به گزارش جنبش اینترنتی«تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، زمانی که مقام معظم رهبری امسال را "سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نامگذاری کردند، نشان از توجه و لزوم حمایت از تولید داخل و نگرانی معظم له از چالشهایی است که در این حوزه وجود دارد.
خبرگزاری فارس طی سلسله گزارشات و گفتگوهای تفصیلی مشکلات موجود تولید را درصورت امکان باارائه راهکارهایی از سوی متولیان در حوزه های مختلف صنعت و کشاورزی بررسی میکند.
طی هفته جاری، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بیش از 300 نفر از تولیدکنندگان و نمایندگان آنها را در حوزه کشاورزی در سالن آفتاب مجمع تشخیص مصلحت نظام گرد هم آورد تا مسائل و مشکلات آنها را از نزدیک شنیده و بررسی کند.
به گفته رئیس مرکز تحقیقات و استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام مسائل و مشکلات مطرح شده خلاصه و جمعبندی شده طوری که وقتگیر نباشد بعد از نشست، محضر مقام معظم رهبری ارسال شود تا ضمن روشن ساختن وضعیت کنونی تولید، با تلاش برای رفع این مشکلات اهداف سال "تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی" تحقق یابد.
در این نشست تولیدکنندگان حوزههای مختلف مشکلات مربوط را مطرح کردند که در ذیل میآید:
*درد دلهای فعالان بخش کشاورزی
قلیپور نماینده تولیدکنندگان محصولات باغبانی منطقه سردسیر گفت: دلالی و بالا بودن ضایعات، عدم آگاهی بهرهبرداران و درآمد پایین آنها از مشکلات عمده تولیدکنندگان این بخش است. همچنین غیر استاندارد بودن کود و سموم شیمیایی نیز به این مشکلات اضافه شده و حتی استفاده از آن را با توجیهاتی نظیر آلودهسازی محیط زیست سخت کردهاند.
این نماینده تولیدکنندگان افزود: همچنین باغهای کشور فرسود بوده و اجرای عملیات کشت و کار در آن مقرون به صرفه نیست.
وی گفت: در حالی که واردات بذر نهال از کشورهای دیگر متوقف شده اما واردات محصول همچنان ادامه دارد.
قلیپور گفت: تشکلهای تولیدی غیرفعال هستند و با اجرای هدفمندی نیز هزینههای تولید بالا رفته از سوی دیگر یارانه تولید مصوب قانون نیز به کشاورزان داده نشد، در کنار آن بهرههای بانکی هم بالاست و امکان عملیات جدید، توسعه و بهزراعی را نمیدهد.
این تولیدکننده پیشنهاد کرد منابع سرمایهگذاری با پرداخت سریع و بهره بانکی پایین در اختیار گذارده شود. سیاستهای تشویقی، بستهبندی به صادرکنندگان داده شده و به کاهش ضایعات و ارزش افزوده کمک شود. همچنین یافتههای جدید به بخش کشاورزی در مزرعه انتقال داده شود، تعرفهگذاری مناسبی برای واردات و صادرات انجام شده ، برنامه آمایش در بخش باغبانی اجرایی شود.
قلیپور همچنین افزود: انجام عملیات بهسازی و نوسازی در باغات قدیمی نیز ضروری است.
*نیاز صنعت مرغ گوشتی به اصلاح ساختار مدیریت و تنظیم بازار
حسنزاده نماینده تولیدکنندگان مرغ گوشتی اظهار داشت: این صنعت 4 هزار میلیارد ریال سرمایهگذاری و 6 هزار میلیارد ریال سرمایهگذاری در گردش دارد. یک میلیون و 800 هزار تن تولید داشته و سرانه مصرف کشور نیز 22.5 کیلوگرم است،ظرفیت تولید بیش از 2میلیون تن در کشور وجود دارد اما حمایت جدی انجام نمیگیرد و نیاز به اصلاح ساختار و مدیریت تنظیم بازار وجود دارد. امور باید به تشکلها واگذار شود.
وی افزود: در حالی که سال 87 ، 130 هزار تن ذخیرهسازی داشتیم و در آخر سال 89 به دنبال صادرات بودیم و حتی جایزه 500 تومانی برای هر کیلوگرم صادرات در نظر گرفته شد اما به یکباره همه این برنامهها بهم ریخت و به دلیل بیمدیریتی در حال حاضر به دنبال واردات هستیم.
وی عدم انتزاع وظایف کشاورزی از سایر وزارتخانهها را مشکل عمده این بخش دانست و گفت: اگر وظایف این بخش از سایر وزارتخانهها جدا شود مدیریتها مستقل و متمرکز شده و بسیاری آشفتگیهای کنونی برطرف میشود.
به گفته حسنزاده کم بودن نقدینگی، بالا بودن قیمت نهادهها و قدیمی بودن فارمهای تولیدی، بهرههای بالای بانک و بروکراسی شدید اداری مهمترین مشکلات کنونی تولیدکنندگان مرغ است.
حسنزاده همچنین گفت:در کنار این مشکلات به قوانین مصوب نیز اعتنایی نمیشود که یک نوع آن عدم اجرای خریدهای تضمینی مصرح در قانون است.
* مشکلات گندمکاران
دیلمی تولیدکننده گندم در خصوص مشکلات این بخش گفت: اساسیترین مشکل کشاورز این است که دولت بر اساس منافع ملی برنامهریزی میکنند به عنوان مثال زمانی کشور فرانسه واردکننده گندم بود و رئیسجمهور وقت اعلام کرد اگر قرار باشد به ازای تولید یک کیلوگرم گندم یک کیلو طلا هزینه شود باید خودکفا شویم متأسفانه در جمهوری اسلامی برنامهریزی بر اساس واردات انجام شده به رغم اینکه در مجلس 86 قانون تصویب کرد که به ازای تورم سالانه به قیمت خرید تضمینی افزوده شود اما این قانون اجرا نمیشود و کشاورزان زیر پای بیاعتنایی به قانون له میوشود.
وی ادامه داد: شعار دولت بیش از اندازه شده است شعارهایی مانند دولت خدمتگزار ، عدالتگستر و مستضعفخواه، تنها در حد شعار مانده است، آمارهای غیرواقعی، تورم، بیکاری، همه دست به دست داده تا مصوبات با منویات رهبری در تضاد باشد و عملکرد دولت در چشمانداز 20 ساله مؤید همین مطلب است.
دیلمی گفت: قیمت 395 تومانی تضمینی گندم حتی از نان سنگک هم کمتر است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: شکایت از دولت را از سوی کشاورزان به مقام معظم رهبری داریم و امیدواریم قانونا و شرعا به این درخواست کشاورزان پاسخ دهد.
*مشکلات تولیدکنندگان ماشینآلات کشاورزی
احمد زارعی نماینده تولیدکنندگان ماشینآلات کشاورزی اضافه کرد: پراکندگی در مدیریت این بخش وجود دارد به طوری که پروانه بهرهبرداری از وزارت صنعت گرفته میشود اما تصدیگری به عهده وزارت جهاد کشاورزی است.
وی با بیان اینکه همه مشکلات بخش کشاورزی به عدم مکانیزاسیون برمیگردد، گفت: سرمایهگذاری در صنعت کشاورزی نسبت به کل صنایع 2 درصد است که 1.5 درصد آن توسط انجمنهای دولتی و شبه دولتی متمرکز و بقیه در بخش خصوصی انجام میگیرد.
*فعالیت کارخانجات تولیدکننده ماشینآلات کشاورزی با 10 درصد ظرفیت
زارعی گفت: عدم برنامهریزی مناسب برای واردات و مطالعه از ظرفیتهای داخل باعث شده بعد از اینکه گواهینامه ماشینآلات خارجی گرفته شده، در داخل بومی و تولید میشود بلافاصله نوع مشابه آن از کشورهای دیگر وارد میشود و همین موضوع باعث شده کارخانجات تولیدکننده ماشینآلات کشاورزی با 10 درصد ظرفیت کار کنند.
وی گفت: با این وضعیت آیا شما میخواهید وضعیت تولید کشاورزی مناسب باشد.
وی ادامه داد: در حالی که 200 میلیارد تومان در سال 90 مصوبه دولت برای بازسازی نیروی محرکه بود اما این اعتبارات در جای دیگری خرج شد.
زارعی گفت: در کنار همه این مشکلات بانکهای با بهره 24 درصد و به بالا میدهند که به هیچ عنوان برای استفاده در تولید توجیه ندارد.
* مشکلات سردخانهداران
همچنین آقابالازاده از نماینده گروه سردخانهداران بالا بودن هزینههای تولید و در کنار آن نبودن مکانیزاسیون را مشکل اصلی بخش کشاورزی دانست و گفت: در چنین وضعیتی درآمدها و نقدینگی پایین است. دریافت وام از بانکها هم به دلیل سود بالا و بروکراسی بیش از اندازه بسیار سخت شده و باعث شده آثار هدفمندی یارانهها را با گوشت، پوست و استخوانمان لمس کنیم. اجرای این قانون شوک جدی را به دلیل اینکه بستههای حمایتی آن اجرا نشد به بخش تولید وارد کرد.
وی با ارائه پیشنهادی گفت: مرحله دوم هدفمندی یا متوقف و یا با شیب ملایم اجرا شود. از روشهای نوین در بخش کشاورزی غافل شدهایم که باید توسط بخش ترویج اطلاعرسانی شود.
همچنین شبکه کشاورزی مستقل در تلویزیون باید همانند کشورهای همسایه مانند ترکیه داشته باشیم.
وی همچنین در ادامه به لزوم احیای دریاچه ارومیه و نجات آن از خشکی اشاره کرد و گفت: این سونامی توسعه نمک میتواند خطرات زیادی را به بخش کشاورزی وارد کرده و عاملی برای مهاجرت به شهرها شود.
*عقب ماندگی علمی در نهالکاری
همچنین بلندنظر به عنوان نماینده تولیدکنندگان نهال اشاره کرد و گفت: برنامه مطالعه شدهای وجود ندارد، تکثیر قلمه از طریق پیوندک اجرایی نشده و تمام روشهای تکثیر به روش سنتی اجرایی میشود همچنین عدم دسترسی به یافتههای جدید و عدم آموزش تولیدکنندگان شرایط تولید را سختتر کرده است.
*انحصار دولتی در تولید نهال
وی ادامه داد: قوانین محدودکننده برای تولید نهال وجود دارد و حذف انحصار دولتی نیز صورت نمیگیرد. ارقام بهنژادی شده نیزی از سوی محققین معرفی نمیشود و آگاهی خریداران نهال در مورد عملکرد ارقام اصلاح شده نیز وجود ندارد.
*مشکلات سیب زمینی کاران
سوزنچی نماینده سیبزمینی کاران نیز با اشاره به بالا بودن هزینههای کارگری به دلیل عدم اجرای مکانیزاسیون در این بخش گفت: در حالی که در کشورهای دیگر 20 الی 40 ساعت کار برای فعالیت در یک هکتار لازم است اما در کشور ما به دلیل عدم اجرای مکانیزاسیون کشاورزی این میزان 300 ساعت است.
وی همچنین گفت: زمان کشت و پارامترهای مؤثر در کشت از سوی مسئولین و مروجان اعلام نمیشود بخش خصوصی در تصمیمگیریها مشارکت نمیدهند، ثبات مدیریت در کشور وجود ندارد و قیمتهای تضمینی نیز واقعی و بر اساس قانون نیست.
سوزنچی با اشاره به تأثیر اجرای هدفمندی یارانهها در بالا بردن هزینههای تمام شده، گفت: قبل از اجرای هدفمندی تولید هر کیلوگرم سیبزمینی 3.85 تومان هزینه داشت که این رقم بعد از اجرای هدفمندی به 315 تومان رسیده است.
*افزایش نرخ خرید تضمینی نباید کمتر از تورم باشد
وی افزود: در حالی که طبق قانون قیمت خریدهای تضمینی هر سال نباید کمتر از میزان تورم جامعه باشد اما دولت خرید تضمینی سیبزمینی را 135 تومان اعلام کرده است.
وی همچنین گفت: در حالی که تعیین تعرفه برای صادرات محصولات غیرنفتی غیرقانونی است اما دولت دو بار تعرفه برای صادرات سیبزمینی تعیین کرده است.
سوزنچی همچنین با اشاره به پایین بودن سرمایهگذاری در این بخش گفت طی 10 سال گذشته بودجه تزریقی به بخش کشاورزی کمتر از 50 درصد میزان استهلاک آن بوده است.
*اجرای کشت مزیتدار و رها کردن استراتژی اصرار بر خودکفایی
وی همچنین با اشاره به سیاستهای نادرست در بخش کشاورزی گفت: در حالی که از یک هکتار مزرعه گندم نهایتا 5 تن گندم آبی برداشت میشود اما میتوان با اندکی مصرف آب بیشتر 50 تن سیبزمینی برداشت کرد.
وی با زیر سؤال بردن اصرار به خودکفایی در همه محصولات گفت: میتوانیم در محصولاتی که مزیت داریم به خودکفایی برسیم و یک بار مانند آمریکا بحث خودکفایی در همه محصولات را کنار بگذاریم.
**سیاست خرید تضمینی، رونق کشت ارقام پر مصرف نیست
بهزاد محمدی نماینده برنجکار در خصوص مشکلات این حوزه گفت: خرد شدن اراضی، تأخیر در ارائه تسهیلات بانکی برای تسطیح و کندی در اجرای یکپارچهسازی اراضی باعث شده هزینههای کارگری بالا باشد ، از سوی دیگر نهادههای کشاورزی به موقع تأمین نمیشود.
وی همچنین گفت: دیدگاه متناقض بین بیمه و بیمهگر وجود دارد و معمولا همسویی در این بخش دیده نمیشود و بیمه بازنشستگی برنجکاران نیز نادیده گرفته میشود.
محمدی افزود: خرید تضمینی ارقام پرمصرف نیز مورد توجه نیست و معمولا بیموقع اعلام میشود مراکز خرید نیز پراکنش مناسبی ندارند.
وی گفت: عدم اجرای بسته حمایتی هدفمندی یارانهها باعث شده هزینهها افزایش یابد.
محمدی همچنین از توقف طرح اصلاح ساختار شالیکوبیها انتقاد کرد و گفت: این موضوع ضایعات را افزایش داده است.
وی همچنین تصریح کرد: فقدان صنایع تبدیلی و تکمیلی باعث شده از بسیاری از ظرفیتهای این بخش استفاده کافی نشود و نمونه آن عدم استحصال روغن از سبوس برنج است.
*مشکلا صیادی و صید بیرویه
غریبی در خصوص مشکلات صیادی کشور گفت: مدیریتها همچنان به روش آزمون و خطا پیش میرود.
وی با طرح خاطره از دوران کودکی گفت: زمانی که آن زمانها به همراه پدرم به ماهیگیری میرفتیم شبها زمانی که سرم را از قایق بیرون میآوردم ماهیان مرتب در بالا و پایین میپریدند،اما اکنون ظرفیت ماهی دریاها به دلیل صیدهای بیرویه کاهش چشمگیری پیدا کرده است و ماهی برای صید پیدا نمیشود.
غریبی پیشنهاد کرد: از صدور هرگونه پروانه صید جدید جلوگیری شود، از تشکلها در اداره امور و تصمیمگیریها استفاده شود و در قوانین و اصلاحات آن بازنگری شود. حمایتهای یارانهای استمرار داشته و لنجداران ترغیب و تشویق شوند و طی تفاهمنامه با کشورهای همسایه برداشتهای آنها ممنوع شود، همچنین کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی نیز در زمینه صید و صیادی بیشتر شود.
*بدهکاری صنایع غذایی به بانکها
پیرایش در خصوص مشکلات صنایع غذایی کشور گفت: این صنعت بسیار سرمایهبر بوده و به دلیل عدم حمایتها همه صنایع به بانکها بدهکارند و هنگام ارائه تسهیلات بانکها اول میگویند به صورت مشارکتی است اما در همان ابتدای امر 24 درصد بهره مینویسند و با مالیات و غیره تا 35 درصد از تسهیلات گیرنده دریافت میکنند در حالی که اگر تسهیلات مشارکتی باشد باید منتظر بمانند و در صورتی که تسهیلات گیرنده ضرر کرد نیز مشارکت داشته باشند.
نماینده تولیدکنندگان صنایع غذایی گفت: قبلا هر شیشه مواد غذایی را 250 تومان میخریدیم که در حال حاضر این رقم به 370 تومان رسیده و هزینه محتوی آنها نیز بالاتر رفته است اما با این حال سازمان تعزیرات بدون توجه به این افزایشها میگوید تنها مجاز به افزایش 14 درصدی قیمت هستید.
*بانکها روز به روز چاقتر و کارخانهها لاغرتر میشود
وی گفت: عاملی که باعث شده بانکها روز به روز فربهتر و کارخانهها برعکس نحیفتر شوند این است که تمام سود تولیدکننده به جیب بانکها میرود و ما میشویم نوکر بانکها.
*غیر فعال بودن 84 درصد صنایع تبدیلی کشاورزی
پیرایش گفت: 84 درصد صنایع تبدیلی خوابیده و غیرفعال است و جهت قطعیت موضوع میتوانید به شرکتهای صنعتی مراجعه کنید.
* طرح مشکلات گلکاران/واردات و قاچاق بیرویه گل
سید جلال عجایبی نمایندگان تولیدکنندگان گل و گیاه اظهار داشت: گردش کار تولید گل در جهان یکصد میلیارد دلار در سال است و تنها در هلند 20 الی 30 میلیارد دلار اما سهم ایران در این میان بسیار ناچیز است.
وی گفت:قبل از انقلاب واردکننده یک میلیارد تومان شاخه گل در سال بودیم که بعد از انقلاب به خودکفایی رسیدیم و 50 میلیون دلار در سال هم صادرات داریم اما کافی نیست و ظرفیت صادرات تا 500 میلیون دلار نیز وجود دارد.
وی ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی باید از محل تأمین اعتبارات لازم با بهرههای 2 الی 3 درصدی حمایت کند تا گلخانههای قدیمی و غیراقتصادی بازسازی شده و زمینه صادرات به سایر کشورها را فراهم کند.
وی همچنین گفت: قیمت سوخت و نهادهها هم باید به صورت ارزان تأمین شود، ارگانهای موازی نظیر سازمان نظام مهندسی و جهاد کشاورزی که کارهای موازی انجام میدهند باید وظایف مشخصی داشته باشند.
وی همچنین گفت: از واردات بیرویه و قاچاق گل نیز باید جلوگیری شود.
*مشکلات تولید کنندگان تخم مرغ
محمدتقی محمدی در زمینه مشکلات تولیدکنندگان تخممرغ گفت: ضرورت تجهیز تولیدهای کشور وجود دارد، واحدهای تولیدی اقتصادی نیستند و نمیتوانند با تولیدات سایر کشورها رقابت داشته باشند.
وی افزود: دولت باید با حمایت از تولیدکننده قیمت تضمینی در نظر بگیرد و در زمان پایین بودن قیمت خریداری و زمان بالا رفتن قیمت ذخیرهسازیها را به بازار تزریق کند، همچنین نقدینگی تولیدکنندگان را با نرخ مناسبتری و سیاستهای واگذاری تصدیگری و تشکلها را به سرانجام برساند.
در پایان این همایش با جمع بندی مشکلات تولیدکنندگان موارد زیر مشخص و به تولیدکنندگان اعلام شد تا طی دو هفته آینده اگر مواردی باشد به دبیرخانه مجمع تشخیص ارسال کنند.
اهم مشکلات تولیدکنندگان شامل: نگرانی از اجرای هدفمندی یارانهها در آستانه فاز دوم، عدم عمل نکردن دولت به تعهدات، سیستم بروکراسی در نهادههای دولتی ، محدودیتهای دسترسی به روشها و تکنولوژیها، اقتصادی کردن تولید و امکان رقابتی کردن، عدم مشارکت بخش خصوصی در تصمیمگیریها، نگرانی از خشک شدن دریاچه ارومیه و عدم دسترسی آن به سایر بخشها، عدم قبول حقابهها در تصمیمگیریها،عدم پوشش بیمه کشاورزی بازنشستگی، اختلاف بین قیمت مصرفکننده و تولیدکننده بود.
در پایان محمد باقر نوبخت رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام قول داد تا همه مشکلات دستهبندی شده و با سرعت به محضر مقام معظم رهبری ارسال شود تا وضعیت کنونی تولید و راهکارهای لازم برای تحقق اهداف «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی» مشخص شود.