یکی از اثراتی که سالخوردگی جمعیت می‌تواند بر اقتصاد داشته باشد، تغییر روند سرمایه‌گذاری در بورس است. تحقیقات موسسه آموزش وتحلیلِ اقتصادی اینوِستُوپِدیا در بررسی روند تغییر سهام‌‌های بورسی آمریکا به وسیله سالخوردگی جمعیت، نتایج مهمی دارد که می‌تواند هشداری برای آینده ایران عزیز ما باشد .
یکی از اثراتی که سالخوردگی جمعیت می‌تواند بر اقتصاد داشته باشد، تغییر روند سرمایه‌گذاری در بورس است. موسسه آموزش وتحلیلِ اقتصادی اینوِستُوپِدیا[1]، به این تبعات پرداخته است. این موسسه، روند تغییر سهام‌‌های بورسی آمریکا به وسیله سالخوردگی جمعیت را تحت بررسی قرارداده است. نتایج این بررسی می‌تواند برای پیش‌بینی آینده اقتصادیِ بازار سهام ایران در زمان سالخوردگی جمعیت این کشور، مفید باشد؛ چراکه رفتارهای ناشی از این روند در ایران نیز می‌تواند ظهور کند.
این موسسه در تحقیقات خود چنین آورده است:
تغییرات جمعیتی در ایالات متحده و جاهای دیگر، پیامدهای عمده‌ای بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری دارد. ترکیبی از کاهش نرخ زاد وولد و افزایش تعداد بازنشستگان می‌تواند عواقب فاجعه‌باری برای برنامه‌‌های بازنشستگی و تولید ثروت داشته باشد. بنابراین، هر سبد سهام باید با درنظر گرفتن جمعیت مسن‌تر ساخته شود.
نکات کلیدی:
1. انتظار می‌رود تعداد آمریکاییهای بالای ۶۵ سال از ۱۶ درصد در سال ۲۰۱۸ به حدود ۲۱.۶ درصد جمعیت این کشور افزایش یابد.
2. با نزدیک شدن به زمان بازنشستگی، آنها شروع به فروش سهام خود یا تبدیل آن به سرمایهگذاریهای محافظه کارانه‌تر خواهند کرد.
3. این کاهش در سهام و صندوق‌ها می‌تواند باعث کاهش قابل توجه در بازارهای سرمایه و سهام آمریکا شود.
4. با این حال، این روند جمعیتی می‌تواند فرصت‌‌های خوبی را برای سرمایه گذاران به همراه داشته باشد.
5. ما می‌توانیم شاهد افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات مورد استفاده سالمندان باشیم، که می‌تواند منجر به فرصت‌‌های سرمایه‌گذاری جدید در بخش‌‌های خاصی مانند مراقبت‌‌های بهداشتی و خدمات مالی شود.[2]
بمب ساعتی بیبی‌بومرها:[3]
آمارهای ارائه شده توسط وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات‌متحده، در ارتباط با اداره سالمندی (AOA)، پیامدهای اقتصادی جمعیت رو به رشد آمریکاییهای مسن را نشان می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2040، تعداد افراد بالای 65 سال، به 21.6 درصد از جمعیت کشور، افزایش یابد که از حدود 16 درصدِ در سال 2018 ، بیشتر شده است.
برخی از کارشناسان بر این باورند که این افزایش تعداد افراد مسن، نوعی «تخریب دارایی» را به‌همراه خواهد داشت. چراکه افراد مسن با ورود به سالمندی سرمایهگذاریهای خود را به پول نقد تبدیل می‌کنند تا مصرف بیشتری داشته باشند. در عین‌حال، کاهش تعداد افراد جوان - که تمایل به خرید دارند نه پس‌انداز - تقاضا برای انواع سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. اگر این سناریوی بمب ساعتی محقق شود، می‌تواند منجر به کاهش فاجعه‌بار در ارزش دارایی‌ها شود که از سهام به اوراق قرضه و املاک و مستغلات گسترش می‌یابد. این مارپیچ نزولی در بازارهای سرمایه و سرمایه‌گذاری، ممکن است برای چندین دهه ادامه داشته باشد.
کاهش سرمایه‌گذاری در سهام :
بررسی امور مالی مصرف کننده نشان می‌دهد که تغییر جمعیت می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر رفتار سرمایه‌گذار و ارزش سهام داشته باشد. ما می‌توانیم با داده‌‌های منتشر شده توسط فدرال رزرو در پایان سه‌ماهه اول سال 2021 ببینیم، گروهی که عموماً بیشترین سرمایه‌گذاری را انجام می دهد (افراد مسن) درصد بیشتری از بازار سهام را در اختیار دارد.
سرمایه‌گذاران 55 ساله و بالاتر مالک 74.5 درصد سهام شرکت‌ها و سهام صندوق‌‌های مشترک هستند. درصد سرمایه‌گذاری با افزایش سن جمعیت کاهش می‌یابد. سرمایه‌گذاران 70 ساله و بالاتر 28.8 درصد از سهام و صندوق‌ها را در اختیار دارند. با این‌حال، این کاهش قابل انتظار است زیرا مردم در طول سال‌‌های درآمدی اولیه خود، سهام انباشته می‌کنند و سپس سهام خود را به پول نقد یا سرمایه‌گذاری محافظه کارانه‌تر در دوران بازنشستگی تبدیل می‌کنند. سرمایه‌گذارانی که به بازنشستگی نزدیک‌تر هستند، تمایل کمتری به تحمل ریسک سرمایه‌گذاری خواهند داشت، زیرا در صورت رکود در بازارها، زمان کافی برای بازسازی سرمایهگذاریهای خود را ندارند. از آنجایی که سرمایه‌گذاران مسن‌تر، سهام خود را می‌فروشند، این امر بر بازارهای سرمایه و ارزش سهام ایالات متحده تأثیر منفی خواهد داشت.
نظارت بر روند جمعیت:
پیش‌بینی روندهای جمعیتی غالب و تأثیر آنها بر ارزش دارایی‌‌های آتی دشوار است. همچنین، نظارت بر روندها با تکامل آنها و ایجاد تعادل مجدد در سبد سهام خود در طول زمان کمتر، دشوار است. در عین‌حال با توجه به تغییرات عمده در چشم‌انداز سرمایه‌گذاری که ناگزیر از رابطه بین تولد، مرگ و آنچه در این بین اتفاق می‌افتد، چنین هوشیاریِ مستمری، ضروری است؛ چراکه جمعیت، و همچنین فرصت‌‌های سرمایه‌گذاری مرتبط با آن همیشه در نوسان است.[3]
در پایان باید گفت در صورت عدم حفاظت از جمعیت جوان ایران، تغییرات شدید بورسی ناشی از تبعات سالمندی، در کشورما نیز به راحتی و با تبعات بیشتر می‌تواند اتفاق بیفتد.
پی‌نوشت:
[1]. Investopedia، https://www.investopedia.com.
[2]. How Demographic Trends Could Affect Your Portfolio?، https://b2n.ir/investopedia.eco.
[3]. بیبی‌بومر یا کودک نسل انفجار : Baby Boomer گروه جمعیتی آماری هستند که از سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴ میلادی در طی دوران انفجار جمعیت، پس از جنگ جهانی دوم در آمریکا زاده شده‌اند. این اصطلاح در خارج از ایالات متحدۀ آمریکا نیز استفاده می‌شود، اما تاریخ‌ها، بافت جمعیتی و شناسه‌های فرهنگی ممکن است متفاوت باشد .در اوایل قرن 21، به‌دلیل باروری جایگزین و پیری جمعیت، بیبی‌بومرها در کشورهای توسعه‌یافته، به جز چند استثناء، بزرگترین گروه در جوامع خود هستند، ویکی‌پدیا ، https://b2n.ir/wiki.boomer.
[4]. How Demographic Trends Could Affect Your Portfolio?، https://b2n.ir/investopedia.eco.