ایران و سیاست مقابله با تحریم

اقتصاد ایران طی سالهای گذشته شاهد تجربه شدیدترین تحریم‌هایی بوده که تا کنون بر کشوری اعمال شده است که متاسفانه سنگینی و اثرگذاری این تحریم ها بر دوش مردم، گاه با ترک فعل ها و عدم مدیریت صحیح این فضا در دولت قبل و شرطی کردن اقتصاد، گره زدن صنعت و پیشرفت کشور به مذاکرات، شدت یافت. ولی با روی کار آمدن دولت آقای رئیسی در کشور که یکی از علل پیروزی ایشان در مقابل جریان رقیب بحث عدم وابستگی سازمان اقتصادی کشور به بحث مذاکرات هسته ای و برجام بود، سیاست ها و برنامه های اقتصادی ایشان را با توجه به بیانات مقام معظم رهبری می‌توان در دو محور تعریف نمود:

1. رفع تحریم

2. خنثی سازی تحریم ها 

رهبر معظم انقلاب در این خصوص میفرمایند: "رفع تحریم دست دشمن است، و خنثی ‌کردن تحریم دست ما است؛ دشمن باید رفع تحریم کند امّا خودمان میتوانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدّم است، این درست است؛ بیشتر دنبال این باشیم. نمی‌گویم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم، یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. البتّه چهار سال است تأخیر شده. اگر بتوانیم با روش درست تحریم را برطرف کنیم، باید برطرف کنیم. امّا به این نیندیشید؛ عمده به خنثی کردن تحریم بیندیشید که دست شما است."[۱] 

با نگاهی به عملکرد دولت آقای رئیسی درمیابیم که این اصل در حال اجراست. از سویی دیگر مذاکرات هسته ای در عین پافشاری جهت رفع تحریم های ظالمانه از طرف مذاکره کنندگان ارشد وزارت امور خارجه در حال پیگیری بوده و آنچه که از نتایج این مذاکرات به گوش می رسد، حاکی از آن است که مذاکره کنندگان به حق مسلم ملت ایران که رفع تمامی تحریم هاست پافشاری کرده و مصمم به احقاق حقوق ملت ایران هستند. اما جنبه دیگر ماجرا، خنثی سازی تحریم هاست که اگر احیانا این امر اتفاق نیفتد، تحریم های ظالمانه میتواند تکانه های اقتصادی سنگینی را بر کشور تحمیل کند.

برخی از مهمترین فعالیت های دولت رئیسی در این زمینه :

1. شروع فصل تازه ای از مراودات مالی و اقتصادی با کشورهای منطقه در قالب عضویت در پیمان اقتصادی شانگهای، احیای قرارداد سوآپ گازی با ترکمنستان و ...

2. رونق و افزایش حجم تجارت خارجی ایران در 10 ماه اخیر، به طوریکه این رشد تجارت بالغ بر 90 میلیارد دلار بوده که در مقایسه با سال گذشته 40 درصد رشد را نشان می دهد.

3. 73 درصد از ارز حاصل از صادرات با روشهای مختلف و با تدابیر ویژه در دور زدن تحریم ها به کشور بازگشته است.

4. تاسیس 6 مرکز تجاری در کشورهای ترکیه، امارات، پاکستان، سوریه، چین، ارمنستان در جهت شناساندن قدرت رقابت تولیدات صنعتی ایران با تولیدات سایر کشورها و به تبع آن بازاریابی برای کالاهای تولیدی ایرانی. [2]

5. تنظیم اسناد جامع همکاریهای 20 و 30 ساله با کشورهای مختلف مثل چین و روسیه [3]

6. آغاز جراحی های اقتصادی گسترده که اولین گام آن با باز تعریف نظام پرداخت یارانه ها و حذف یارانه ارز ترجیحی 4200  کالاهای اساسی مانند: روغن و آرد مصرفی صنعت.

7. مقابله با فساد، حقوق های نجومی، تغییر مدیران در دولت با همراهی قوای دیگر، که کماکان میبایست ادامه یابد.

8. افزایش شرکت های دانش بنیان در حوزه های مختلف صنعت مانند: نفت و گاز که خودکفائی 85 درصدی در ساخت تجهیزات این صنعت و بومی سازی 12000 قلم در کالا در این عرصه را در پی داشته است.[4]

9. تهاتر نفت با اقلام مورد نیاز کشور

یکی از آثار و نتایج جالب توجه به خنثی سازی و دور زدن تحریم ها در کشور که نشان از مثبت بودن اتخاذ این رویکرد دارد، درخواست انتقال این تجربیات به کشورهایی مانند روسیه است که در جریان جنگ این کشور با اوکراین دچار تحریم های سنگین بانکی و تجاری از جانب آمریکا و اروپا است و برای مقابله با این تحریم ها خواستار کمک جمهوری اسلامی است.

پی نوشت:

1. سخنرانی مقام رهبری در تاریخ 99/09/26

2. گزارش خبرگزاری ایرنا http://yun.ir/s63y63

3. روزنامه دنیای اقتصاد http://yun.ir/dwxpwa

4. گزارش خبرگزاری فارس http://yun.ir/23sjga