]

3. بعد از غصب خلافت از طرف ابوبکر، بریده بن خضیب اسلمى خطاب به ابوبکر کرده، گفت: «إِنّا للهِِ وَإِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ»، چه مصیبت هایى که حق از طرف باطل کشید، اى ابوبکر! آیا فراموش کردى یا خودت را به فراموشى مى زنى؟ کسى تو را گول زده یا نفست تو را گول زده است؟ آیا به یاد ندارى که چگونه رسول خدا ما را امر نمود که على را امیرالمؤمنین بنامیم؟[7]

4.از جمله افراد دیگری که با خلافت ابوبکر مخالفت کرد و از مردم مدینه بود ابی ابن کعب است وی در دلیل مخالفت خود استناد به حدیثی از رسول خدا می کرد که حضرت به او فرموده بود:«يَا أُبَيُّ عَلَيْكَ بِعَلِيٍّ، فَإِنَّهُ اَلْهَادِي اَلْمَهْدِيُّ، اَلنَّاصِحُ لِأُمَّتِي، اَلْمُحْيِي لِسُنَّتِي، وَ هُوَ إِمَامُكُمْ بَعْدِي؛[8] یا ابی بر تو باد نسبت به علی، همانا او هدایت کننده و هدایت شده و خیر خواه امت من، زنده کننده سنت من و امام و پیشوای شما بعد از من است.»

حتی خود خلیفه اول و دوم معترف به کار اشتباه خود بودند به همین خاطر برای معذرت خواهی به عیادت حضرت آمدند ولی حضرت اعتنایی نکرد و آن ها را نبخشید.[9]

از مطالب فوق به این نتیجه می رسیم که سکوت مردم هرگز نشانه درستی یا نادرستی یک امر نیست همچنین سکوت مردم مدینه به خاطر ترس از وضعیت حاکم بر شهر بود. همه مردم نیز سکوت نکردند بلکه تعدادی از مردم و سران بزرگ مدینه اعتراض نمودند.

پی نوشت
[1] الامامة و الخلافة، مقاتل بن عطيه ، ص160.
[2] تاریخ طبری، ج 3، ص 468.
[3] تاریخ الطبری، ج 2، ص 244.
[4] الامامه و السیاسه، ج۱، ص۱۱.
[5] عقد الفرید، ج4، س93.
[6] شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید، ج6، ص26.
[7] شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید، ج6، ص 403.
[8] بحارالانوار، ج28، ص 226.
[9] ﺍﻻﻣﺎﻣﻪ ﻭ ﺍﻟﺴﻴﺎﺳﻪ دینوری، ﺝ۱، ﺹ۲۰.