فطرت انسان به نیکی‌ها گرایش دارد و تفاوت ندارد این نیکی، از یک شخص زنده سر زده باشد یا به صورت یک داستان واقعی از یک شخصیت درگذشته نقل شده باشد. زیارت قبر بزرگان دینی، به شناخت مسیر صحیح و اصلاح الگوی زندگی کمک شایانی می‌کند.
جهان‌بینی و نگاه انسان‌ها به اشیاء پیرامونشان در انتخاب مسیر زندگی بسیار تاثیرگذار است. مشخص است كه وقتى جهان‌بينى يک انسان و تمام هم و غم او معطوف به زندگى مادى دنيا باشد و به زندگی ابدی ایمان نداشته باشد و آن را فراموش کند، قطعا تمام تلاشش برای بقاء در زندگی همین دنیا صرف می‌شود و به داشتن آن راضى گشته، دلش به آرامشى كاذب، آرامش مىيابد. در مقابل اگر انسان به حکم فطرتش، بخواهد باقی بماند و جهان بینی توحیدی داشته باشد، نه تنها تلاش می‌کند که جاودانه باشد، بلکه خوشبختی و سعادت را نیز طلب می‌کند. پس اگر اين انسان، به حيات دائمى ایمان داشته باشد، قطعا زندگی او به پهناى دنيا و آخرت خواهد بود.[1]
تذکر دادن در مورد جهان آخرت، یکی از ماموریت‌های پیامبران الهی بوده که بی‌شک تاثیر بسیار زیادی در جنبه‌های روحی و معنوی زندگی انسان داشته است. یکی از جلوه‌های دنیایی جهان آخرت، زیارت قبور است که دارای فوائد گوناگون می‌باشد.
گرایش فطرت به نیکی‌ها
گرامی داشت و زنده نگه داشتن نام و یاد انسان‌های الهی، شایسته، فرهیخته، فرهنگ‌ساز، نقش‌آفرین، مصلح و تاریخ‌ساز، پس از مرگ و حضور بر سر مزار و زیارت قبور آنان، نشانگر محبت و ارادت انسان به نیکی‌ها و کمالات انسانی است که در سرشت آدمی ریشه دارد. هرچند ممکن است موانعی مانند غفلت، خودبینی و وسوسه‌های شیطانی، مانعی برای درک این مساله فطری باشند، اما گرایش عملی انسان با این واقعیت سرشته شده است.
پاسداری از اهداف متعالی
زیارت قبور علاوه بر آنکه دارای پند، اندرز و عبرت آموزی برای بشر است تا از سرای آخرت و مرگ و قیامت غافل نشود، باعث افزایش معرفت و شناخت، الگوگیری و اسوه‌پذیری، و البته زنده نگه داشتن اهداف و افکار می‌شود. اهمیت این مطلب هنگامی دو چندان می‌گردد که قبر مورد زیارت، مربوط به یک شخصیت بزرگ و صالح باشد که انسان با زیارت قبرش، از فیض‌های معنوی بی‌نصیب نماند.
تکریم و تعظیم کسانی که به احیای ارزش‌های دینی همت گمارده و در این راه تلاش و فداکاری‌هایی داشته‌اند و با رعایت تقوا، مقرب درگاه الهی شده‌اند، کاری شایسته است، خواه این افراد زنده باشند خواه مرده. یکی از راه‌های تجلیل از فضیلت‌ها و گرامی‌داشت خاطره‌ها و خدمات این بزرگان، حضور بر مزار آنها می‌باشد.[2]
ناگفته پیداست که این شیوه بزرگداشت، هیچ اختصاصی به دین اسلام ندارد و در دنیای بین الملل، ادای احترام به قبور بزرگان هر کشور و یا بنای یادبود آنها، یکی از رسم‌های ملی و مهم در میان مردم جهان است.
اهمیت ترویج اردوهای زیارتی
یکی از وظائف با اهمیت مسلمانان در حیطه مسائل خانوادگی و اجتماعی، آگاهی بخشی به نسل جدید نسبت به میراث دینی و مذهبی می‌باشد. با گسترش روز افزون تکنولوژی و هجمه‌های وسیع فرهنگی دشمن برای تخریب افکار جوانان و دست و پنجه نرم کردن این نسل با مشکلات فرهنگی و اجتماعی بسیار متنوع، یکی از بهترین راهکارها برای جلوگیری از انحراف نسل جوان، تشویق به زیارت یادمان بزرگان دینی همچون عالمان و شهدای مدفون در قبرستان‌ها می‌باشد.
این فرایند می‌تواند در قالب اردوهای زیارتی صورت پذیرد که با مدیریت صحیح، جوانان و نوجوانان بتوانند یک زندگی کوتاه با کنار گذاشتن لذت‌های مادی و مُدگرایی، و توجه به لذت‌های واقعی، معنوی و هویتی را تجربه کنند. نخستین هدف در این اردوها، آشنایی با زندگینامه و سیره اخلاقی بزرگان است که می‌تواند با آگاهی بخشی نسبت به آموزه‌های دینی همانند اهمیت نماز، ازدواج و خانواده نیز همراه باشد.[3]
پی نوشت:
[1]. طباطبایی، محمد حسین، الميزان في تفسير القرآن، پنجم، مكتبة النشر الإسلامي، 1417، ج10، ص: 14.
[2]. فضیلت زیارت قبور بزرگان دین در فقه فریقین، نشریه میقات، شماره 99.
[3]. بررسی اردوی راهیان نور در ایران، نشریه نامه هویت، شماره 53.