تطبیق نشانه‌های ظهور بر حوادثی که پیرامون ما رخ می‌دهد، نیازمند دلایلی متقن و کافی می‌باشد. این دلایل را فقط در علائم حتمی ظهور می‌‌توان پیدا کرد. بنابراین باید از تطبیق علائم غیر حتمی بر حوادث روزگار پرهیز کنیم.
نشانه‌هایی مانند قحطی، گرسنگی و شیوع بیماری‌های کشنده در جهان، نشانه‌های غیرحتمی ظهور هستند. این علامات را نمی‌توان به عنوان شاهدی قطعی و یقینی برای ظهور قریب الوقوع امام عصر عج‌الله‌تعالی‌فرجه، تلقی کنیم. تطبیق این نشانه‌ها بر حوادث روزگار گاهی سبب ناامیدی مردم از ظهور می‌شود.
یکی از نشانه‌های ظهور امام زمان عج‌الله‌تعالی‌فرجه که در روایات به آن‌ها اشاره شده، گرسنگی و کسادی بازار است. محمد بن مسلم می‌گوید: شنیدم از امام صادق علیه‌السلام كه می‌فرمود: «پيش از قيام قائم، امتحان و آزمايش باشد از جانب حق تعالى.» گفتم كه چه چيز است آن؟ پس حضرت اين آیه را خواند كه «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‌ءٍ مِنَ اَلْخَوْفِ وَ اَلْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ اَلْأَمْوٰالِ وَ اَلْأَنْفُسِ وَ اَلثَّمَرٰاتِ وَ بَشِّرِ اَلصّٰابِرِينَ؛[۱] قطعاً همۀ شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، و كاهش در مال‌ها و جان‌ها و ميوه ها، آزمايش مى كنيم؛ و بشارت ده به استقامت كنندگان!»
بعد از آن فرمود ... جوع و گرسنگى از گرانى قیمت‌ها، و نقص اموال از كسادى تجارات و کمی سود در آن، و نقص جان‌ها به سبب مرگ سريع، و كمى محصولات به سبب کاهش رشد زراعت و کاهش بركت میوه‌هاست.
بعد از آن فرمود «وَ بَشِّرِ اَلصّٰابِرِينَ؛[۲] به صبرکنندگان بشارت بده» هنگام [رخ دادن] اين امور تعجيل خروج قائم عليه السّلام خواهد بود.»[۳]
برخی کوشش می‌کنند هر اتفاقی از حوادث روزگار ما را به احادیث آخرالزمانی نسبت داده و به عنوان نشانه‌ای از ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام معرفی کنند.
گرانی شدید در چند سال گذشته کشور و افزایش بهاء جهانی گندم در چند ماه اخیر بار دیگر موضوع ظهور و وقوع نزدیک آن را در فضای مجازی پر رنگ کرده است.
نشانه‌های حتمی و غیر حتمی ظهور
نشانه‌های ظهور حضرت حجت علیه‌السلام به دو دسته حتمی و غیرحتمی تقسیم می‌شود. نشانه‌های حتمی علائمی است که پدیدار شدن آن‌ها قطعی بود و زمانی که واقع شوند، حضرت مهدی عج‌الله‌تعالی‌فرجه ظهور خواهند کرد که از آن تعبیر یه شرایط ظهور نیز می‌شود. نشانه‌های غیر حتمی علائمی است که به قطعی بودن آن‌ها تصریح نشده و امکان دارد بدون تحقق آن‌ها هم امام زمان علیه‌السلام ظهور کند؛ یا اینکه آن نشانه‌ها بارها رخ دهند، ولی ظهور حضرت به دلایلی به تاخیر بیفتد.[۴]
بر پایه روایتی از امام صادق علیه‌السلام نشانه‌های حتمی ظهور پنج علامت می‌باشد: خروج یمانی، خروج سفیانی، صیحه آسمانی، کشتن نفس زکیه و فرو رفتن زمین در بیداء.[۵]
بنابراین به جز این پنج علامت که در روایت به آن‌ها به عنوان نشانه‌های حتمی اشاره شده، سایر علامات را نباید به عنوان علائم قطعی و حتمی ظهور تلقی کنیم.
تطبیق حوادث جهان بر علامات ظهور عامل ناامیدی مردم
گرچه عاشقان امام زمان عج‌الله‌تعالی‌فرجه باید هر لحظه برای ظهور آماده و به آن امیدوار باشند؛ اما تطبیق هر حادثه‌ای که در جهان رخ می‌دهد، با علامات و نشانه‌های ظهور، موجب ایجاد ناامیدی در برخی از مردم می‌شود. باید دقت کنیم با تطبیق بی‌دلیلِ اتفاقات سیاسی، اجتماعی و طبیعی بر حوادث پیش از ظهور، امید و اعتقاد مردم به امام زمان را کمرنگ نکنیم.
چه بسا امام زمان بدون رخ دادن نشانه‌های غیر حتمی ظهور کنند؛ بنابراین ما همواره باید منتظر وقوع نشانه‌های حتمی باشیم و تا زمانی که آن‌ها رخ نداده‌اند به طور قطعی از ظهور امام عصر علیه‌السلام سخن نگوییم.
پی‌نوشت‌ها:
[۱] سوره بقره، آیه۱۵۵.
[۲] همان.
[۳] کشف الغمة، ج۲، ص۴۶۲.
[۴] فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۴۴۶.
[۵] کمال الدین، ج۲، ص۶۵۰.