تبلیغات تلویزیونی و اثرات آن بر مخاطب/ بخش اول

11:07 - 1401/08/11

اگر بخواهیم فقط به یکی از اثرات نامطلوب تبلیغاتِ عمدتاً لوکس و پرزرق‌وبرق تلویزیونی اشاره کنیم، عدم رضایت از زندگی در میان اقشار متوسط به پایین اجتماع است که اتفاقاً بخش عمدهٔ بینندگان برنامه‌های تلویزیون جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می‌دهند.

تبلیغات تلویزیونی و اثرات آن بر مخاطبین

شاید این تصور رایج در اذهان همه ما وجود داشته باشد که آن‌سوی صفحه سرد تلویزیون، گوشی، شنوای خواسته‌های بینندگان نیست. خبر بد اینکه باید بگویم بله! تا حد زیادی این مسئله صحت دارد؛ و خبر خوب اینکه هنوز هستند مدیران شبکه‌ای که اعتقادشان بر همین مسئله استوار است؛ یعنی توجه به نیاز و خواسته مخاطب و رفع آن؛ شبکه پویا یکی از همین موارد است.

ملاک زنده‌بودن یک شبکه یا برنامهٔ تلویزیونی، علاوه بر رشد و بالندگی آن در محتوای متناسب با الزامات فرهنگی و رشد دهی اجتماعی، تعامل زنده و پویای آن با مخاطبانش است؛ چنان که مخاطب احساس کند برنامه برای او و متناظر با خواسته‌هایش ساخته می‌شود و اگر نقدی کنَد، شنیده می‌شود.

ایجاد چنین حسی در مخاطب، حداقل در حرف، یکی از آرزوهای تهیه‌‌کنندگان است، و همان‌طور که می‌بینید، برنامه‌های تعاملیِ ساخته شده در صداوسیما که تلاش دارند ارتباط مستقیم و حتی برخط با بینندگان برقرار کنند، کم نیستند، ولی پای عمل که می‌رسد، مسئله فرق می‌کند؛ مخاطب با دیوار بلندی مواجه می‌شود که تهیه‌کنندگان و مدیرانِ شبکه بنا بر مقتضیات محیطی یا دستوری یا مالی، دیواری گرد خود کشیده‌اند و برخلاف شعارهایشان صدای هیچ بیننده‌ای را از پس آن نمی‌شنوند، یا نمی‌خواهند بشنوند.

ولی همان‌طور که هر دستگاهی ناچار است همراه با تغییرات محیطی تغییر کند، این موضوع نیز با ورود نسل جدید مدیران و تولیدکنندگان به چرخه تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی، در حال تغییر است؛ نسلی که دید بازتر و افق وسیع‌تری نسبت به اسلاف خود دارند و چهارچوب‌های مرسوم را با نوآوری و جسارت تغییر می‌دهند.

بگذارید برایتان مثالی بزنم؛ یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر برنامه‌‌های تلویزیونی، تبلیغات است؛ آیتمی که شاید بعد از سالیان سال، تماشای آن دیگر به چشمتان نمی‌آید و مانند گذشته به تمسخر آن نمی‌پردازید، ولی سود و آوردۀ مالی فراوانی برای شبکه پخش‌کننده دارد و همچنین بار سنگینی برای فرهنگ و هنجارهای اجتماعی.

این بار چنان بر عرصه فرهنگ گران است که برخی تحلیل‌گران بخشی از نارضایتی‌های اجتماعی را ناشی از اثرات غیرمستقیم مفاهیم نمایش‌داده‌شده در این تبلیغات می‌دانند.

اگر بخواهیم فقط به یکی از اثرات نامطلوب تبلیغاتِ عمدتاً لوکس و پرزرق‌وبرق تلویزیونی اشاره کنیم، عدم رضایت از زندگی در میان اقشار متوسط به پایین اجتماع است که اتفاقاً بخش عمدهٔ بینندگان برنامه‌های تلویزیون جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می‌دهند.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
3 + 2 =
*****