یک شخصیت شرور که نمادی از صفات رذیله اخلاقی است، چگونه میتواند با مخاطبی که از فطرتی خداجو و پاک برخوردار است، ارتباط برقرار کند؟
یکی از جدیدترین رویکردهای سینمای هالیوود در بحث سرگرمی، پرداختن به شخصیتهای شروری است که نشاندهنده و نمایانگر سویه تاریکی از نهاد انسان هستند که به علت مخفیبودن، حتی مخیله انسان هم به ابعاد و زوایای پنهان آن نمیرسد؛ شخصیتهای شروری که هرکدام، نماینده یکی از صفات رذیله اخلاقی و یا یکی از گناهان کبیرهای هستند که یک انسانِ دور از معنویت، میتواند آن را مرتکب شود و حتی به اشاعه این گناهان و گسترش تفکر اباحهگری بپردازد.
در گذشته، در فیلمهای سینمایی و بیشتر آثار داستانی و افسانه پردازیها، اکثر قریب بهاتفاق این شخصیتهای پلید و ابر شرورها، با عنوان "ضدقهرمان" معرفی و نمایش داده میشدند؛ ولی با گذر زمان و شخصیتپردازیهای جذاب و داستانسراییهای خلاقانه که در مورد این ضدقهرمانان صورت پذیرفت، و با ارتباط هرچه بیشتر و بیشتر، مورد علاقه مخاطبینی از نقاط مختلف جهان قرار گرفت؛ دقیقاً همین نکته، موضوعی است که انسان دغدغهمند و آگاه باید نسبت به آن احساس خطر کند.
مخاطبِ اهل تفکر با این سؤال مواجه میشود که یک شخصیت شرور که نمادی از صفات رذیله انسان است، چگونه میتواند با مخاطب جهانی که فطرتی پاک و خداجوی دارد، ارتباط برقرار کند؟ در واقع، چگونه این همزاد پنداری و درک درونیات یک شخصیت پلید، برای مخاطبی که گذشتهای مانند او نداشته و ندارد، امکانپذیر است؟ چگونه یک نوجوان و یا حتی کودک میتواند با دیدن صحنههای ارتکاب جرم و جنایت (انواع جنایتها) لذت برده و از پیروزی شخص شرور خوشحال شود؟
جواب این سؤالات برای کسانی که از فن فیلمنامهنویسی و مبانی کارگردانی سررشته داشته و زمان زیادی را صرف کاویدن در آن کرده باشند، روشن است؛ و صدالبته، برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطب، باید از او پوشیده و مخفی نگه داشته شود.
مؤلفین اینگونه فیلمها، یا در خوشبینانهترین حالت، برای نوآوری، و یا با نگاهی واقعبینانه، در جهت تغییر باورهای عمومی انسانها، نسبت به شخصیتهای شرور و عادیسازی رفتارهای جنایی آنها گام بر میدارند.
نتیجۀ این سبک از ترویج جنایت، بهوسیله عادیسازی و همزاد پنداری با شرورها، به شکلگیری اتفاقات خشونتبار و عاری از رفتار انسانی و اخلاقی در سطح خیابانها منجر میشود که بیشتر از ناحیۀ افراد کمسنوسال سر میزند؛ بدون اینکه، به عواقب این رفتارها آگاه و یا به آن فکر کرده باشند.
ادامه دارد ...