بعد از پیروزی انقلاب اسلامی آثار زیادی با محوریت محرم و عاشورا تولید و فیلمهای مهمی ساختهشد که به شاخصترین ساختههای سینمای ایران با این موضوع میپردازیم:
واقعه کمنظیر، باشکوه و درعینحال مظلومانه کربلا بیشک دراماتیکترین واقعهای است که در تاریخ بشری اتفاق افتاده است، هرچند نه واژهها، نه تصاویر، و نه هیچچیز دیگری نمیتواند عمق این اتفاق بیمانند را برسانند، ولی کوشش برای شناختن و شناساندن اندکی از این دریای وسیع، وظیفهای است بر تمام آزادگان جهان.
با ظهور انقلاب اسلامی که الگوی تمام و کمالش واقعه کربلا بود، سینمای ایران پرداخت بیشتری به این واقعه داشت؛ هرچند که در دوران قبل از انقلاب نیز پرداخت کمی به این واقعه شده بود؛ اما بعد از انقلاب این مسئله رنگ بیشتری به خود گرفت؛ هرچند این پرداخت نیز بهاندازه کافی نبوده؛ اما فیلمهای مهمی ساختهشده که در این متن به شاخصترین ساختههای سینمای ایران با محوریت کربلا و تأثیر آن میپردازیم:
1. به خاطر هانیه:
نویسنده و کارگردان: کیومرث پوراحمد
بازیگران: مهوش افشارپناه، عباس عالیزاده، علی قربانی و مهدی فقیه
خلاصه داستان:
ناخدا علو با چهارده مرد دیگر برای صید به دریا میروند؛ ولی همه بهجز ناخدا صید دریا میشوند و مردم، ناخدا را مسبب مرگ عزیزانشان میدانند و به او و خانوادهاش حمله میکنند و دراینبین دختر خردسال ناخدا هانیه فلج میشود. ناخدا و خانوادهاش تنگک را ترک میکنند و به بوشهر میروند...
2. عصر روز دهم:
نویسنده و کارگردان: مجتبی راعی
بازیگران : هانیه توسلی، احمد مهرانگیزی، آفرین عبیسی، سلیمه رنگزن و ...
خلاصه داستان: در دوران حضور آمریکاییها در عراق، دکتر مریم شیرازی راهی عراق میشود تا خواهر گمشده خود را بیابد ولی درگیر ماجراهایی میشود…
3. بالهای سپید:
کارگردان: مهدی هاشمی، ناصر هاشمی
نویسنده: مهدی هاشمی
بازیگران: امیر صفری، سیروس ابوک، دایان نیکجو، محمدرضا نجفی، حبیبالله ابوک
خلاصه داستان:
تعدادی از دانشجویان رشته بازیگری به دیدن یکی از استادان رشته تعزیهخوانی میروند. استاد در این دیدار ماجرای نوجوانی به نام مراد را برای دانشجویان اینطور نقل میکند که مراد نوجوانی بوده که بسیار به رشته شبیهخوانی در مراسم امام حسین علاقه داشته و همیشه آرزو داشته که در این مراسم در نقش حضرت قاسم ظاهر شود. سرانجام موقعیتی به وجود میآید تا مراد بتواند ایفای نقش کند. او برای اینکه بهتر بتواند نقش خود را بازی کند، تصمیم میگیرد که خود را در شرایط یاران امام حسین در روز عاشورا قرار دهد. برای همین هم چند روزی را با تشنگی تمرین میکند تا بالاخره یک روز در حال تمرین بیهوش میشود. نقل استاد که به اینجا میرسد همه دانشجویان تحت تأثیر میگیرند و شناخت بهتری از نمایش شبیهخوانی پیدا میکنند.
4. سهم گمشده:
نویسنده و کارگردان: حسن نجفی
بازیگران: کامران یونس، خالده قلی اُوا، گلزار حسین، قربان مسیم اوف، مهربان خانلار اُوا، اتکم اسکندرف.
خلاصه داستان:
جلال و همسرش صنم، فرزندی به دنیا میآورند؛ ولی فرزندشان دچار مشکل خاصی است و باید در دستگاه نگهداری شود. صنم هم به دلیل مشکلی که در فرزندش وجود دارد دچار مشکل روحی است. مادر جلال نذر کرده اگر جلال صاحب فرزند پسر شود، نام فرزندش را علیاصغر بگذارد...
5. سینهسرخ
نویسنده و کارگردان: پرویز شیخ طادی
بازیگران: مهدی احمدی، سپیده گلچین، علیرضا داوود نژاد، رضا افشار و...
خلاصه داستان:
علییار (حسین بلگوری) در روستایی زندگی میکند که مردمانش مسلماننشین و مسیحی نشین هستند. او براثر یک شوخی ساده باعث سقوط بهترین دوستش از کوه میشود. علی یار که نمیداند «غلامحسین» (رامتین فرید) مرده یا زنده است پیکر نیمهجان او را مخفی میکند و به دنبال کسی میگردد که دم مسیحایی داشته باشد. او برای این کار به سراغ دوست مسیحی خود «آندره» (شهابالدین محمدی) میرود. آن دو برای کمک به غلامحسین صلیب بزرگ کلیسا را برمیدارند و بهسوی غلامحسین میروند...
6. راه طی شده:
کارگردان : عباس رافعی
نویسنده: فرهاد توحیدی
بازیگران: پژمان بازغی، سیاوش طهمورث، سید جواد هاشمی، امیر آقایی، محمد رحمانی، شقایق فراهانی، سیروس گرجستانی
خلاصه داستان:
یك گروه فرانسوی بهمنظور انتخاب نمایش تعزیه برای جشنواره «اوینیون» و ساخت فیلم مستندی از مراحل آمادهسازی و اجرای تعزیه به ایران میآیند. حضور این گروه موجب بروز ماجراهایی میان شبیه پوشان و شبیه گردانان تعزیه میشود...
7. ناسور:
نویسنده و کارگردان: کیانوش دالوند
خلاصه داستان:
روایت زندگی عبیدالله بن حر جعفی یکی از اهالی کوفه است که از حسین بن علی دعوت کرده تا به کوفه بیاید و زمانی که میشنود سپاه به کوفه نزدیک شده است، از این شهر خارج میشود تا با حسین روبرو نشود، اما ناگهان با او روبرو شده و مجبور میشود تا دست رد به سینه حسین بزند. از سوی دیگر نیز واقعه کربلا بخش اعظمی از داستان «ناسور» را در برمیگیرد. داستان درواقع از زمانی آغاز میشود (پس از نبرد کربلا) که قیس بن مالک، عبیدالله بن حر جعفی به همراه یک نفر از سپاه یزید را دستگیر میکند و آنان ماجرای خودشان و پشیمانیشان را تعریف میکنند...