ساده زیستی امام خمینی رحمت الله علیه، الگویی برای حاکمان و دولت‌مردان اسلامی است.
برخی مخالفان نظام اسلامی برای زیر سؤال بردن اصل نظام اسلامی و رهبران دینی آن، با استناد به زندگی بعضی حاکمان عربی و قبور ساده آنان پس از مرگ؛ آنان را الگویی برتر برای جمهوری اسلامی در گریز از تجمل گرایی می دانند.
این گروه، کاخ سازی حاکمان عربی و قبور ساده آنها را پس از مرگ با ساده زیستی امام خمینی (ره) و حرم تجملاتی ایشان پس فوت تطبیق داده و در نتیجه یکی را حامی مردم و برطرف کننده مشکلات آنان و دیگری را ریاکارانه و علیه مردم معرفی می‌کنند.
در ادامه این موضوع را تحت چند عنوان مورد بررسی قرار می‌دهیم:
تجمل گرایی حاکمان
ساده زیستن حاکمان در حکومت اسلامی و پرهیز آنان از تجملات و تشریفات امری است که در سیره پیشوایان دین به روشنی قابل رویت است و امروزه می توان آن را در سیره برخی از حاکمان و رهبران اسلامی مشاهده نمود.
بزرگترین آفتی که مسئولان و حاکمان نظام اسلامی را تهدید می‌کند، همان آفت تاریخی تشریفات و تجمل‌گرایی است. وارد شدن تجمل در زندگی حاکمان و دولت‌مردان اسلامی نه تنها تهدید جدی برای حکومت اسلامی است بلکه مردم را نیز می‌تواند نسبت به اصل دین بدبین و گاهی از دین خارج کند؛ چنان‌که امام خمینی (ره) به عنوان یکی از حاکمان اسلامی در این‌باره می‌فرماید:
«آن روزی که دولت ما توجه به کاخ پیدا کرد، آن روز است‌که باید ما فاتحه دولت وملت را بخوانیم... . آن روزی‌که مجلسیان خوی کاخ نشینی پیدا کنند، خدای نخواسته و از این خوی ارزنده کوخ نشینی بیرون بروند، آن روز است‌که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم.»[1]
بدون تردید، ساخت قبور ساده برای برخی حاکمان اسلامی امری پسندیده و الگویی برای دیگر حاکمان دینی و دولت مردان اسلامی است؛ اما نباید فراموش کرد که صرف ساده یا تجملی بودن قبر حاکمی، دلیل بر خوب یا بد بودن آن نیست؛ چنان که در تاریخ، قبور ساده زیادی بوده که در پشت آن حاکمانی قرار گرفته که قتلها و جنایات زیادی از سوی آنان در تاریخ ثبت شده است؛ در نقطه مقابل نیز قبوری به ظاهر تجملی وجود داشته که صاحبان آن حاکمانی بودند که در زمان حیات خود علاوه بر ساده زیستی به فکر مردم بودند.
ساده زیستی در سیره امام خمینی(ره)
دشمنان انقلاب و امام تلاش می‌کنند تا از هر حادثه به ظاهر مثبت، که در جهان اتفاق می‌افتد، علیه نظام و انقلاب اسلامی و رهبران دینی آن استفاده کنند. آنها تلاش می‌کنند تا با مقایسه قبر ساده خلیفه امارات «شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان»[2] با حرم مجلل امام، اذهان جامعه را نسبت به امام مخدوش کنند.
بدون تردید ساده زیستی امام مورد قبول دوست و دشمن است و نیازی به بازخوانی ندارد؛ اما این‌که چرا مقبره و حرم امام، اشرافی و پر زرق و برق ساخته شده و هیچ سنخیتی با نوع زندگی آن بزرگوار ندارد را نباید به پای امام و اندیشه‌ی او نوشت؛ چراکه این مقبره و حرم از سوی افراد دیگری ساخته‌شده است که به ظاهر درک درستی از بازتاب و آثار چنین اقدامی نداشته‌اند، و بدون تردید زندگی ساده امام حاکی از این است که روح او با چنین زرق و برقی مخالف است.
رهیافت
تجمل‌گرایی رذیله‌ای زشت و آفتی بزرگ برای دولت مردان و حاکمان اسلامی است. در نقطه مقابل، ساده زیستی حاکمان الگویی برای جامعه است. تطبیق قبر ساده فلان حاکم با حرم امام اگر با هدف مخدوش نمودن فکر و اندیشه‌ی بلند بنیانگذار جمهوری اسلامی صورت پذیرد، بدون تردید کاری غیرعقلایی و نادرست خواهد بود؛ اما اگر هدف از این مقایسه، تذکر به عاملان این اقدام باشد، حتما پسندیده و می‌تواند اثرگذار باشد. البته مقایسه کننده، ای کاش از قبر بنیانگذار امارات که یکی از بزرگترین مقبره‌های دنیاست، نیز پرده برمی‌داشت.
در پایان این نکته را نیز باید یادآوری نمود که اصل وجود یک مرکز فرهنگی بزرگ، زیبا و باشکوه با محوریت مرقد مطهر امام راحل امری منطقی و پسندیده است و می تواند مزایای زیادی برای مردم و جامعه به دنبال داشته باشد؛ هرچند نباید فراموش کرد که از هزینه‌های غیرضروری نیز در این مرکز باید اجتناب نمود.
پی‌نوشت
1. صحیفه نور، ج 17، ص 218.
2. برج خلیفه، قبر خلیفه!
تجمل گرایی در زندگی حاکمان دینی می تواند جامعه را به سوی بدبینی به حکومت و رهبران دینی سوق دهد. ساخت قبور ساده یا زیبا بالای قبر حاکمان، دلیل بر ساده زیستی یا تجمل گرایی صاحب قبر نیست.