- حسینی زیستن هزینه دارد ولی کمتر و البته با نتیجه ای بهتر و ارزشمندتر!
بی گمان، کشش و جاذبه سبک زندگی حسینی افراد فراوانی را به سوی معنویت و اسلام ناب محمدی کشانده است. یعنی، حسین علیه السلام باعث شده افراد فراوانی حس تولدی دوباره را تجربه کنند. تولدی از جنس «پاک شدن از همه آلودگی های درونی و شروعی برای از نو ساختن خود و دنیا و آخرت!»
سبک زندگی حسینی
امروزه وقتی از سبک زندگی می گوییم باید متوجه باشیم که آن، قبل از هر چیز بر پایه تفکرات و اعتقادات بنا می شود؛ سبک زندگی غربی یک جور، سبک زندگی اسلامی یک جور و سبک زندگی پوچگرایی یک جور دیگر و...
و البته نسخه های متفاوت از هر یک از این سبک ها چه بسا محتوا و اهداف آن سبک را نیز تغییر می دهد.
از همه اینها گذشته، برای فهم حقیقت، نباید در انواع سبکهای بیان شده غرق شد بلکه ابتدا باید حق را شناخت سپس سبک پیرو آن را یافت و به آن متعهد شد؛ چنان که از امیر بیان، امام علی علیه السلام نقل شده که فرمودند: «اَلْحَقُّ لاَ يُعْرَفُ بِالرِّجَالِ اِعْرِفِ اَلْحَقَّ تَعْرِفْ أَهْلَهُ؛ [1] حق با مردان شناخته نمى‌شود؛ نخست حق را بشناس تا اهل آن را بشناسى.»
اما متاسفانه از میان هیاهوهای تبلیغاتی عصر کنونی، شناخت حقیقت نیز بسی مشکل است چراکه بسیاری از حقایق، عمداً یا سهواً اشتباه روایت می شوند. تلألؤ قیام عاشورا آن چنان خیره کننده است که برخلاف بسیاری از وقایع تاریخی غبار زمان نتوانسته از عظمت، روشنایی و اثرگذاری آن بکاهد؛ از این رو، دستگاه تبلیغاتی حسینی همچنان پابرجا و پرشور به کار خود ادامه می دهد.
اصول سبک زندگی امام حسین علیه السلام
تمام زندگی امام حسین علیه السلام بر پایه اصول و معارف اسلامی پیگیری شده است. در اینجا به چند ویژگی خاص سبک زندگی حسینی اشاره می کنیم.
توحیدمحوری
اولین و مهمترین اصل اعتقادی دین اسلام، توحید است؛ اعتقادی که به تعداد تمامی افکار و رفتارهای انسان ها قابل تجسم و تحقق است. تمام زندگی به خصوص حماسه عاشورای امام حسین علیه السلام مملوّ از مصادیق همین باور ضروری و حیاتی است.
وجه تمایز اصلی سبک زندگی اسلامی با سبک زندگی غربی و الحادی نیز در همین نکته نهفته است؛ چراکه غرب، نهایت آمال و آرزوی خود را دنیا و رفاه چند روزه آن قرار داده اما مقصد و نیّت در سبک زندگی حسینی خداست.
اول تا آخر دعای عرفه امام حسین علیه السلام، سخن از بندگی خداست. مثل این که عرضه می دارد: «اللّهُمَّ اجْعَلْنِى أَخْشاكَ كَأَنِّى أَراكَ؛ وَ أَسْعِدْنِى بِتَقْواكَ؛ وَ لَاتُشْقِنِى بِمَعْصِيَتِكَ؛ [2] خدایا چنانم کن که از تو بترسم گویا که تو را می‌بینم و با پرهیزگاری مرا خوشبخت گردان و به نافرمانی‌ات بدبختم مکن.»
معادباوری
فهم عیار معادباوری امام حسین علیه السلام اگرچه برای ما غیرممکن می نماید اما می توان آن را در نامه یک خطی ایشان در کربلا جستجو نمود که خطاب به برادرش محمد بن حنفیه و بنی هاشم چنین مرقوم کردند: «فَكَأَنَّ الدُّنْيَا لَمْ تَكُنْ وَ كَأنَّ الْآخِرَةَ لَمْ تَزَلْ وَ السَّلَامُ؛ [3] گویا دنیا هیچ گاه نبوده است و گویا آخرت همیشه بوده است.»
بنابراین، در سبک زندگی اسلامی و حسینی بیش از آن که ساختن زندگی دنیا هدف باشد عمارت آخرت مد نظر است! تلاش حسینیان در این دنیا به هر حال به آبادی زندگی اخروی آنها منجر می شود؛ حال چه موفق به آبادنی این دنیا بشوند و چه موفق نشوند! البته طبق وعده الهی تلاش مؤمنان، دیر یا زود به پیروزی نهایی آنان در این دنیا منتهی خواهد شد.
زندگی جهادی و انقلابی
انفعال در برابر باطل، هرگز جایی در سبک زندگی اسلامی نداشته است چراکه مؤمنان همواره تنها بندگی خدا در سرپرورانده و دنبال می کنند و همواره سر بر آستان بندگی حق تعالی می سایند. بر این اساس، سبک زندگی حسینی، همواره انقلابی و اصلاح گرایانه است و حسینیان در تلاشند عملاً با همین سبک، عالَم را متوجه حلاوت و کارآمدی بی نظیر آن بسازند.
عزّت و سربلندی همیشگی، ثمره قطعی این سبک از زندگی است. در سبک زندگی جهادی، مقابله با هر گونه امر باطلی، هزینه بردار است اما در مقایسه با هر سبک دیگری هم هزینه کمتری دارد و هم نتیجه شایسته تر و محکمتری عاید می کند. از این رو جهادگران، منطقی ترین سبک زندگی را برگزیده اند.
نمونه ای از یک موضع گیری حسینی در مقابل تهدید یزید ملعون:
«واى بر تو! هان اى (یزید) پسر «زرقاء» آيا تو هستى كه «وليد» را به زدن گردن من فرمان میدهى و او را بر اين كار وسوسه مینمايى؟... وَ مِثْلِی لا یُبایِعُ لِمِثْلِهِ؛ [4] هرگز شخصى همانند من، با مردى همانند وى (یزید) بیعت نخواهد کرد.»
عقلانیت متکی به دین
زندگی کردن دینی و اسلامی، بهترین نوع استفاده از عقل و منطق است چرا که از این طریق نه تنها جایگاه عقلانیت در زندگی حفظ می شود بلکه از اشتباهات و نواقص فکر آدمی نیز جلوگیری شده و حتی در مواردی که خارج از محدوده فهم عقل است دین، به کمک انسان می آید.
باید توجه داشت منطقی ترین هدف از زندگی، خوشبختی و سعادت حداکثری است پس بهتر آن است که با استفاده از وحی الهی به کمک عقل آمده و سعادت دنیوی و اخروی را تضمین کنیم.امام حسین علیه السلام برای رهروان واقعی خود عشق و عقل را در هم آمیخت به گونه ای که تا ابد، هم عاقلان و هم عاشقان محتاج مکتبخانه حسینی اند.
پی نوشت
[1] روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، ج1، ص: 31.
[2] إقبال الأعمال (ط - القديمة)، ج1، ص: 342.
[3] كامل الزيارات، النص، ص: 75.
[4] مثير الأحزان، ص: 24.
وجه تمایز اصلی سبک زندگی اسلامی با سبک زندگی غربی و الحادی نیز در این است که غرب، نهایت آمال و آرزوی خود را دنیا و رفاه چند روزه آن قرار داده اما مقصد و نیّت در سبک زندگی حسینی خداست.