برنامه دولت برای مدیریت وضعیت اقتصادی کشور، چه احیای برجام به نتیجه برسد و چه نرسد، مبتنی بر دو متغیر مهم «کنترل و مدیریت متغیرهای کلان اثرگذار بر اقتصاد ایران» و «بهبود شاخص‌های عدالت، به‌ویژه در بُعد توزیعی آن» است.
مهم‌ترین سؤالی که این روزها پیرامون آینده شرایط اقتصادی کشور مطرح می‌شود این است که اگر (طبق آنچه از تحلیل‌ها و اخبار به گوش می‌رسد) با تداوم روحیه قلدرمآبی آمریکا، مذاکرات احیای برجام همچنان بی‌نتیجه بماند، آیا دولت برنامه‌ای برای مدیریت اقتصادی دارد؟ مسئله‌ای که غرب‌گرایان در ایران به سبب منش متوهمانه خود پیرامون کدخدایی آمریکا هرازچندگاهی دولت را با آن تحت فشار قرار می‌دهند.
در پاسخ به این قبیل سؤال‌ها باید گفت که یکی از ویژگی‌های مهم دولت سیزدهم، توجه هم‌زمان به موضوعهای روابط خارجی و نیز مدیریت اقتصادی در داخل است؛ به عبارت دیگر عدم ارتباط سرنوشت اقتصاد کشور به نتیجه مذاکرات هسته‌ای ( احیای برجام ) است.
به همین دلیل این دولت، در کنار تلاش برای به نتیجه رساندن مذاکرات احیای برجام ، طرح تحول اقتصادی خود را آماده، و نخستین گام آن را در قالب «اصلاح پرداخت یارانه‌ها» اجرایی کرده است. بر این اساس دولت کنونی اساساً به مذاکرات هسته‌ای و نتیجه آن، نه بهعنوان عامل اصلی حل مشکلات اقتصادی، بلکه به عنوان یک کاتالیزوری که نقش حداقلی در حل مشکلات اقتصادی کشور دارد، نگاه می‌کند. بنابراین چندان منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای نمانده است.
برنامه دولت برای مدیریت وضعیت اقتصادی کشور، چه احیای برجام به نتیجه برسد و چه نرسد، مبتنی بر دو متغیر مهم «کنترل و مدیریت متغیرهای کلان تأثیرگذار بر اقتصاد ایران» و «بهبود شاخص‌های عدالت، به‌ویژه در بُعد توزیعی آن» است.
برای تحقق این مهم، دولت در کنار اصلاح پرداخت یارانه‌ها، چند برنامه مهم را در دستور کار خود قرار داده است؛ از جمله:
- تقویت تولید، سرمایه‌گذاری و اشتغال‌زایی: به همین دلیل است که در سفرهای استانی، رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت همواره به وضعیت شرکت‌های تولیدی رسیدگی می‌کنند و یکی از محورهای ثابت سفرهای استانی اعضای هیئت دولت، رسیدگی به وضعیت تولید در استان‌هاست.
- تقویت ارتباطات با کشورهای دوست و همسایه: سفر مقام‌های کشورهای مختلف در روزهای اخیر به ایران و تقویت منطقه‌گرایی در سیاست خارجی دولت سیزدهم در این زمینه ارزیابی می‌شود. برنامه دولت در حوزه سیاست خارجی این است که به صورت حداکثری از ظرفیت کشورهای دوست و همسایه برای دور زدن تحریم‌ها و رفع مضیقه‌های کالایی و ارزی استفاده کند.
قابل ذکر است که یکی از مهم‌ترین محورهای دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم، مربوط به حوزه کشاورزی است. ازاین‌رو دراین زمینه، با کشورهایی چون افغانستان، پاکستان، ونزوئلا و روسیه وارد مذاکراتی برای کشت فراسرزمینی جهت تأمین و ارتقای امنیت غذایی در ایران شده است که به احتمال زیاد به زودی به نتایج مطلوبی خواهد رسید.
- توسعه تجارت: دولت سیزدهم مصمم است تا با تقویت زیرساخت‌های لازم در داخل کشور، زمینه لازم برای استفاده از ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی و ارتباطی ایران را توسعه دهد. توسعه مناطق آزاد و تقویت زیرساخت‌های لجستیکی کشور در حوزه‌های ریلی، هوایی و بنادر جزو اقداماتی است که به منظور توسعه تجارت در دستور کار دولت قرار دارد.