دین اسلام همواره انسان را به اعتدال در عمل و رفتار دعوت کرده و پیروی از قرآن و اهل بیت را همان راه میانه معرفی کرده است، اما با این وجود، همیشه جاهلانی وجود دارند که با انتخاب بیراهه تفریط یا افراط، باعث اختلاف بین مردم می‌شوند.
همواره دین، از هر طرف مورد هجمه دشمنان قرار گرفته و همین باعث اختلاف نظرها، حتی در بین مردم مسلمان نیز می‌گردد. امیرالمومنین علیه‌السلام در این باره می‌فرماید: «لَوْ سَكَتَ الْجَاهِلُ مَا اخْتَلَفَ النَّاسُ؛[1] اگر جاهل ساکت بماند، هرگز بین مردم اختلاف ایجاد نمی‌شود.»
اختلاف‌های بین مردم بر اثر ورود جاهلی است که از روی جهل در دین نظر می‌دهد، بر همین اساس است که حضرت در روایت دیگری فرمودند: «الْجَهْلُ رَأْسُ الشَّرِّ كُلِّهِ؛[2] جهل، ریشه و اساس همه شرور است.»
افراط و تفریط کار جاهل
از خصوصیات مهم انسان جاهل، افراط و تفریط در امور است. امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند: «لَا يُرَى الْجَاهِلُ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً؛[3] جاهل دیده نمی‌شود، مگر یا در حال زیاده‌روی و یا در حال کم‌کاری و تقصیر است.»
افراط و تفریط در عزاداری
خداوند متعال دین اسلام را دین وسط و متعادل، معرفی کرده است.[4] ولی برخی از دین‌داران در مواردی از روی جهل، به خصوص در عزاداری امام حسین علیه‌السلام، به بیراهه افراط و تفریط گرفتار شده و باعث اذیت و آزار دیگران نیز می‌شوند. تا جایی که در این مسیر اتفاقاتی را رقم می‌زنند که باعث بدنامی و وهن مذهب و مکتب سیدالشهدا می‌شود که نمونه آن را در ماجرای شکستن شیشه ماشین افرادی که در روز عاشورا به تفریح رفته بودند یا استفاده از اسلحه به عنوان ابزار عزاداری می‌بینیم که بی تردید مسیر خطا و گمراهی است.
از سویی دیگر، برخی تفریط کرده و نه تنها سینه‌زدن؛ بلکه گریه برای امام حسین علیه‌السلام را نیز زیاده‌روی دانسته و در این امر به اشکال‌تراشی و شبهه‌پراکنی می‌پردازند.
براین اساس، باید در امر عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام، به فقهای عظیم الشان، مراجعه کرد و بر طبق فتوای مراجع تقلید عمل نمود تا از هر گونه افراط و تفریط در این امر خطیر، جلوگیری شود.
پی نوشت:
[1]. کشف الغمة، اربلی، ج2، ص349.
[2]. بحارالانوار، مجلسی، ج74، ص175.
[3]. همان، ج1، ص159.
[4]. سوره بقره، آیه143.