برخلاف ادعای غرب مبنی بر منزوی کردن ایران، بهرهگیری از ظرفیتهای شرق، تهران را به چهارراه ترافیک دیپلماتیک منطقه تبدیل کرده و ایران مأمنی امن برای ترانزیت حجم عظیم کالاها از شرق به غرب شده است.
اکبر ترکان قبل از امضای برجام گفته بود بهخاطر هر روز تأخیر در امضای برجام، 100 میلیون دلار متضرر میشویم و جریان رسانهای اصلاحطلبان به رهبریِ روزنامه شرق تیتر زد: «ضرر 2500 میلیون دلاری کشور بهخاطر تأخیر در امضای برجام»!
آنچه شد، گذشت؛ به امروز نگاه کنیم...
امروز، خبر مثبت شدن تراز تجاری کشور در حالی منتشر میشود که برجام مانند یک سند قدیمی عبرتآموز در گوشه اتاق بایگانی شده و خاک میخورد. انگارنهانگار که این عهدنامه قرار بود تحولی شگرف در اقتصاد و آینده و کلاً همه چیز ما ایجاد کند و ما را با سرعتی باورنکردنی بهسوی همراه شدن با نظم نوین جهانی رهنمون شود!
سه هفتهی گذشته، تهران میزبانِ مهمانان بسیاری از اقصینقاط جهان بود که اتفاقاً اکثرشان در برجام نقشی نداشتند؛ از ونزوئلا تا پاکستان و ترکمنستان و ازبکستان و حتی قزاقستان (کشوری راهبردی از مرکز شرق آسیا).
البته همزمان با در سفر "قاسم توکایف" رئیسجمهور قزاقستان به تهران، اتفاق مهمی رخ داد و اولین قطار ترانزیتی قزاقستان با ۲۴ واگن، به تهران رسید و حرکت خود را در بخش ایرانی کریدور شرق به غرب بهسوی ترکیه آغاز کرد.[1]
این رویداد مهمی به شمار میرود؛ چه اینکه اگر اقتصاد ایران برای کشورهای همسایه بهخاطر مسیر امن ترانزیتی و رساندن کالاهای اساسی به کشورهای مجاور اهمیت پیدا کند، عملاً ایران دیگر تحریمشدنی نخواهد بود.
تنها دو روز بعد، سوت حرکت نخستین قطار باری بینالمللی از مبدأ چین به ایران هم به صدا درآمد؛[2] قطاری که از ایستگاه جنوبی "یین چوان" چین حرکت کرد و با عبور از گذرگاه "هورگوس" در منطقه "شین جیانگِ" قزاقستان و دریای خزر، به بندر انزلی ایران میرسد و زمان لازم برای انتقال کالا را ۲۰ روز کاهش میدهد.
این دستاوردی است که نه از راهبرد اقتصادی لیبرالهای ایرانی، یعنی تکدیگری از غرب، بلکه از نتایج راهبرد نگاه عزتمندانه به شرق، به ثمر نشسته است.
نگاه عزتمندانه به شرق یعنی بهجای خلاصه کردن تمام دنیا در چند کشور خاص و دلخوش کردن به وعدهی توخالی طرف غربی، میتوان با استفاده از ظرفیتهای بالقوه و ارتباط با کشورهای غیرمتخاصم، مانند گذشته، ایران را به مرکز تجارت و ترانزیت تبدیل کرد.
زیان چند صدمیلیون دلاری که از زبان عناصر سیاسی جریان لیبرال بابت تأخیر در اجرای برجام بیان میشد، توهمی بیش نبود؛ چه اینکه اجرای برجام و بیحاصلی آن، متوهم بودن گویندگانِ این سخنان را آشکار ساخت.
اما اکنون اهل تجارت باید نظر دهند و سود روزانه این تحول اقتصادی به واسطهی تبادل ریلی کالا را محاسبه کنند.
برخلاف ادعای غرب مبنی بر منزوی کردن ایران، بهرهگیری از ظرفیتهای شرق، تهران را به چهارراه ترافیک دیپلماتیک منطقه تبدیل کرده و ایران مأمنی امن برای ترانزیت حجم عظیم کالاها از شرق به غرب شده است.
درپیشگرفتن دیپلماسی اقتصادی تحریمزدا مبتنی بر سه اصل اساسی «عزت، حکمت و مصلحت»، موجب گرهگشایی از تحریمها و دستیابی به رشد اقتصادی 5.7 درصدی در پایان سال ۱۴۰۰، افزایش تجارت غیر نفتی به سقف ۴۷ میلیارد دلار با رشدی حدود ۱۰ میلیارد دلار، مثبت شدن تراز تجاری کشور، رکوردزنی فروش محصولات پتروشیمی و... شده است.[3]
این همان مسیر خنثیسازی تحریمهاست که رهبر حکیم انقلاب بدان اشاره فرموده بودند: «مسئلهی رفع تحریم را -که مسیر اول است- ما رفتیم. ... چند سال مذاکره کردیم، اثر نکرد. ملاحظه میکنید دیگر. ... یک مسیر، مسیر خنثیکردن تحریم است. ... در هر صورت ما بنا را بر این بگذاریم که بنا نیست گشایشی بشود. ... بله، [این مسیر] سختیهایی دارد و ممکن است مشکلاتی را برای جامعه و برای مسئولین، در ابتدای کار به وجود بیاورد؛ اما خوشعاقبت است. ... آن طرف مقابلی هم که تحریم کرده، وقتی دید تحریمش بیاثر بوده، یواشیواش [آن را] برمیدارد».[4]
پینوشت:
[1]. عصرایران: https://b2n.ir/r31513
[2]. ایرنا: https://b2n.ir/j11533
[3]. تسنیم: https://b2n.ir/s42288
[4]. سخنان رهبر انقلاب در دیدار با شورای عالی هماهنگی اقتصادی 1399/9/4