خداوند متعال ازدواج را مایه آرامش قرار داده است و در آیات متعدد به آن اشاره میکند؛ اما آنچه که برای یک فرد مومن اهمیت دارد این است که مولفه های محبت و آرامش در زندگی زناشویی را از منبع فیض آن؛ یعنی قرآن کریم بیابد. خداوند حکیم با ظرافتی خاص، همسران را به لباس تشبیه می کند، چرا که زوجین همانند لباس عیوب یکدیگر را حفظ کرده و ملازم همدیگر در زندگی می باشند؛ بنابراین همسران برای رسیدن به آرامش وخوشبختی در زندگی باید همانند لباس یکدیگر را ازسرما و گرمای مشکلات در زندگی، حفظ کنند.
قرآن کریم فلسفه خلقت زوج (همسر) را عنوان آرامشبخش یکدیگر بودن بیان فرموده است و میفرماید؛ « از نشانههای او این است که همسرانی (جفتهایی) از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش بگیرید، و بین شما (زن و شوهر) مودّت و رحمت قرارداده است؛ در این نشانههایی است برای گروهی که تفکر میکنند» [1] در این آیه علت خلقت زوج، آرامبخشی انسان، در کنار همسر معرفی شده است که این آرامش در صورتی میتواند بروز و ظهور داشته باشد که همسران نسبت به هم مانند لباس عمل کنند؛ به اینکه به تعهدی که به هم دارند پایبند باشند.
هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَ أَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ
در آیه فوق خداوند متعال تعبیری زیبا نسبت به چگونگی ارتباط زن و شوهر بیان مینماید که زیباترین و لطیفترین تشبیه برای ارتباط زن و شوهر تعبیر به لباس است و میفرماید: «هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَ أَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ»[2] زنان لباس و پوشش برای شما مردان هستند و شما مردان پوشش و لباس برای زنانتان هستید. بنا بر تعبیر قرآن کریم همسران میتوانند نسبت به همدیگر مانند لباس عمل کنند. لباس خصوصیاتی دارد که انسان را از خطرات و آسیبها حفظ میکند که به چند نمونه از این تشابه لباس به همسر را بیان میکنیم.
1- لباس مانع از آسیب است؛ ازدواج نیز مانند لباس انسان را از آسیبهای جنسی و غیره حفظ میکند. ازدواج هرچند اطفای غریزه را به همراه دارد لیکن صبغه ملکوتی آن صیانت از گناه و حراست از نگاه آلوده است؛ لذا انسان با ازدواج میتواند از بسیاری از گناهان مصون بماند.
2-لباس عیوب انسان را میپوشاند و آبرو را حفظ میکند؛ زن و شوهر نیز باید عیوب هم را بپوشانند و آبروی اجتماعی یکدیگر را حفظ کنند. بنا بر تعبیر قرآن، همسران موفق آنهایی هستند که در زندگی عیوب همدیگر را بپوشانند و رازدار همدیگر در زندگی باشند.
3-لباس، انسان را از گرما و سرما و...حفظ میکند؛ زوجین نیز باید در حوادث تلخوشیرین و گرم و سرد زندگی، موجبات دلگرمی هم را فراهم کنند؛ بنابراین همسران بایستی در مشکلات و سختیها کنار هم باشند به همدیگر کمک کنند.
4- میان لباس و کسی که آن را پوشیده رابطهای تنگاتنگ و صمیمی است؛ رابطه زوجین نیز باید چنین باشد تا بیگانهای به درون زندگی آنان راه نیابد که به اسرارشان پی برده، احیاناً فتنهگری کند. خیلی از مشکلات زوجین بهخاطر نبود صمیمیت و رابطه گرم در خانه میباشد که با عمل به نسخه قرآن میتوان بسیاری از مشکلات خانوادهها را برطرف کرد.
5- اعضای بدن با لباس در تماس است و لباس از تماس مستقیم آنها با بیرون ممانعت میکند: همسر خوب نیز میتواند مثل لباس عمل کند و شریک زندگیاش را پوشش داده و با محبت و ارتباط صحیح او را از بیگانه حفظ کند.
6- لباس مایه آرامش انسان است؛ زن و شوهر نیز میتوانند موجب آرامش یکدیگر باشند. قرآن کریم زن و شوهر را مایه آرامش همدیگر میداند و میفرماید: «از نشانههای او، این است که همسرانی (جفتهایی) از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش بگیرید».[3]
7- لباس آرایه انسان است و به وی زینت میبخشد. زن و شوهر نیز باید زینت یکدیگر باشند. زن و شوهر کنار هم موقعیتی در خانواده و اجتماع پیدا میکنند که درگذشته آن را نداشتهاند، ازاینرو به آنها با احترام بیشتری برخورد میشود.
همسر و همراه نمونه در تاریخ
اگر بخواهیم یک نمونه از همسر کامل و همراه به معنای واقعی کلمه ذکر کنیم؛ باید حضرت زهرا سلاماللهعلیها و همسرش حضرت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام را بیان کنیم که در سختترین شرایط در کنار همدیگر بودند. با اینکه امیرالمؤمنین علیهالسلام امام مسلمین بودند و به امور مردم رسیدگی میکردند و مشغلة زیادی در زندگی داشتند ولی همراه و همراز همدیگر در زندگی بودند؛ لذا امام صادق علیهالسلام در ضمن حدیثی به این همراهی و همیاری ایشان در زندگی اشاره می فرماید: «در اداره امور خانه علی (علیهالسلام) آب و هیزم تهیه میکرد و فاطمه علیهاالسلام گندم آرد میکرد و خمیر مینمود و نان میپخت و لباسهای کهنه را وصله میزد»[4].
کلام آخر
قرآن کریم همسران را باعنوان لباس یاد میکند و آنها را مانند لباس به پوشاندن عیوب ونگه داری از گناه، و رازداری توصیه میکند. ما مسلمانان معتقدیم که خداوند حکیم بدون دلیل و حکمت سخن نمیراند: بنابراین اگر همسران بخواهند به آرامش و خوشبختی در زندگی، برسند باید به این نسخه قرآنی، عمل کنند. بسیاری از مشکلات خانوادهها از بیتوجهی همسران در روابط زناشویی به همدیگر و اهمیت ندادن به خطوط قرمزی که قرآن ترسیم کرده است میباشد. چهبسا با یک رازی که نباید علنی و یا عیبی که نباید پخش بشود با بیاهمیتی زوجین، خانوادهها را به مرز فروپاشی برساند. ازاینجهت است که قرآن کریم به ازدواج و روابط همسرداری اهمیت ویژهای داده و خطوطی را تعیین کرده است که با رعایت آن خطوط، میتوان به خوشبختی دست یافت. بنابراین در زندگی، با عمل به تعهدات زوجین و محافظت از همدیگر در حوادث گوناگون و جانبداری از یکدیگر و رازداری و غیره ... میتوان طعم خوشبختی را چشید وبه سعادت دنیا و آخرت رسید.
پی نوشت:
[1] سوره روم، آیه 21.
[2] سوره بقره، آیه 187.
[3] همان.
[4] بحارالانوار، ج43 ص54.
انسان با لباس زیبا میشود و تکامل می یابد تشبیه ظریف همسر به لباس، شاید به این معنی باشد که انسان تنها با همسر خویش معنی پیدا میکند و کامل می شود.