بازیهای ویدئویی به‌عنوان اثرگذارترین سرگرمی حتی بالاتر از فیلم و سینما شناخته شده و بهترین وسیله برای جنگ شناختی به شمار می‌روند. آمریکا هم از این فرصت استفاده کرده و بخش عظیمی از صنعت بازی‌سازی را از آن خود کرده است.
جنگ شناختی ، به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های عملیات روانی، از اصلی‌ترین عملیات‌هایی است که کشورهای غربی برای تضعیف روحیه و اراده کشورهای مستقل به کار می‌گیرند؛ چراکه عملیات نظامی، علاوه بر پرهزینه بودن، برای شکست‌دادن برخی از کشورهای قدرتمند هم کارایی ندارد.
منظور از جنگ شناختی ، اثرگذاشتن بر نظام شناخت، نه از طریق ایجاد تغییرات مبتنی بر واقعیت، بلکه از مسیر تحریف واقعیت و کاشتن نوعی شبه تفکر به‌جای تفکر واقعی و اصیل صورت می‌گیرد.
استفاده از تکنیک‌های جنگ شناختی به‌خصوص توسط رژیم آمریکا، سبقه‌ای طولانی دارد؛ به‌عنوان‌مثال، در دهه 1970 و در بحبوحه جنگ سرد، میان شوروی و آمریکا، یکی از وظایف کمیته‌ای به نام «کمیته خطرات فعلی»، به‌زانودرآوردن دشمن از طریق جنگ نرم و تبلیغات و هجمه‌های رسانه‌ای بود.
از طرفی، بازیهای ویدئویی به‌عنوان اثرگذارترین سرگرمی حتی بالاتر از فیلم و سینما، بهترین وسیله برای جنگ شناختی به شمار می‌روند. آمریکا هم از این فرصت استفاده کرده و بخش عظیمی از صنعت بازی‌سازی را از آنِ خود کرده است.
یکی از این شرکت‌ها که سری بازی معروف "کالاف دیوتی" را هم ساخته است، شرکت آمریکایی "اکتیویژن بیلیزارد" نام دارد. این شرکت که بیش از 70 میلیارد دلار ارزش دارد، سری بازیهای محبوبی همچون دوم و کراش باندیکوت را در کارنامه خود دارد.
در ادامه، به بررسی تکنیک‌های جنگ شناختی که در سری بازی کالاف دیوتی وجود دارد، می‌پردازیم.
تکنیک‌های جنگ شناختی:
1. برچسب‌زنی:
در این تکنیک، رسانه‌ها تلاش می‌کنند بدون ارائه استدلال‌ها و دلایل متقن، صفات مثبت یا منفی را به گروه، طبقه یا کشوری نسبت داده و آن را از طریق فن تکرار به ملکه ذهن عموم تبدیل کنند.
از همین ترفند، در سری بازی کالاف دیوتی بسیار استفاده شده است. در مراحل اولیه بازی Call Of Duty:MW3، به ساختمانی وارد می‌شوید که نماد هرم و چشم جهان‌بین در سراسر این ساختمان به چشم می‌خورد.
همچنین، نماد گونیا و پرگار و مجسمهٔ بزِ انسان‌نما که دارای دوشاخ است، در بازی استفاده شده که تمامی اینها، نمادهای فراماسونری و شیطان‌پرستی است. در تصویر زیر، آنها را می‌بینید.
در پاسخ به عده‌ای که معتقدند، کودکان و نوجوانان اصلاً معنای این نمادها را نمی‌دانند، چه برسد به اینکه بخواهند بر روی آنها تأثیر بگذارد؛ باید گفت که بیش از نیمی از بازیکن‌ها و گیمرها، نوجوانان و جوانان هستند و امروزه باتوجه‌به دسترسی آسان به اطلاعات، کمتر کسی پیدا می‌شود که با این علائم آشنایی نداشته باشد.
همچنین، اصلاً نیازی نیست کودک و نوجوان بداند فراماسون یا علایم شیطان پرستی یعنی چه؛ بلکه موضوع حائز اهمیت برای دشمنان، عادت‌دادن چشم آنها به این علائم است تا اگر آن را در جایی دیدند، در برابر آن علائم و نمادها جبهه نگیرند. از طرفی، چون این نمادها در بازیهای محبوبشان وجود داشته است، آن را به‌عنوان یک نماد حق و صحیح قبول کنند.
دربازی Call of Duty: Vanguard صفحات قرآن به صورت ورقه های جدا شده از هم، روی زمین قرار داده شده تا بدین‌وسیله به کتاب مسلمانان بی‌احترامی شود. (عکس زیر)
و یا در بازی Call of Duty Mw2، حديثی از امام صادق علیه‌السلام در دور تا دور یک تابلو قرار داده شده با این مضمون:« خدا زيباست و زیبایی‌ها را دوست دارد.»؛ در واقع، با قراردادن این حدیث در دستشویی، محتوای آن را که در مورد زیبایی خدا است، به تمسخر گرفته‌اند.(عکس زیر)
البته، بعد از اعتراض مسلمانان، صفحات قرآن و این تابلو در هر دو بازی حذف شدند و سازندگان هم عذرخواهی کردند. اما پرواضح است که همچنان این بی‌حرمتی‌ها را تکرار می‌کنند تا همان‌طور که تا حدودی موفق به عادی‌سازی وجود علائم فراماسونری و شیطان پرستی در بازی‌هایشان شده‌اند، بی‌احترامی به دین اسلام را هم عادی‌سازی کنند.
2. برجسته‌سازی / کم‌رنگ نمایی:
در سری بازی کالاف دیوتی، وجه جنگ‌زده بودن کشورهای مسلمان خاورمیانه، بسیار برجسته شده است تا بدین‌وسیله، این کشورها، پرآشوب، غیرمتمدن و جنگ‌طلب نشان داده شوند.
3. انسانیت‌زدایی و اهریمن‌سازی:
در تکنیک اهریمن‌سازی، متخصص جنگ روانی تلاش میکند هدف را به‌طورکلی در ذهن مخاطب بی‌اعتبار کند و به او وجه اهریمنی ببخشد. این روش تنفر و دشمنی، جمعیت مخاطب را نسبت به عقیده گروه یا کشورهایی خاص برمی‌انگیزد.
همیشه در سری بازی کالاف دیوتی، روسیه و ایران به‌عنوان دو اهریمن اصلی نشان داده شده‌اند؛ مثلاً بازی Call of Duty: Black Ops Cold War، روسیه را به‌عنوان کشوری که در حال ساخت بمب اتم برای نابودی مردم است، نشان می‌دهد.
همچنین، در آخرین نسخه از بازی کالاف دیوتی که اخیراً با عنوان Call of Duty Modern Warfare 2 عرضه شد، سرداری با نام (قربانی) و با لباس سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. چهره این شخصیت، شبیه به شهید قاسم سلیمانی طراحی شده است. قضیه ازاین‌قرار است که این سردار سپاه، در حال معامله سلاح‌های هسته‌ای با روس‌ها و یک تروریست خطرناک نشان‌داده‌شده. بازیکن هم در ادامه، با پرتاب یک موشک، باید همه آنها را نابود کند تا به مرحله بعد برود.(عکس زیر)
4. تحریک هیجانات و عواطف:
معنای این سخن به زبان ساده این است که هیجانات و عواطف مقدم بر تفکرند و ما در موقعیتی که بار عاطفی - هیجانی دارد ممکن است قبل از آنکه موفق به پردازش منطقی مسئله شویم، درگیر هیجاناتمان شویم و روند بعدی نگرش‌ها و افکارمان را هم تحت‌تأثیر آن هیجانات قرار دهیم.
محتوای بازیهای ویدئویی هم، متشکل از هیجانات گوناگونی است که به‌واسطه صحنه‌های اکشن و دلهره‌آور بازی ایجاد می‌شود؛ یا وقتی یکی از شخصیت‌های محبوب در بازی مثل شخصیت (گوست) که در بازی Call of Duty Modern Warfare 2 کشته می‌شود، عواطف بسیاری از بازی‌بازهای جهان را برمی‌انگیزد.
بازی‌باز در نهایت، ممکن است این هیجانات را در راه نادرستی تخلیه کند.