براساس روایاتی که با مضمون عام در دسترس داریم، تمامی ائمه علیهم السلام یکی پس از دیگری به شهادت رسیده اند.
در طول تاریخ همواره بین اولیاء الهی و حاکمان ظالم تضادها و تنش هایی وجود داشته است و این تضادها و قدرت حاکمان، باعث کشته شدن آنها توسط حاکمان شده است. ائمه شیعه نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ زیرا حضرات ائمه علیهم السلام با توجه به ولایتشان بر تمام موجودات و این که مظهر و تجلی صفات الهی هستند، همواره دارای صفات کمالیه انسانی می باشند و این امر باعث شده است رفتاری کاملاً متفاوت از رفتار حاکمان داشته باشند مثل اینکه:
1. همواره از محرومان دفاع می نمودند و آن ها را برای گرفتن حق خود بسیج می کردند.
2. دعوت ائمه به پاکسازی جامعه، رعایت عدالت، عفت و پاکدامنی نقطه مقابل هدف و منش و مشی حکام و سلاطین بود.
3. هواپرستی و طغیان غرائز نفسانی حکام و مبارزه ائمه علیهم السلام با این روحیه و رفتار.
4. و...
از این رو، ائمه علیهم السلام به واسطه روحیه لطیف و رفتار الهی و انسانی خود، موجب محبوبیت در بین مردم می شدند در حالی که حکام به واسطه بی رحمی، ظلم و شقاوت، منفور در بین مردم بودند و این تقابل، حکام را به انتقام گیری دعوت می کرد، چراکه مقام و قدرت خود را در خطر می دیدند. همه این امور باعث شد ائمه علیهم السلام یکی پس از دیگری به شهادت برسند.[1]
با توجه به روایات و اقوال علمای شیعه همه معصومین به شهادت رسیده اند. شیخ صدوق در این باره می گوید: همه معصومین علیهم السلام به اجل غیر طبیعی از دنیا رفته اند و اگر کسی چنین عقیده ای نداشته باشد از ما(شیعه) نیست.[2]
علامه مجلسی نیز در در این رابطه بیان می کند: با توجه به اخبار فراوانی که مبنی بر شهادت ائمه علهم السلام در دست است و نیز روایت هایی که در مورد شهادت برخی از آن ها به صورت اختصاصی وجود دارد، نمی توان شهادت آن ها را نفی کرد، دلیل بر نفی هم نداریم و قرائن و شواهد تاریخی موید شهادت آنان نیز هست.[3]
روایات در باب شهادت ائمه
در بررسی روایات به احادیثی بر می خوریم که بیان می کنند، ائمه همه بدون استثناء به شهادت می رسند و این روایات اثبات کننده به شهادت رسیدن تمام امامان است، به گونه ای که قابل انکار نیست. در نتیجه، حتی اگر در خصوص یکی از ائمه علیهم السلام نیز روایتی که تصریح بر شهادت داشته باشد یافت نشود، نمی توانیم بگوییم: شهید نشده اند وشهادت آن ها رد کنیم.
1. امام حسن علیه السلام می فرمایند: «وَاللّه لَقَدْ عَهِدَ إلَيْنا رَسُولُ اللّه يَمْلِكُهُ إثناعَشَرَ إماما مِنْ وُلْدِ عَلِيٍّ وَفاطِمَةَ، ما مِنّا إلاّ مَسْمُومٌ أَوْ مَقْتُولٌ؛[4] سوگند به خداوند كه رسول خدا صلی الله علیه و اله به ما وعده نمود: امامت و وصايت بعد از او را دوازده نفر به دست مى گيرند، يازده نفر آنان از فرزندان على و فاطمه عليهماالسلام هستند، ما جانشينان او يا مسموم مى گرديم و يا كشته مى شويم.»
2. امام صادق عليه السلام نیز می فرمایند: «و اللّه ما مِنّا إلاّ مَقتولٌ شَهيدٌ؛[5] به خدا قسم نیست ازما کسی، مگر این که کشته و شهید می شود.»
در نتیجه براساس روایات و اقوال و نظرات علمای شیعه، همه ائمه علیهم السلام یکی پس از دیگری به شهادت رسیده اند و دلیلی بر انکار آن در منابع معتبر موجود نیست.
پی نوشت
[1] منتهی الامال، ج 2، ص 672.
[2] اعتقادات، ج 5، ص 99.
[3] بحار الانوار ج 27، ص 213.
[4] همان، ج27، ص217.
[5] همان، ص217.
با در نظر گرفتن اعمال و سجایای اخلاقی ائمه علیهم السلام و در مقابل رفتارحاکمان ستمگر به این نتیجه می رسیم، که حاکمان ستمگر نتوانسته اند، حضور ائمه را در جامعه تحمل کنند و همه آن ها را به شهادت رسانده اند.