براساس نقل بیشتر منابع، امام جواد علیه السلام در آخر ذی‌القعده سال ۲۲۰ ق در ۲۵ سالگی مسموم و به شهادت رسیدند.
حضرت امام جواد علیه السلام ۱۷ سال امامت کردند که با حکومت مأمون عباسی و معتصم عباسی همزمان بود. براساس نقل بیشتر منابع، امام جواد علیه السلام در آخر ذی‌القعده سال ۲۲۰ق در ۲۵ سالگی مسموم و به شهادت رسیدند. در میان امامان معصوم، ایشان جوان‌ترین امام در هنگام شهادت بوده‌اند. احادیث متعددی از ایشان به یادگار مانده است.
۱- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
الْمُؤمِنُ یَحْتاجُ إلی ثَلاثِ خِصال: ١- تَوْفیق مِنَ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ ٢- وَواعِظ مِنْ نَفْسِهِ ٣- وَقَبُول مِمَّنْ یَنْصَحُهُ. [بحارالأنوار، ج ۷۲، ص ۶۵، ح ۳]
مؤمن در هر حال نیازمند به سه خصلت است: ١- توفیق از طرف خداوند متعال ٢- واعظی از درون خود ٣- قبول و پذیرش نصیحت كسی كه او را نصیحت نماید.
۲- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مُلاقاةُ الاْخوانِ نَشْرَةٌ، وَتَلْقیحٌ لِلْعَقْلِ وَإنْ كانَ نَزْراً قَلیلاً. [امالی شیخ مفید، ص ۳۲۸، ح ۱۳]
ملاقات و دیدار با دوستان و برادران، موجب صفای دل و نورانیّت آن می گردد و سبب شكوفایی عقل و درایت خواهد گشت، گرچه در مدّت زمانی كوتاه انجام پذیرد.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۳- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
كَیْفَ یُضَیَّعُ مَنِ اللهُ كافِلُهُ، وَكَیْفَ یَنْجُو مَنِ الله طالِبُهُ؟ وَمَنِ انْقَطَعَ إلی غَیْرِاللهِ وَكَّلَهُ! [بحارالأنوار، ح ۶۸، ص ۱۵۵، ح ۶۹]
چگونه گمراه و درمانده خواهد شد كسی كه خداوند سَرپرست و متكفّل اوست ، چطور نجات می یابد كسی كه خداوند طالبش می باشد؟ و هر كه از خدا قطع امید كند و به غیر او پناهنده شود، خداوند او را به همان شخص واگذار می كند!
۴- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنْ عَتَبَ مِنْ غَیْرِارْتِیاب أعْتَبَ مِنْ غَیْرِاسْتِعْتاب. [بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۱۸۱]
سرزنش كردن دیگران بدون علّت و دلیل سبب ناراحتی و خشم خواهد گشت، در حالی كه رضایت آنان نیز كسب نخواهد كرد.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۵- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ الْإِخْلَاصُ. [بحارالأنوار، ج ۶۷، ص ۲۴۵، ح ۱۹]
با فضیلت ترین و ارزشمندترین عبادت ها آن است كه خالص و بدون ریا باشد.
۶- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنْ أصْغی إلی ناطِق فَقَدْ عَبَدَهُ، فَإنْ كانَ النّاطِقُ عَنِ اللهِ فَقَدْ عَبَدَاللهَ، وَإنْ كانَ النّاطِقُ یَنْطِقُ عَنْ لِسانِ إبلیس فَقَدْ عَبَدَ إبلیسَ! [مستدرك الوسائل، ج ۱۷، ص ۳۰۸، ح ۵]
هركس به شخصی سخنران علاقمند و متمایل باشد، بنده اوست؛ پس چنانچه سخنور برای خدا و از خدا سخن بگوید، بنده خداست؛ و اگر از زبان شیطان سخن بگوید، بنده شیطان خواهد بود!
۷- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
لا یَضُرُّكَ سَخَطُ مَنْ رِضاهُ الْجَوْرُ. [بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۸۰، ح ۴۲]
كسی كه طالب رضایت خداوند متعال باشد، دشمنی ستمگران، او را زیان و ضرر نمی رساند.
۸- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنْ خَطَبَ إلَیْكُمْ فَرَضیتُمْ دینَهُ وَأمانَتَهُ فَزَوِّجُوهُ، إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَكُن فِتْنَةٌ فِی الأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِیرٌ. [تهذیب الأحكام، ج ۷، ص ۳۹۶، ح ۹]
هر كه به خواستگاری دختر شما آید و به تقوا و تدیّن و امانتداری او مطمئن می باشید با او موافقت كنید و گرنه شما سبب فتنه و فساد بزرگی در روی زمین خواهید شد.
۹- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
لَوْسَكَتَ الْجاهِلُ مَااخْتَلَفَ النّاسُ. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۴۹]
چنانچه افراد جاهل، ساكت باشند ؛ مردم دچار اختلافات و تشنّجات نمی شوند.
۱۰- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبیحاً كانَ شَریكاً فیهِ. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۴۹]
هر كه كار زشتی را تحسین و تأیید كند، در عقاب آن شریک می باشد.
۱۱- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنِ انْقادَ إلَی الطُّمَأنینَةِ قَبْلَ الْخِیَرَةِ فَقَدْ عَرَضَ نَفْسَهُ لِلْهَلَكَةِ وَالْعاقِبَةِ الْمُغْضِبَةِ. [بحارالأنوار، ج ۶۸، ص ۳۴۰، ح ۱۳]
هر كس بدون تفّكر و اطمینان نسبت به جوانب [هر كاری، فرمانی، حركتی و ...] مطیع و پذیرای آن شود، خود را در معرض سقوط قرار داده; و نتیجه ای جز خشم و عصبانیّت نخواهد گرفت.
۱۲- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنِ اسْتَغْنی بِاللهِ إفْتَقَرَ النّاسُ إلَیْهِ، وَ مَنِ اتَّقَی اللهَ أحَبَّهُ النّاسُ وَ إنْ كَرِهُوا. [بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۷۹، ح ۶۲]
هر كه خود را به وسیله خداوند بی نیاز بداند مردم محتاج او خواهند شد و هر كه تقوای الهی را پیشه خود كند خواه ناخواه، مورد محبّت مردم قرار می گیرد گرچه مردم خودشان اهل تقوا نباشند.
۱۳- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
عَلَّمَ رَسُولُ اللهِ عَلّیاً ألْفَ كَلِمَة، كُلُّ كَلِمَة یَفْتَحُ ألْفُ كَلِمَة. [خصال، ج ۲، ص ۶۵۰، ح ۴۶]
حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم، یک هزار كلمه به امام علی علیه السلام تعلیم نمود كه از هر كلمه ای هزار باب علم و مسأله فرعی باز می شود.
۱۴- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
نِعْمَةٌ لاتُشْكَرُ كَسِیَّئَة لاتُغْفَرُ. [بحارالأنوار، ج ۶۸، ص ۵۳، ح ۶۹]
خدمت و نعمتی كه مورد شكر و سپاس قرار نگیرد همانند خطائی است كه غیرقابل بخشش باشد.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۱۵- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَوْتُ الاْنْسانِ بِالذُّنُوبِ أكْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالاْجَلِ، وَحَیاتُهُ بِالْبِرِّ أكْثَرُ مِنْ حَیاتِهِ بِالْعُمْرِ. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۵۰]
فرا رسیدن مرگ انسان ها، به جهت معصیت و گناه، بیشتر است تا مرگ طبیعی و عادی، همچنین حیات و زندگی ـ لذّت بخش ـ به وسیله نیكی و احسان به دیگران بیشتر و بهتر است از عمر بی نتیجه.
۱۶- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
لَنْ یَسْتَكْمِلَ الْعَبْدُ حَقیقَةَ الاْیمانِ حَتّی یُؤْثِرَ دینَهُ عَلی شَهْوَتِهِ، وَ لَنْ یُهْلِكَ حَتّی یُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ عَلی دینِهِ. [بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۸۰، ح ۶۳]
بنده ای حقیقت ایمان را نمی یابد مگر آن كه دین و احكام الهی را در همه جهات بر تمایلات و هواهای نفسانی خود مقدّم دارد. و كسی هلاک و بدبخت نمی گردد مگر آن كه هواها و خواسته های نفسانی خود را بر احكام الهی مقدّم نماید.
۱۷- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
عَلَیْكُمْ بِطَلَبِ الْعِلْمِ، فَإنَّ طَلَبَهُ فَریضَةٌ وَالْبَحْثَ عَنْهُ نافِلَةٌ، وَ هُوَ صِلَةُ بَیْنَ الاْخْوانِ، وَ دَلیلٌ عَلَی الْمُرُوَّةِ، وَ تُحْفَةٌ فِی الْمَجالِسِ، وَ صاحِبٌ فِی السَّفَرِ، وَ أُنْسٌ فِی الْغُرْبَةِ. [حلیه الأبرار، ج ۴، ص ۵۹۹]
بر شما باد به تحصیل علم و معرفت، چون فراگیری آن واجب و بحث پیرامون آن مستحبّ و پرفائده است. علم وسیله كمک به دوستان و برادران است، دلیل و نشانه مروّت و جوانمردی است، هدیه و سرگرمی در مجالس است، همدم و رفیق انسان در مسافرت است; و اَنیس و مونس انسان در تنهایی می باشد.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۱۸- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
تَوَسَّدِ الصَّبْرَ، وَ اعْتَنِقِ الْفَقْرَ، وَ ارْفَضِ الشَّهَواتِ، وَ خالِفِ الْهَوی، وَ اعْلَمْ أنَّكَ لَنْ تَخْلُو مِنْ عَیْنِ اللهِ، فَانْظُرْ كَیْفَ تَكُونُ. [بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۵۸، ح ۱]
در زندگی، صبر را تكیه گاه خود؛ فقر و تنگ دستی را همنشین خود قرار بده و با هواهای نفسانی مخالفت كن. و بدان كه هیچگاه از دیدگاه خداوند پنهان و مخفی نخواهی ماند، پس مواظب باش كه در چه حالتی خواهی بود.
۱۹- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنْ أتَمَّ رُكُوعَهُ لَمْ تُدْخِلْهُ وَحْشَةُ الْقَبْرِ. [الكافی، ج ۳، ص ۳۲۱، ح ۷]
هركس ركوع نمازش را به طور كامل و صحیح انجام دهد، وحشت قبر بر او وارد نخواهد شد.
۲۰- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
الْخُشُوعُ زینَةُ الصَّلاةِ، وَ تَرْكُ ما لا یُعْنی زینَةُ الْوَرَعِ. [بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۸۰]
خشوع و خضوع زینت بخش نماز خواهد بود، ترک و رها كردن آنچه [برای دین و دنیا و آخرت] سودمند نباشد زینت بخش ورع و تقوای انسان می باشد.
۲۱- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
الاْمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْی عَنِ الْمُنْكَرِ خَلْقانِ مِنْ خَلْقِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ، فَمْن نَصَرَهُما أعَزَّهُ اللهُ، وَمَنْ خَذَلَهُما خَذَلَهُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ. [خصال صدوق، ص ۴۲، ح ۳۲]
امر به معروف و نهی از منكر دو مخلوق الهی است، هر كه آن ها را یاری و اجراء كند مورد نصرت و رحمت خدا قرار می گیرد و هر كه آن ها را ترک و رها گرداند مورد خذلان و عِقاب قرار می گیرد.
۲۲- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
إنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ یَخْتارُ مِنْ مالِ الْمُؤْمِنِ وَمِنْ وُلْدِهِ أنْفَسَهُ لِیَأجُرَهُ عَلی ذلِكَ. [الكافی، ج ۳، ص ۲۱۸، ح ۳]
همانا خداوند متعال بهترین و عزیزترین ثروت و فرزند مؤمن را می گیرد [و هلاك و نابود می گرداند]، چون دنیا و متعلّقات آن بی ارزش است تا در قیامت پاداش عظیمی عطایش نماید.
۲۳- قالَ له رجل: أَوصِنی بَوَصِیَّة جامِعَة مُخْتَصَرَة؟ فَقالَ علیه السلام: صُنْ نَفْسَكَ عَنْ عارِالْعاجِلَةِ وَ نار الاْجِلَةِ. [احقاق الحقّ، ج ۱۲، ص ۴۳۹]
شخصی به امام نهم جوادالائمه عرض كرد: مرا موعظه و نصیحتی كامل و مختصر عطا فرما؟ امام جواد علیه السلام فرمود: اعضاء و جوارح خود را از ذلّت و ننگ سریع و زودرس، همچنین از آتش و عذاب آخرت، در امان و محفوظ بدار.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۲۴- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
فَسادُ الاْخْلاقِ بِمُعاشَرَةِ السُّفَهاءِ، وَصَلاحُ الاْخلاقِ بِمُنافَسَةِ الْعُقَلاءِ. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۴۹]
معاشرت و همنشینی با بی خردان و افراد لااُبالی سبب فساد و تباهی اخلاق خواهد شد; و معاشرت و رفاقت با خردمندان هوشیار، موجب رشد و كمال اخلاق می باشد.
۲۵- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
ثَلاثُ خِصال تَجْتَلِبُ بِهِنَّ الْمَحَبَّةُ: ١- الاْنْصافُ فِی الْمُعاشَرَةِ ٢- وَ الْمُواساةُ فِی الشِّدِّةِ ٣- وَالاْنْطِواعُ وَالرُّجُوعُ إلی قَلْب سَلیم. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۴۹]
سه خصلت جلب محبّت می كند: ١- انصاف در معاشرت با مردم ٢- همدردی در مشكلات آن ها ٣- همراه و همدم شدن با معنویات.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۲۶- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
التَّوْبَةُ عَلی أرْبَع دَعائِم: ١- نَدَمٌ بِالْقَلْبِ ٢- وَاسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ ٣- وَ عَمَلٌ بِالْجَوارِحِ ٤- وَ عَزْمٌ أنْ لایَعُودَ. [ارشاد القلوب دیلمی، ص ۱۶۰]
شرایط پذیرش توبه چهار چیز است: ١- پشیمانی قلبی ٢- استغفار با زبان ٣- جبران كردن گناه ٤- تصمیم جدّی بر این كه دیگر مرتكب آن گناه نشود.
۲۷- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
ثَلاثٌ مِنْ عَمَلِ الاْبْرارِ: ١- إقامَةُ الْفَرائِض ٢- وَاجْتِنابُ الْمَحارِم ٣- واحْتِراسٌ مِنَ الْغَفْلَةِ فِی الدّین.
سه چیز از كارهای نیكان است: ١- انجام واجبات الهی ٢- ترک و دوری از گناهان ۳- مواظبت و رعایت مسائل و احكام دین.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۲۸- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
وَحَقیقَةُ الاْدَبِ: اِجْتِماعُ خِصالِ الْخیْرِ، وَتَجافی خِصالِ الشَّرِ، وَبِالاْدَبِ یَبْلُغُ الرَّجُلُ الْمَكارِمَ الاْخْلاقِ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ، وَیَصِلُ بِهِ اِلَی الْجَنَّةِ. [ارشاد القلوب دیلمی، ص ۱۶۰]
حقیقت ادب و تربیت عبارت است از: دارا بودن خصلت های خوب، خالی بودن از صفات زشت و ناپسند. انسان به وسیله ادب به كمالات اخلاقی می رسد; و نیز با رعایت ادب به بهشت دست می یابد.
۲۹- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
الاْدَبُ عِنْدَ النّاسِ النُّطْقُ بِالْمُسْتَحْسَناتِ لا غَیْرُ، وَهذا لا یُعْتَدُّ بِهِ ما لَمْ یُوصَلْ بِها إلی رِضَااللهِ سُبْحانَهُ، وَالْجَنَّةِ، وَالاْدَبُ هُوَ أدَبُ الشَّریعَةِ، فَتَأدَّبُوا بِها تَكُونُوا أُدَباءَ حَقّاً. [ارشاد القلوب دیلمی، ص ۱۶۰]
مفهوم و معنای ادب از نظر مردم، تنها خوب سخن گفتن است كه ركیک و سبک نباشد، ولیكن این نظریّه قابل توجّیه نیست تا مادامی كه انسان را به خداوند متعال و بهشت نزدیک نگرداند. بنابراین ادب یعنی رعایت احكام و مسائل دین، پس با عمل كردن به شریعت [دستورات الهی و ائمّه اطهار (علیهم السلام)]، ادب خود را آشكار سازید.
۳۰- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتی بِقُمْ، فَلَهُ الْجَنَّتهُ. [كامل الزیارات، ص ۵۳۶، ح ۸۲۷]
هركس قبر عمّه ام [حضرت معصومه سلام الله علیها را با علاقه و معرفت] در قم زیارت كند، اهل بهشت خواهد بود.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۳۱- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنْ زارَ قَبْرَ أخیهِ الْمُؤْمِنِ فَجَلَسَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَ وَضَعَ یَدَهُ عَلَی الْقَبْرِ وَقَرَءَ: «إنّاأنْزَلْناهُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» سَبْعَ مَرّات، أمِنَ مِنَ الْفَزَعَ الاْكْبَرِ. [اختیار معرفه الرّجال، ص ۵۶۴، ح ۱۰۶۶]
هركس بر بالین قبر مؤمنی حضور یابد و رو به قبله بنشیند و دست خود را روی قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره مباركه : «إنّاأنْزَلْناهُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» را بخواند، از شداید و سختیهای صحرای محشر در امان قرار می گیرد.
۳۲- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
١- الْعامِلُ بِالظُّلْمِ ٢- وَالْمُعینُ لَهُ ٣- وَالرّاضی بِهِ شُرَكاءٌ. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۴۸]
١- انجام دهنده ظلم ٢- و كمک دهنده ظلم ٣- و كسی كه راضی به ظلم باشد، هر سه شریک خواهند بود.
۳۳- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
التَّواضُعُ زینَةُ الْحَسَبِ، وَالْفَصاحَةُ زینَةُ الْكَلامِ، وَ الْعَدْلُ زینَةُ الاْیمانِ، وَالسَّكینَةُ زینَةُ الْعِبادَةِ، وَالْحِفْظُ زینُةُ الرِّوایَةِ. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۴۷]
تواضع و فروتنی زینت بخش حسب و شرف؛ فصاحت زینت بخش كلام؛ عدالت زینت بخش ایمان؛ وقار و ادب زینت بخش عبادات؛ و دقّت در ضبط و حفظ آن، زینت بخش نقل روایت و سخن می باشد.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۳۴- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
خَفْضُ الْجَناحِ زینَةُ الْعِلْمِ، وَ حُسْنُ الاْدَبِ زینَةُ الْعَقْلِ، وَ بَسْطُ الْوَجْهِ زینَةُ الْحِلْمِ. [كشف الغمّه، ج ۲، ص ۳۴۷]
تواضع و فروتنی زینت بخش علم و دانش است؛ ادب داشتن و اخلاق نیک زینت بخش عقل می باشد؛ خوش رویی با افراد زینت بخش حلم و بردباری است.
۳۵- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
إنَّ بَیْنَ جَبَلَی طُوس قَبْضَةٌ قُبِضَتْ مِنَ الْجَنَّةِ، مَنْ دَخَلَها كانَ آمِناً یَوْمَ الْقِیامَةِ مِنَ النّار. [عیون اخبارالرّضا - علیه السلام -، ج ۲، ص ۲۵۶، ح ۶]
همانا بین دو سمت شهر طوس قطعه ای می باشد كه از بهشت گرفته شده است، هر كه داخل آن شود ـ و با معرفت زیارت كند ـ، روز قیامت از آتش در امان خواهد بود.
◾◼◾◼◾ چهل حدیث از امام جواد علیه السلام ◾◼◾◼◾
۳۶- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
اَفضَلُ اعمالِ شیعتنا انتظارُ الفَرَج. [كمالدین ج۲ باب ۳۶ ح ۱]
برترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است.
۳۷- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
یَخْفی عَلَی النّاسِ وِلادَتُهُ [امام عصر علیه السلام] ، وَ یَغیبُ عَنْهُمْ شَخْصُهُ، وَ تَحْرُمُ عَلَیْهِمْ تَسْمِیَتُهُ، وَ هُوَ سَمّیُ رَسُول اللهِ صلی الله علیه وآله وسلم وَ كَنّیهِ.
[وسائل الشّیعه، ج ۱۶، ص ۲۴۲، ح ۲۱۴۶۶]
زمان ولادت امام عصر علیه السلام بر مردم ـ زمانش ـ مخفی است، و شخصش از شناخت افراد ، غایب و پنهان است. و حرام است كه آن حضرت را نام ببرند; و او همنام و هم كنیه رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلّم است.
۳۸- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
إیّاكَ وَ مُصاحَبَةُ الشَّریرِ، فَإنَّهُ كَالسَّیْفِ الْمَسْلُولِ، یَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ یَقْبَحُ أثَرُهُ. [أعلام الدّین، ص ۳۰۹]
مواظب باش از مصاحبت و دوستی با افراد شرور، چون كه او همانند شمشیری زهرآلود، برّاق است؛ كه ظاهرش زیبا و اثراتش زشت و خطرناک خواهد بود.
۳۹- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
مَنْ لَمْ یَعْرِفِ الْمَوارِدَ أعْیَتْهُ الْمَصادِرُ. [أعلام الدّین، ص ۳۰۹]
هركس موقعیّت شناس نباشد; جریانات، او را می رباید و هلاک خواهد شد.
۴۰- قالَ الإمام الجواد علیه السلام:
عِزُّ الْمُؤْمِنِ غِناه عَنِ النّاسِ. [بحارالأنوار، ج ۷۲، ص ۱۰۹، ح ۱۲]
عزّت و شخصیّت مؤمن در بی نیازی و طمع نداشتن به ـ مال و زندگی ـ دیگران است.