انتقام خون سیدالشهدا در پرتو قرآن و روایات

مصیبت امام حسین علیه السلام، نه تنها مصیبتی بزرگ در اسلام، بلکه به تصریح زیارت عاشورا مصیبتی بزرگ در آسمان‌ها و زمین است: «مُصِیبَهٍ مَا أَعْظَمَهَا وَ أَعْظَمَ رَزِیَّتَهَا فِی الْإِسْلَامِ وَ فِی جَمِیعِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض‌؛[1] چه مصیبت بزرگی است آن مصیبت، و چه عظیم است آن عزا در اسلام، و در همه آسمان‌ها و زمین.»

تعبیر طغیان بزرگ در قرآن

خداوند متعال در قرآن کریم نیز از مصیبت امام حسین علیه السلام، به عنوان طغیان بزرگ بشری یاد کرده و فرمود: «وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِیرًا؛[2] به سرکشی و طغیان بزرگ دچار می شوید» که مفسر حقیقی قرآن؛ امام صادق علیه السلام در تأویل این آیه فرمودند: مقصود از ظلم و طغیان بزرگ در این آیه، به قتل رساندن امام حسین علیه السلام می‌باشد.[3] 

انتقام سخت 

با توجه به تناسب حکم و موضوع، از آنجایی که جنایت صورت گرفته در کربلا بسیار بزرگ بوده و در وسعتی غیر قابل توصیف به وقوع پیوسته است، انتقام الهی در مورد آن نیز بسیار سخت و کوبنده خواهد بود. پروردگار عالم در قرآن کریم از این انتقام بزرگ یاد کرده است.

انتقام سخت از قاتلین امام حسین علیه السلام

قرآن به نص آیه «وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ؛[4] هیچ تر و خشکی نیست جز آنکه در کتابی مبین ثبت است» دربردارنده تمام حقایق عالم است. به قطع و یقین از انتقام خون سید الشهداء علیه السلام و منتقم آن حضرت در قرآن سخن به میان آمده است که باید آن آیه را از راسخان در علم جویا شویم؛ چراکه قرآن می‌فرماید: «وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ؛[5] در حالی که تفسیر قرآن را، جز خدا و راسخان در علم، نمی‌دانند.»

امام صادق علیه السلام نیز مصداق راسخان در علم را اهل بیت دانسته و فرمودند: «نَحنُ الرّاسِخونَ فِي العِلمِ، ونَحنُ نَعلَمُ تَأويلَهُ؛[6] ما اهل بیت، راسخان در دانش هستيم و ما تأويل قرآن را مى دانيم.»

خداوند متعال از انتقام سخت چنین سخن به میان آورده: «وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي‏ حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ إِنَّهُ كانَ مَنْصُوراً؛[7] و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولی‌اش سلطه (و حق قصاص) قرار دادیم؛ اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است.»

از امام صادق علیه السلام درباره این آیه سؤال شد و حضرت در پاسخ فرمودند: این آیه درباره حضرت أباعبدالله الحسین علیه‌السّلام نازل شده است، همانا ولیِ دم و منتقم حضرت، قائم ما اهل بیت (امام زمان) است.[8]

همچنین در روایتی دیگر فرمودند: منتقم خون سید الشهداء علیه‌السلام، شروع به كشتن قاتلان آن حضرت مى ‏نمايد.[9]

انتقام از همفکران قاتلان امام حسین علیه السلام 

وسعت انتقامی که خداوند وعده آن را در قرآن داده‌است، نه تنها شامل قاتلان حضرت می‌باشد؛ بلکه دامان اشخاصی که همفکر ایشان هستند را فرا می‌گیرد.[10] ابن صالح هروى می‌گوید: محضر امام على بن موسى الرضا عليه‌السّلام عرض كردم: اى فرزند رسول خدا درباره روايتى كه از امام صادق علیه‌السّلام نقل شده است که فرمود: هرگاه حضرت قائم عجّل‌اللَّه‌فرجه خروج كنند، فرزندان قاتلان حضرت امام حسين علیه‌السّلام را به خاطر كردار پدرانشان مى ‏كشد، چه مى‌‏فرماييد؟ امام رضا علیه‌السلام فرمودند: واقع همين است. عرض كردم: پس فرموده حقّ تعالى در قرآن «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى‏؛[11] هيچ كس بار گناه ديگرى را به دوش نگيرد» معنايش چيست؟

امام رضا علیه‌السلام فرمودند: خداوند در تمام اقوالش صادق است؛ ولى فرزندان قاتلان حضرت امام حسين علیه السّلام به افعال و كردار پدرانشان راضى هستند و به آنها افتخار مى‏‌كنند و به مقتضاى قاعده «كسى كه به چيزى راضى باشد همچون شخصى است كه آن چيز را انجام داده است» فرزندان قاتلان همچون قاتلان سيّدالشهداء مى‌‏باشند و اگر شخص در مشرق كشته شود و ديگرى در مغرب راضى و خشنود باشد، راضى با قاتل نزد خدا شريک در قتل مى‌‏باشد و چون اين فرزندان به كردار پدرانشان راضى مى‌‏باشند، حضرت قائم عجل‌الله‌فرجه وقتى خروج نمودند آنان را مى ‏كشند.[12]

پی‌نوشت:
[1] مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.
[2] سوره اسراء، 4.
[3] كافی، ج۸، ص۲۰۶.
[4] سوره انعام، 59.
[5] آل عمران، 7.
[6] کافی، ج1، ص213.
[7] سوره اسراء، 33.
[8] البرهان في تفسير القرآن، ج3، ص530.
[9] كامل الزيارات، ص63.
[10] ترجمه كامل الزيارات، ص194.
[11] سوره انعام، 164.
[12] علل الشرائع، ج‏1، ص229.