بررسی سریال کلیله‌ودمنه (بخش اول)

سریال کلیله‌ودمنه | وقتی طبیعت از بین برود و به‌جای درخت، آهن و سیمان از زمین بروید، جانور بیچاره هم راهی به جز شهرنشینی ندارد!

ختن و خمار، دو آهوی جوان قصه هم به امید زندگی بهتر، سرزمین مادری‌شان، دشت ناز را می‌فروشند و در شهرک کلیله‌ودمنه، یک آپارتمان کوچک می‌خرند .

سریال عروسکی شهرک کلیله‌ودمنه دربارهٔ ختن و خمار، دو آهوی دشت ناز است که مجبور می‌شوند زندگی دلنشین خود در دشت ناز را رها کرده و راهی شهرک کلیله‌ودمنه شوند. آن‌ها که تازه ازدواج کرده‌اند و عاشقانه یکدیگر را دوست دارند، نمی‌دانند که چه دردسرهایی در انتظارشان است.

آخرین اثر مرضیه برومند که ید طولایی در کارهای عروسکی دارد، نتوانسته است انتظار مخاطبان این اثر را جلب کند و می‌توان نام اثر شکست‌خورده را به آن داد.

اولین مشکل این اثر، در فیلم‌نامه شهرک کلیله‌ودمنه است که اصلاًوابداً به عمق نمی‌رسد. همه اتفاقات در شعاری‌ترین حالت ممکن روی می‌دهد؛ به‌طوری‌که در همان قسمت ابتدائی، مخاطب با انبوهی از حس تنفر کاراکترها از زندگی شهری مواجه می‌شود و سازندگان می‌خواهند به  طور مستقیم به مخاطب بفهمانند که زندگی شهری بد است و محیط زیست را تخریب می‌کند.

البته که دغدغه محیط زیست داشتن، قابل‌تحسین است، ولیکن ما با یک اثر هنری روبه‌رو هستیم و باید هر حرفی را در اندازه و چهارچوب مدیوم زد والا با اثری مواجهه خواهیم بود که مخاطب آن را پس می‌زند؛ درست مثل کلیله‌ودمنه!

نکته منفی دیگر این اثر، بحران هویتی است که دچارش شده است و مخاطب خویش را نمی‌شناسد و نتیجه این بحران هویت این شده که نه مناسب طیف کودک و نوجوان است و نه بزرگ‌سال با آن ارتباط برقرار می‌کند؛ البته سازندگان گاهی پای خویش را فراتر گذاشته و پلان‌هایی را در فیلم می‌بینیم که ربطی به فرهنگ غالب ما ندارد.

برای مثال، در فرهنگ ایرانی - اسلامی ما، هیچ‌کس به همسر دیگری «خانمی! خانمی دورت بگردم» نمی‌گوید. این فرهنگ احتمالاً از دل روابط خود سازندگان و جو سینمای ایران آمده؛ روابطی که در چند سال اخیر، جنبش «می‌تو» را ایجاد کرده است.

اما مسئله دیگری که گویا در شبکه نمایش خانگی سعی بر عادی‌سازی آن گرفته شده، مسئله تک‌خوانی زنان است؛ در کلیله‌ودمنه نیز این مسئله دیده می‌شود؛ مسئله‌ای که خلاف قانون و شرع مقدس است و پیش‌تر در سریال‌هایی نظیر خاتون نیز دیده بودیم.

سازندگان این اثر سعی کرده‌اند به بهانه عروسکی بودن این اثر، دست به کارهای خلاف شرع، عرف و قانون بزنند و با این توجیه که اینها فقط عروسک هستند، مخاطبین خود را به فرهنگ وارداتی غربی ترغیب کنند؛ برای مثال، ختن را با پوشش و حجاب نسبی نشان می‌دهند؛ اما سمورا و تشیلا که دانشجو هستند را بدون حجاب و با پوشش غیرقانونی و غیر شرعی نشان می‌دهند.

ادامه دارد ...