اين بانوى بزرگ، داراى قوت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق العاده بود.
تولد حضرت زینب سلام‌الله‌علیها
حضرت زينب، دختر امیرالمومنین و حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها در سال پنجم هجرى، روز 5 جمادى الاول در مدينه، پس از امام حسين علیه السلام به دنيا آمد.
بر اساس روایات متعدد، نام‌گذاری حضرت زینب سلام‌الله‌علیها، توسط پیامبر اسلام ز صورت گرفت. و جبرئیل از سوی خداوند این نام را به پیامبر رساند.
زينب را مخفف «زين اب» دانسته اند، يعنى زينت پدر.
حضرت زینب کبری، مسیر پرحادثه و دردناکی را که در طول زندگی به عنوان " ام المصائب " در پیش روی دارد، در همان زمان کودکی خود (که ارتحال پیامبر خدا نزدیک بود) در آینه رؤیا می‌نگرد که نزد پیامبر اکرم آمده و با زبان کودکانه خویش، این رؤیا را بدین شرح برای جدش پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بازگو می‌کند:
«ای رسول خدا! دیشب در خواب دیدم که باد سختی وزید که بر اثر آن دنیا در ظلمت فرو رفت و من از شدت آن باد به این سو و آن سو می‌افتادم؛ تا اینکه به درخت بزرگی پناه بردم، ولی باد آن را ریشه کن کرد و من به زمین افتادم. دوباره به شاخه دیگری از آن درخت پناه بردم که آن هم دوام نیاورد.
برای سومین مرتبه به شاخه دیگری روی آوردم، آن شاخه نیز از شدت باد در هم شکست. در آن هنگام به دو شاخه به هم پیوسته دیگر پناه بردم که ناگاه آن دو شاخه نیز شکست و من از خواب بیدار شدم.»، رسول مکرم اسلام با شنیدن خواب زینب سلام‌الله‌علیها، بسیار گریست و حوادثی را که در انتظار اوست، تعبیر فرمود:، تا او که دست پرورده علی و بزرگ شده دامان زهرا سلام‌الله‌علیها می‌باشد، خود را برای رویارویی با این حوادث مهیا سازد. رسول گرامی اسلام چنین فرمودند:
«درختی که اولین بار به آن پناه بردی، جدّ توست که به زودی از دنیا می‌رود؛ و دو شاخه بعد، مادر و پدر تو هستند که آنها هم از دنیا می‌روند و آن دو شاخه به هم پیوسته؛ دو برادرت حسن و حسین هستند که در مصیبت آنان، دنیا تاریک می‌گردد.»
ویژگیهای اخلاقی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها
اين بانوى بزرگ، داراى قوت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق العاده بود.
امام حسين علیه السلام هنگام ديدار، به احترامش از جا برمى خاست.
زينب كبرى، از جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله و پدرش اميرالمؤمنين و مادرش فاطمه زهرا سلام الله علیها حديث روايت كرده است.
علامه سید محسن امین درباره حضرت زینب سلام‌الله‌علیها می فرمایند:
زینب کبری از زنان بافضیلت است و فضایلش مشهورتر از آن است که بیان شود. خرد، استواری و بلاغتش نیازمند گفتن نیست؛ چرا که همه اینها از خطبه ای که در کوفه و شام ایراد فرموده بود، به خوبی معلوم است. آن گونه که گویا از زبان پدرش علی علیه السلام سخن می گوید. البته از زینب سلام‌الله‌علیها عجیب نیست؛ زیرا او از شاخه های درخت نبوت و از خاندان هاشمی بود. جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله پدرش علی مرتضی علیه السلام و مادرش زهرای بتول سلام الله علیها و برادرانش حسن علیه السلام و حسین علیه السلام است.
عبادت حضرت زینب سلام‌الله‌علیها
حضرت زینب کبری شب‌ها به عبادت می‌پرداخت و در دوران زندگی، هیچ‌گاه تهجّد را ترک نکرد. آنچنان به عبادت اشتغال ورزید که ملقّب به «عابده آل علی» شد. شب زنده‌داری وی حتی در شب دهم و یازدهم محرم، ترک نشد. فاطمه دختر امام حسین می‌گوید:
«عمه ام زینب در تمام شب عاشورا در محل عبادتش ایستاده بود و به پروردگار خویش استغاثه می کرد.»
ارتباط حضرت زینب با خداوند آن‌گونه بود که امام حسین در روز عاشورا هنگام وداع، به خواهرش فرمود:
«خواهرم! مرا در نماز شب، فراموش نکن.»
ازدواج حضرت زینب سلام‌الله‌علیها
زینب کبری پس از آن که به سن ازدواج رسید، به همسری برادرزاده علی (پسرعمویش)، عبدالله بن جعفر بن ابی طالب که ۵ سال از او بزرگ‌تر بود درآمد.
تاریخ نگاران در شمار فرزندان زینب و تعیین نام آنها اختلاف کرده اند، طبرسی از علما شیعه می گوید:
تعداد فرزندان او چهار نفر به نام های علی، جعفر، عون الاکبر، و ام کلثوم و گفته شده که زینب کبری از شوهرش عبدالله پنج پسر داشت به نام‌های: علی، عون، اکبر، عباس، محمد؛ و یک دختر به نام ام کلثوم.[۵] عون و محمد در واقعه کربلا کشته شدند.
وفات حضرت زینب سلام‌الله‌علیها
در تاریخ وفات حضرت زینب کبری سومین فرزند امیرمومنان حضرت علی اختلاف نظر وجود دارد، اما مشهور این است که آن حضرت در 15 رجب سال 62 هجری روز یکشنبه وفات کرده است.
چگونگی وفات و محل دفن حضرت زینب سلام‌الله‌علیها
یکی از سوالاتی که در ارتباط با حضرت زینب، آن بانوی بزرگوار و بی مثال مطرح می‌شود که البته محققان و پژوهشگران تاریخی به آن پاسخ داده‌اند، درباره چگونگی وفات و محل دفن ایشان است.
براساس برخی از نوشته‌ها حضرت زینب بعد از حادثه کربلا به مدینه آمد و پس از ورود به مدینه پیوسته عزادار و گریان بود تا این كه پس از یك سال و نیم در همان مدینه (قبرستان بقیع) از دنیا رفت و در همان جا دفن شد. اكنون از قبر آن بانوی محترمه، اثری در دست نیست.
براساس برخی از احتمالات حضرت زینب سلام‌الله‌علیها پس از ورود به مدینه، در مجالس و محافل سخن می گفت و مظالم و جنایات یزیدیان را بازگو می كرد. فرماندار مدینه ماجرا را به یزید نوشت و او دستور داد زینب را مخیر سازند تا هر شهری كه می خواهد (غیر از مكه و مدینه) برود. حضرت زینب به شام رفت و در آن جا اقامت كرد و پس از چندی در همان جا از دنیا رفت.
آنچه از تاریخ به دست مى‌آید، بناى این مزار قدمت بسیار دارد. حتى در قرن دوم نیز موجود بوده است، زیرا بانوى بزرگوار؛ سیده نفیسه، همسر اسحاق مؤتمن فرزند امام جعفر صادق علیه‌السلام به زیارت این مرقد مطهر آمده است.
در روایت دیگر آمده است، حضرت زینب به علت افشاگری علیه دستگاه بنی امیه، مجبور شد كه مدینه را ترك كند. از این رو مصر را انتخاب كرد. بعد از مدتی اقامت همان جا از دنیا رفت. سیده زینب در شهر قاهره هم اكنون زیارتگاه مجلل و با شكوهی است البته گفته شده است این قبر متعلق به زینب بنت یحیی بن حسن الانور ابن زید ابن حسن ابن علی بن ابیطالب است كه به دلیل تشابه اسمی با حضرت زینب سلام‌الله‌علیها عقیله بنی هاشم اشتباه گرفته شده است.
منبع: بیتوته